Η αξιοποίηση της δυναμικής της ομάδας στην εξ αποστάσεως συνεργατική μάθηση

Abstract

The PhD dissertation aims to generate a theory for integrating elements of group dynamics into a digital online environment that supports the interaction of teaching and collaborative learning. The results include the development of a theoretical system for the use of group dynamics theory in an open and distance collaborative learning environment, at higher education in Greece with potential application at all levels of education. For this purpose, we adopted theory building as the main research method. It was therefore necessary to design and conduct a number of empirical studies aiming at the preliminary constitution of the theoretical system, the operationalization of the concepts, the confirmation of the preliminary theory and its revision. The objective wasa multi-level perspective in the study of groups; hence, we examined the concepts at micro-level (individuals, students and teachers), meso-level (the group as a whole) and macro-level (organization). Through the empirical case studies, the dialectical and interactive relationship between the components, as well as the framework of registration and functionalization of each concept or theoretical construction, are revealed. Aiming at the composition of the two frameworks - i.e. the principles and parameters of the group dynamics with those of distance learning - we came up with the idea of seven basic elements that synthesize and describe the new theoretical system interactively. The elements / parameters of this new theoretical system are the following: the educational framework, educational tools and educational material, time, the teacher, the students, teaching and learning, communication and climate.

Η διδακτορική διατριβή στοχεύει στη διατύπωση μιας θεωρίας για την ενσωμάτωση στοιχείων της δυναμικής της ομάδας σε ψηφιακό διαδικτυακό περιβάλλον που θα υποστηρίζει την αλληλεπίδραση διδασκαλίας και συνεργατικής μάθησης. Στα αποτελέσματα περιλαμβάνεται η δημιουργία ενός θεωρητικού συστήματος αξιοποίησης της δυναμικής της ομάδας σε περιβάλλον ανοικτής και εξ αποστάσεως συνεργατικής μάθησης, με πεδίο εφαρμογής την Τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα και δυνητική εφαρμογή σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης. Η κύρια ερευνητική μέθοδος που υιοθετήθηκε ήταν η δόμηση θεωρίας (theory building). Ως εκ τούτου, χρειάστηκε να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν μια σειρά από εμπειρικές μελέτες με στόχο την προκαταρκτική συγκρότηση του θεωρητικού συστήματος, τη λειτουργικοποίηση των εννοιών, την επιβεβαίωση της προκαταρκτικής θεωρίας και την αναθεώρησή της. Στόχος ήταν μια πολύ-επίπεδη προοπτική στη μελέτη των ομάδων· για το λόγο αυτό εξετάστηκαν οι έννοιες και οι λειτουργίες σε μικρο-επίπεδο (άτομα, διδασκόμενοι & διδάσκων), μεσο-επίπεδο (η ομάδα ως ολότητα) και μακροεπίπεδο (ο εκπαιδευτικός οργανισμός/φορέας). Μέσα από τις εμπειρικές μελέτες, αναδεικνύεται η διαλεκτική και αλληλεπιδραστική σχέση μεταξύ των συνιστωσών,αλλά και του πλαισίου εγγραφής και λειτουργικοποίησης της κάθε έννοιας ή θεωρητικής κατασκευής. Προχωρώντας στη σύνθεση των δύο πλαισίων, δηλαδή των αρχών και παραμέτρων της δυναμικής της ομάδας με αυτές της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, καταλήξαμε σε επτά βασικές παραμέτρους που συνθέτουν και περιγράφουν αλληλεπιδραστικά το νέο θεωρητικό σύστημα. Τα στοιχεία/παράμετροι αυτού του νέου θεωρητικού συστήματος είναι τα ακόλουθα: το εκπαιδευτικό πλαίσιο,το εκπαιδευτικό μέσο και υλικό, ο χρόνος, ο διδάσκων, οι σπουδαστές, η διδασκαλία και η μάθηση, η επικοινωνία και το κλίμα.