Δραστηριότητες και εικόνα στην ανάδειξη των λογοτεχνικών κειμένων στα ανθολόγια της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και η αξιοποίησή τους από τους εκπαιδευτικούς

Abstract

The richly illustrated Literature textbooks for the Elementary Education aim, according to the detailed curriculum of the Ministry of Education, to the multimodal approach of the material of Literature in the frame of the educational procedure. To this end there are, among others, specific exercises within the textbooks meant to exploit the image that accompanies each literature text. The teacher has the responsibility for the teaching management, that is the teaching of the prescribed curriculum along with the additions and the interventions he chooses to make according to the needs and qualifications of his pupils. His personal theory about achieving his predetermined didactic targets is crucial to maximize the benefits of the teaching of the Literature for his pupils. This research is structured along two lines: One is the accounting and categorization of all the exercises in the three volumes of the Literature textbooks, so that the percentage of those involved in the image processing and their accordance to the goals of the Ministry as mentioned in the Teacher’s Book, are brought up. The second is the in-class observation of the way in which the teachers of all classes exploit the School textbooks illustration alone, but also in conjecture with the text. Also examined is the extent of the teachers’ intervention with alternative illustration proposals in order to promote the written text. This research, in conjunction with the bibliography’s indications and the existing situation in Elementary School, has shown up the inadequacies of the way the illustration is utilized. That concession has led us up to the reassessment of the Literature material in the Elementary School and the enrichment of its approach. Following this, the Literature will be presented to the pupils in the best possible way, as a major cultural good.

Η πλούσια εικονογράφηση των Ανθολογίων της Α/θμιας Εκπαίδευσης αποσκοπεί σύμφωνα με το Α.Π. του Υπουργείου Παιδείας στην πολυτροπική προσέγγιση του γνωστικού αντικειμένου της Λογοτεχνίας στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Για τον σκοπό αυτό, στα Ανθολόγια υπάρχουν δραστηριότητες αξιοποίησης της εικόνας που συνοδεύει κάθε φορά τα λογοτεχνικά κείμενα, οι οποίες προτείνονται, μεταξύ άλλων, στο τέλος του κειμένου. Ο εκπαιδευτικός είναι ο υπεύθυνος για τη διαχείριση της διδακτικής ενότητας, συνεπώς και για την υλοποίηση των οδηγιών που αφορούν στη διδακτέα ύλη, με τις προσθήκες και τις παρεμβάσεις που κάθε φορά ο ίδιος επιλέγει να πραγματοποιήσει, ανάλογα με τις ανάγκες και τις δυνατότητες των μαθητών του, αλλά και την προσωπική του θεωρία, για την επίτευξη των διδακτικών στόχων που έχει προκαθορίσει, και τη μεγιστοποίηση του οφέλους της διδασκαλίας της Λογοτεχνίας για τους μαθητές του. Η έρευνα δομείται σε δύο άξονες: αφενός στην καταμέτρηση και κατηγοριοποίηση όλων των δραστηριοτήτων των τριών τευχών των Ανθολογίων, ώστε να αναδειχτεί η ποσοστιαία εμφάνιση εκείνων που αφορούν στην εικόνα και η αντιστοιχία τους με τους στόχους του Υπουργείου, εκφρασμένους στο Βιβλίο του Δασκάλου. Αφετέρου στην παρατήρηση στην τάξη του τρόπου με τον οποίο οι εκπαιδευτικοί όλων των τάξεων διαχειρίζονται την εικονογράφηση του σχολικού εγχειριδίου μεμονωμένα, αλλά και σε σχέση με το κείμενο, αλλά και τον βαθμό της δικής τους παρέμβασης με την πρόταση εναλλακτικής εικονογράφησης, ώστε να αναδειχτούν τα προς διδασκαλία κείμενα. Η έρευνα σε συνδυασμό με τις βιβλιογραφικές επισημάνσεις αλλά και την υφιστάμενη κατάσταση στο Δημοτικό Σχολείο σήμερα, κατέδειξε τις αδυναμίες της αξιοποίησης της εικονογράφησης των Ανθολογίων και την ανάγκη του επαναπροσδιορισμού του μαθήματος της Λογοτεχνίας στο Δημοτικό Σχολείο, και του εμπλουτισμού της διδακτικής του προσέγγισης, ώστε να προσφέρεται στους μαθητές με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ως μέγιστο πολιτισμικό αγαθό.