Επιτελική λειτουργικότητα σε δίγλωσσα παιδιά με ειδική γλωσσική διαταραχή

Abstract

Language is a means of communication and a system with certain characteristics. Language development goes on a natural path in typically developing children, but it presents deficits in other children. Delays or deficits in language development often concern experts, but there is not always complete agreement on the criteria used to identify and classify language disorders in children. The term Developmental Language Disorder (DLD) refers to the difficulties observed in language development that affect a person's ability to communicate, learn and function and does not preclude the coexistence of other neurodevelopmental disorders, such as attention deficit disorder (ADHD). It has also been found that there is a common field of deficits between Developmental Language Disorder and ADHD, which refers to a set of interrelated skills responsible for goal-oriented behavior, as well as active problem-solving called executive functioning. Bilingualism is often associated with advanced skills in the field of executive functioning, so the study of bilingual typically developing children and bilingual children with DLD may contribute to this area. In the current study participated 50 children, monolingual and bilingual typically (TD) developing children and monolingual and bilingual children with DLD. The participants completed intelligence, verbal intelligence and executive functioning tasks. According to the results of the study, monolingual, and bilingual children with DLD show lower performance in language fluency, shifting attention to verbal and non-verbal stimuli, verbal inhibition, planning, design fluency, sustained visual attention, risky decision making, flexibility and emotional control. Also, monolingual, and bilingual children with DLD perform lower than typically developing monolingual children in motor inhibition. Bilingual children with DLD show lower performance than normal developing children in reward delay and inhibitory control. Also, monolingual, and bilingual children with DLD show more ADHD symptoms compared to the typical developing monolingual and bilingual children. DLD may in some cases be a secondary consequence of ADHD.Children with DLD at least in some cases need not only speech and language therapy, but also intervention in the field of executive functioning.

Η γλώσσα αποτελεί μια μορφή επικοινωνίας και ένα σύστημα με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Η ανάπτυξη της γλώσσας γίνεται με έναν φυσικό τρόπο στα τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά, σε άλλα παιδιά παρουσιάζει ελλείμματα. Η καθυστέρηση στη γλωσσική ανάπτυξη ή τα ελλείμματα όσον αφορά τη γλωσσική ανάπτυξη απασχολούν συχνά τους ειδικούς, όμως δεν υφίσταται πάντα απόλυτη συμφωνία ως προς τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται για τον εντοπισμό και την κατάταξη των γλωσσικών διαταραχών στα παιδιά. Ο όρος Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή (ΑΓΔ) αναφέρεται στις δυσκολίες που παρατηρούνται στην ανάπτυξη της γλώσσας και επηρεάζουν την ικανότητα επικοινωνίας, τη μάθηση και την καθημερινή λειτουργικότητα του ατόμου και δεν αποκλείει τη συνύπαρξη με άλλες νευροαναπτυξιακές διαταραχές, όπως η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ). Επίσης έχει διαπιστωθεί ότι υπάρχει ένα κοινό πεδίο ελλειμμάτων μεταξύ της Αναπτυξιακής Γλωσσικής Διαταραχής και της ΔΕΠ-Υ, το οποίο αφορά σε ένα σύνολο αλληλοσυσχετιζόμενων δεξιοτήτων υπεύθυνων για την προσανατολισμένη σε ένα στόχο συμπεριφορά, καθώς και την ενεργό επίλυση προβλημάτων που ονομάζεται επιτελική λειτουργικότητα. Η διγλωσσία σχετίζεται συχνά με προηγμένες επιδόσεις στον τομέα της επιτελικής λειτουργικότητας, επομένως η μελέτη δίγλωσσων ΤΑ παιδιών και δίγλωσσων παιδιών με ΑΓΔ μπορεί να συμβάλλει στον τομέα αυτό. Στην παρούσα έρευνα συμμετείχαν συνολικά 50 παιδιά, μονόγλωσσα και δίγλωσσα με ΑΓΔ και μονόγλωσσα και δίγλωσσα τυπικά αναπτυσσόμενα (ΤΑ). Στους μετέχοντες χορηγήθηκαν δοκιμασίες νοημοσύνης, γλωσσικής ανάπτυξης επιτελικής λειτουργικότητας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας, τα παιδιά με ΑΓΔ μονόγλωσσα και δίγλωσσα παρουσιάζουν χαμηλότερες επιδόσεις στη γλωσσική ευφράδεια, τη μετατόπιση προσοχής σε λεκτικά και μη λεκτικά ερεθίσματα, στη λεκτική αναστολή, τον σχεδιασμό, την ευφράδεια σχεδιασμού, την παρατεταμένη οπτική προσοχή, τη λήψη αποφάσεων με ρίσκο, την ευελιξία και τον συναισθηματικό έλεγχο. Επίσης, τα παιδιά με ΑΓΔ μονόγλωσσα και δίγλωσσα παρουσιάζουν χαμηλότερες επιδόσεις από τα ΤΑ μονόγλωσσα παιδιά στην κινητική αναστολή. Τα δίγλωσσα παιδιά με ΑΓΔ παρουσιάζουν χαμηλότερες επιδόσεις από τα ΤΑ παιδιά στην καθυστέρηση επιβράβευσης και τον ανασταλτικό έλεγχο. Επίσης τα μονόγλωσσα και δίγλωσσα παιδιά με ΑΓΔ παρουσιάζουν περισσότερα συμπτώματα ΔΕΠ-Υ σε σύγκριση με τα ΤΑ μονόγλωσσα και δίγλωσσα παιδιά. Η ΑΓΔ είναι πιθανό σε κάποιες περιπτώσεις να αποτελεί δευτερογενή συνέπεια της ΔΕΠ-Υ. Τα παιδιά με ΑΓΔ σε ορισμένες περιπτώσεις τουλάχιστον χρήζουν όχι μόνο λογοθεραπείας, αλλά και παρέμβασης στον τομέα της επιτελικής λειτουργικότητας.