Συνεργασία και επαγγελματική ανάπτυξη εκπαιδευτικών στην κοινότητα μάθησης: στάσεις και αντιλήψεις εκπαιδευτικών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Νομού Αττικής

Abstract

In the current age of postmodernism, globalization and the supremacy of neoliberalism, society is faced with multiple challenges and often precarious situations and uncertainties in all areas of life (risk societies). In the international educational landscape in particular, concepts such as knowledge society, competitiveness, governance of the self, governance, performativity and governmentality "dominate", emphatically demonstrating that knowledge is a measurable product and therefore competitive. The teacher is identified based on satisfactory and measurable models and the concept of lifelong learning and professional development are valuable projects to pursue. By studying the context formed by the above conditions, an attempt is made to approach the concept of the school as a "learning organization and community" as a distinct and structured alternative example through the international literature. This thesis examines how the creation of a strong learning community, based on a strong code of values, collaboration and a focus on learning, can contribute to the prevailing demand of the time, "learning for all" on the verge of a "total of educated society ". In this context, the teacher does not act autonomously, does not act "individually", but is involved in collaborative practices and becomes individually accountable and collectively co-responsible for the quality of educational work. The research also highlights the importance of leadership for learning in supporting teacher professional development and enhancing collaborative practices. This paper also aims to explore specific dispositions, professional skills, collaboration, reflective practice, and interpersonal skills in regimes with high commitment and increasing levels of cooperation. Findings point to the fundamental importance of school-based self and peer assessment in order to improve the quality of educational work and enhance the professional development of teachers.

Στη σύγχρονη εποχή της μετανεωτερικότητας, της παγκοσμιοποίησης, της επικυριαρχίας του νεοφιλελευθερισμού, η κοινωνία έρχεται αντιμέτωπη με πολλαπλές προκλήσεις και συχνά επισφαλείς καταστάσεις και αβεβαιότητες σε όλους τους τομείς της ζωής (risk societies). Ειδικότερα, στο διεθνές εκπαιδευτικό τοπίο «ηγεμονεύουν» έννοιες όπως κοινωνία της γνώσης, ανταγωνιστικότητα, διακυβέρνηση του εαυτού (governance of the self), επιτελεστικότητα (performativity), κυβερνησιμότητα (governmentality) καταδεικνύοντας εμφατικά ότι η γνώση αποτελεί ένα μετρήσιμο προϊόν και γι΄ αυτό ανταγωνιστικό. Ο εκπαιδευτικός προσδιορίζεται με βάση ικανοκεντρικά και μετρήσιμα μοντέλα και η έννοια της δια βίου μάθησης και επαγγελματικής ανάπτυξης αποτελεί γι’ αυτόν αξιολογικό πρόταγμα. Μελετώντας το πλαίσιο που διαμορφώνουν οι παραπάνω συνθήκες, επιχειρείται η προσέγγιση της έννοιας τoυ σχολείου ως «οργανισμού και κοινότητας μάθησης», ως διακριτού και συγκροτημένου εναλλακτικού παραδείγματος μέσα από τη διεθνή βιβλιογραφία. Εξετάζεται ο τρόπος με τον οποίο η δημιουργία μιας ισχυρής κοινότητας μάθησης, η οποία ερείδεται σ΄ έναν ισχυρό αξιακό κώδικα, στη συνεργασία και στην εστίαση στη μάθηση, μπορεί να συμβάλλει στο κυρίαρχο ζητούμενο της εποχής, «μάθηση για όλους» στα όρια μιας «ολοκληρωτικά παιδαγωγούμενης κοινωνίας». Σε αυτό το πλαίσιο, ο εκπαιδευτικός δεν πορεύεται αυτόνομα, δεν δρα «ατομικά», αλλά εμπλέκεται σε συνεργατικές πρακτικές και καθίσταται ατομικά υπόλογος και συλλογικά συνυπεύθυνος για την ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου. Η έρευνα καταγράφει επίσης, τη σημασία της ηγεσίας για τη μάθηση στη στήριξη της επαγγελματικής ανάπτυξης του εκπαιδευτικού και της ενίσχυσης των συνεργατικών πρακτικών. Διερευνάται παράλληλα, η συμβολή της ανάπτυξης συγκεκριμένων προδιαθέσεων και «επαγγελματικών δεξιοτήτων», συνεργατικών, αναστοχαστικών, διαπροσωπικών, στην προώθηση της μάθησης για όλους και την επαγγελματική συνανάπτυξη των εκπαιδευτικών της κοινότητας, μέσα σε ένα καθεστώς υψηλής δέσμευσης με αυξημένα επίπεδα συνεργασίας και αλληλεπίδρασης. Τα αποτελέσματα αναδεικνύουν την ουσιαστική συμβολή πρακτικών αυτοαξιολόγησης και αξιολόγησης ομοτέχνων, με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου και την ενίσχυση της επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών.