The linguistic profile of Greek individuals with down syndrome: evidence from syntactic and morphological phenomena

Abstract

This thesis aims to contribute to cross-linguistic research in the area of neurodevelopmental disorders by investigating the morphosyntactic abilities of Greek-speaking adolescents with Down Syndrome (henceforth DS). DS is the most common neurodevelopmental disorder and is considered the main genetic cause of mental retardation (Hagerman, 1999). Language development is a special challenge for people with DS since it is regarded to be relatively more impaired than other cognitive functions (Lenneberg, 1967). In addition, some aspects of language are more affected than others, with grammar more severely impaired than lexicon, semantics and pragmatics. The following questions were examined: (1) is the language of Greek-speaking people with DS severely delayed or deviant? (2) Is the language deficit in DS a consequence of a general (non-linguistic) cognitive impairment? (3) Does the language of people with DS exhibit the same clinical markers as other congenital syndromes with different genetic origin (e.g. SLI, WS), or are the impairments of the DS population syndrome-specific? Two groups took part: eight adolescents with DS (mean mental age: 5.9) and sixteen typically developing children whose chronological age was matched with the mental ages of the DS participants. The phenomena under investigation were syntactic binding, relative clauses and wh-questions, and perfective past tense morphology. The findings revealed that the grammatical development in DS was not simply delayed, but that their language performance also deviated from that of typically developing children. Moreover, whilst difficulties were found for the DS participants in all the domains we investigated, the results do not decide as to whether these difficulties are grammar-specific or due to general cognitive impairments. Finally, comparisons with SLI children (Stavrakaki, 2001) revealed syndrome-specific problems between atypical populations with different genetic origin.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή συμβάλει στη διαγλωσσική έρευνα στον τομέα των νευροαναπτυξιακών διαταραχών, διερευνώντας τις μορφοσυντακτικές ικανότητες των Ελλήνων εφήβων με σύνδρομο Down (εφεξής DS). Το DS είναι η πιο συχνή νευροαναπτυξιακή διαταραχή και θεωρείται η κύρια γενετική αιτία νοητικής υστέρησης (Hagerman, 1999). Η γλωσσική ανάπτυξη των ατόμων με DS αποτελεί μια ιδιαίτερη πρόκληση αφού θεωρείται ότι είναι σχετικά πιο επιβαρυμένη από άλλες γνωστικές λειτουργίες (Lenneberg, 1967). Επιπλέον, ορισμένα πεδία της γλώσσας επηρεάζονται περισσότερο από άλλα, με τη γραμματική να είναι πιο σοβαρά επιβαρυμένη σε σχέση με το λεξιλόγιο, τη σημασιολογία και την πραγματολογία. Εξετάστηκαν τα ακόλουθα ερωτήματα: (1) η γλωσσική ανάπτυξη των Ελλήνων με DS καθυστερεί ή παρεκκλίνει; (2) Είναι το γλωσσικό έλλειμμα στο DS συνέπεια μιας γενικής (μη γλωσσικής) γνωστικής έκπτωσης; (3) Η γλωσσική ανάπτυξη των ατόμων με DS εμφανίζει τους ίδιους κλινικούς δείκτες με άλλα συγγενή σύνδρομα διαφορετικής γενετικής προέλευσης (π.χ. Ειδική Γλωσσική Διαταραχή, Σύνδρομο Williams) ή οι δυσκολίες που παρουσιάζουν τα άτομα με DS είναι ειδικές του συγκεκριμένου συνδρόμου; Συμμετείχαν δύο ομάδες: οκτώ έφηβοι με DS (μέση νοητική ηλικία: 5,9) και δεκαέξι παιδιά τυπικής ανάπτυξης, των οποίων η χρονολογική ηλικία ήταν αντίστοιχη με τις νοητικές ηλικίες των συμμετεχόντων με DS. Τα υπό διερεύνηση φαινόμενα είναι η θεωρία της αναφορικής δέσμευσης, αναφορικές προτάσεις και ερωτηματικές προτάσεις καθώς και κατανόηση παρελθοντικού χρόνου. Τα ευρήματα έδειξαν ότι η γραμματική ανάπτυξη των ατόμων με DS δεν υστερεί απλώς, αλλά ότι η γλωσσική τους απόδοση παρεκκλίνει από αυτήν των παιδιών με τυπική ανάπτυξη. Επιπρόσθετα, ενώ η ομάδα με DS είχε δυσκολίες σε όλα τα υπό εξέταση φαινόμενα, τα αποτελέσματα δεν καθορίζουν εάν αυτές οι δυσκολίες είναι ειδικές μόνο στη γραμματική ή οφείλονται σε γενικές γνωστικές βλάβες. Τέλος, η σύγκριση με μια ομάδα παιδιών με Ειδική Γλωσσική Διαταραχή (Σταυρακάκη, 2001) αποκάλυψε ένα ξεχωριστό γλωσσολογικό προφίλ, το οποίο είναι χαρακτηριστικό για το κάθε σύνδρομο με διαφορετικό γενετικό υπόβαθρο.