Ο ρόλος της δραματικής τέχνης στην εκπαίδευση, στην αποδοχή της ετερότητας σε πολυπολιτισμική τάξη

Abstract

The implementation of Drama in Education constitutes an alternative educational methodology, which borrows activities and techniques from the art of drama, in order to enhance the cognitive, emotional and psychomotor development of children. As an educational tool, it is not the same with a theatrical performance in schools.This study attempts to fill the gap in research into Drama in Εducation in Greek educational reality. The study explores the role of Drama in Education in respecting and accepting cultural diversity among the students in a class, which is dominated by cultural diversity. The study is part of the qualitative research methodology and it is characterized as a case study. Its interest focuses on the ways in which students perceive or construct the social reality of the school environment and on the ways that through complex cultural and social mechanisms, notions and practices, they shape their specific options of the things around them. The study was conveyed at the 87th Elementary School of Intercultural Education of Athens, the school year 2014-2015. The sample consisted of 21 pupils, of D grade and E grade. The children attended a special program of drama activities for 17 weeks, with a frequency of 2 hours a week. Students’ interviews, as well as observations and researcher’s portfolio were the study’s instruments. In the analysis of the data, the evaluations and self-assessments of the pupils who participated in the survey were taken into account. The findings demonstrated the positive influence of the program on respecting and on accepting national, religious, linguistic and racial diversity. The program also improved the interpersonal relationships of the children involved in its activities. In the perspective of this study, education is to be understood as a multi-faced process through which children acquire the behaviors which are necessary, in order to participate effectively in society. Drama in Education is emerging as an important educational tool by which every teacher can manage the heterogeneity of the classroom by improving the quality of his teaching. This is particularly important at a time when the cultural heterogeneity of school classes in Greece is more intense than ever.

Η εφαρμογή της δραματικής τέχνης στην εκπαίδευση, αποτελεί μια εναλλακτική εκπαιδευτική μεθοδολογία, η οποία χρησιμοποιεί δράσεις και τεχνικές από την τέχνη του δράματος, στοχεύοντας στη γνωστική, συναισθηματική και ψυχοκινητική ανάπτυξη των παιδιών. Ως εκπαιδευτικό μέσο δεν ταυτίζεται με το ανέβασμα μιας θεατρικής παράστασης στα σχολεία. Η παρούσα έρευνα επιχειρεί να καλύψει το κενό στις έρευνες για τη δραματική τέχνη στην εκπαίδευση, στην ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα. Διερευνά τον ρόλο της στον σεβασμό και στην αποδοχή της πολιτισμικής ετερότητας μεταξύ των μαθητών και μαθητριών σε μια τάξη που κυριαρχεί η πολιτισμική ποικιλότητα. Η ερευνητική αυτή προσπάθεια εντάσσεται στην ποιοτική μεθοδολογία έρευνας και χαρακτηρίζεται ως μελέτη περίπτωσης. Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στους τρόπους που οι μαθητές -τριες, αντιλαμβάνονται ή κατασκευάζουν την κοινωνική πραγματικότητα του σχολικού περιβάλλοντος και πως μέσα από περίπλοκους πολιτισμικούς και κοινωνικούς μηχανισμούς, νοηματοδοτήσεις και πρακτικές διαμορφώνουν συγκεκριμένες οπτικές για τα πράγματα γύρω τους. Διεξήχθη στο 87ο δημοτικό σχολείο διαπολιτισμικής εκπαίδευσης, τη σχολική χρονιά 2014-2015. Οι συμμετέχοντες είναι μαθητές και μαθήτριες της Δ΄ και Ε΄ τάξης. Τα παιδιά παρακολούθησαν ένα ειδικό πρόγραμμα δραστηριοτήτων δραματικής τέχνης στην εκπαίδευση για 17 εβδομάδες, με συχνότητα 2 ωρών την εβδομάδα. Ως μεθοδολογικά εργαλεία επιλέγησαν η συνέντευξη, η παρατήρηση και το ημερολόγιο του ερευνητή. Κατά την ανάλυση των δεδομένων ελήφθησαν υπόψη οι αξιολογήσεις και αυτοαξιολογήσεις των παιδιών που συμμετείχαν στην έρευνα. Τα αποτελέσματα κατέδειξαν τη θετική επιρροή του προγράμματος αναφορικά με τον σεβασμό και την αποδοχή της εθνικής, θρησκευτικής, γλωσσικής και φυλετικής ετερότητας. Το πρόγραμμα βελτίωσε επίσης και τις διαπροσωπικές σχέσεις των παιδιών που μετείχαν στις δράσεις του. Στις προοπτικές της μελέτης μαςαυτής, προκύπτει ότι η εκπαίδευση οφείλεται να κατανοηθεί ως μια πολυσχιδής διαδικασία μέσω της οποίας οι άνθρωποι αποκτούν τις συμπεριφορές που είναι αναγκαίες για την αποτελεσματική συμμετοχή τους στην κοινωνία. Η δραματική τέχνη στην εκπαίδευση αναδεικνύεται ως ένα σημαντικό εκπαιδευτικό εργαλείο, με το οποίο ο εκπαιδευτικός κάθε ειδικότητας μπορεί να διαχειρισθεί την ανομοιογένεια της σχολικής τάξης, βελτιώνοντας την ποιότητα της διδασκαλίας του. Κι αυτό αποχτά ιδιαίτερη βαρύτητα σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία η πολιτισμική ετερογένεια των σχολικών τάξεων στην ελληνική επικράτεια, είναι περισσότερο έντονη από ποτέ.