Οι επιδράσεις του ηχητικού περιβάλλοντος των φιλαρμονικών της Κέρκυρας στους μουσικούς: φαινομενολογική έρευνα και εκπαιδευτική παρέμβαση για την προστασία της ακοής

Abstract

This study examines the exposure of musicians to the sound environment of bands in Corfu. The research examines (a) the experience within the sound environment of the bands as described by the musicians themselves; (b) the extent to which musicians are disturbed or affected by other sounds or instruments during their stay at the band’s teaching studios, (c) issues related to the health of the musicians' hearing due to exposure to high sound levels, based on subjective or medical reports, and (d) the extent to which band musicians are aware of ways to protect their hearing, the possible adverse effects of noise and the use of personnel aids for ear protection. The methodology chosen as the most appropriate for the research questions at hand is the Mixed Methods Research and the approach with which the qualitative and quantitative data were analyzed is the Descriptive Phenomenological Analysis. In order to answer the research questions, a questionnaire and 12 semi-structured interviews were employed. Convenience sampling was performed. From approximately 1000 musicians who participate in the band on weekly basis 710 musicians completed the questionnaire. The findings of the research are not generalizable. The musicians who participated in the research seem to have a positive experience of being a part of the band. Although the majority state that noise does not affect their health, their answers to various questions show that they have experienced the negative effects of noise on multiple levels (physical and psycho-emotional). Data analysis has shown 93 musicians from the three urban bands (31% of the sample) and 99 musicians (24.09% of the sample) from the rural, state they encounter symptoms of hearing loss. Although there is not sufficient evidence to assert the negative impact of noise on the hearing of the musicians the research has focused on, it is clear that this issue is multifaceted and that there is a need for prevention. The researcher, in the context of this thesis, ran a two-month educational program in one of the bands. The program aimed at making musicians aware of how they can prevent impairments in their hearing.

Αντικείμενο της παρούσας μελέτης αποτελεί η έκθεση των μουσικών στο ηχητικό περιβάλλον των Φιλαρμονικών της Κέρκυρας. Η έρευνα εξετάζει α) την βιωματική εμπειρία στο ηχητικό περιβάλλον των Φιλαρμονικών όπως αποκαλύπτεται μέσα από τις περιγραφές των μουσικών, β) τον βαθμό στον οποίο οι μουσικοί ενοχλούνται ή επηρεάζονται από άλλους ήχους ή όργανα κατά τη διάρκεια παραμονής τους στο χώρο της Φιλαρμονικής, σύμφωνα με την υποκειμενική τους αξιολόγηση, γ) θέματα που σχετίζονται με την υγεία της ακοής των μουσικών, λόγω έκθεσής τους σε υψηλές ηχητικές στάθμες, σύμφωνα με τις προσωπικές τους εκτιμήσεις ή και με ιατρικούς ελέγχους και δ) το κατά πόσον οι μουσικοί των Φιλαρμονικών είναι ενημερωμένοι για τους τρόπους προστασίας της υγείας της ακοής, για τις πιθανές αρνητικές επιδράσεις του θορύβου στην ακοή, και για τη χρήση ατομικών μέσων προστασίας της ακοής. Η μεθοδολογία που επιλέχθηκε είναι οι Μεικτές Μέθοδοι Έρευνας (Mixed Methods Research) και η προσέγγιση υπό το πρίσμα της οποίας αναλύθηκαν τα ποιοτικά και ποσοτικά δεδομένα είναι η Περιγραφική Φαινομενολογική Ανάλυση. Η δειγματοληψία που ακολουθήθηκε είναι η δειγματοληψία ευκολίας. Προκειμένου να απαντηθούν τα ερευνητικά ερωτήματα, χρησιμοποιήθηκε ερωτηματολόγιο και πραγματοποιήθηκαν 12 ημι-δομημένες συνεντεύξεις. Το ερωτηματολόγιο συμπλήρωσαν 710 μουσικοί από τους κατά προσέγγιση 1000 ενεργούς μουσικούς που παρευρίσκονται σε εβδομαδιαία βάση στους χώρους των Φιλαρμονικών. Τα συμπεράσματα της έρευνας δεν είναι γενικεύσιμα. Οι συμμετέχοντες στην έρευνα μουσικοί από τις Φιλαρμονικές της Κέρκυρας, φαίνεται να βιώνουν με θετικό τρόπο την εμπειρία συμμετοχής τους στη Φιλαρμονική. Παρόλο που, στο μεγαλύτερο ποσοστό τους, δηλώνουν ότι ο θόρυβος δεν επιδρά στην υγεία, από τις απαντήσεις τους σε διάφορες ερωτήσεις καθίσταται εμφανές ότι έχουν βιώσει τις αρνητικές επιδράσεις του θορύβου σε πολλαπλά επίπεδα (σωματικά και ψυχοσυναισθηματικά). Όπως προκύπτει από την επεξεργασία των ποσοτικών δεδομένων, 93 μουσικοί από τις τρεις αστικές Φιλαρμονικές (31.10% του δείγματος) και 99 μουσικοί (24.09% του δείγματος) από τις εξωαστικές δηλώνουν ότι αντιμετωπίζουν συμπτώματα στην υγεία της ακοής τους. Αν και τα στοιχεία από τα οποία μπορεί να καταφανεί η αρνητική επίδραση του θορύβου στην ακοή των συμμετεχόντων μουσικών δεν είναι επαρκή, από την έρευνα αναδεικνύεται η πολυπαραγοντικότητα του φαινομένου και η μελλοντική αναγκαιότητα πρόληψης. Η ερευνήτρια στο πλαίσιο της παρούσας διατριβής εφάρμοσε εκπαιδευτικό πρόγραμμα δίμηνης διάρκειας σε μία από τις Φιλαρμονικές με θέμα την πρόληψη και ευαισθητοποίηση για την προστασία της υγείας της ακοής.