Παράγοντες που επηρεάζουν την επίπτωση της αρτηριακής υπέρτασης και συσχέτιση με τους δομικούς και λειτουργικούς αγγειακούς δείκτες πρώιμης αθηρωμάτωσης στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες

Abstract

Introduction: We aimed to investigate the incidence of hypertension and to identify potential risk factors in healthy, non-diabetic recently postmenopausal Greek women with normal renal function. We also aimed to assess the association of sex hormones with memory function in a subsample of the above postmenopausal women.Patients and Methods. This prospective cohort study evaluated 141 recently postmenopausal women at baseline and annually thereafter (follow-up time: 1 to 8 years). Blood samples were obtained, and ultrasound evaluations were performed at baseline. A detailed medical history, anthropometric parameters, blood pressure and cardiovascular risk factors were recorded for every woman at each visit. Incident hypertension was defined as first occurrence of office systolic or diastolic blood pressure, measured at 2 different visits within 2 months or history of initiation of antihypertensive medication. Specifically, in the subsample of 44 women with subjective memory complaints, we evaluated memory performance using the Hopkins Verbal learning test (HVLT), the Brief Visuospatial Memory test (BVMT) and the verbal digits backwards test (VSPAN), to assess verbal, visuospatial and working memory performance, respectively. Menopausal symptoms were assessed using the Green Climacteric Scale.Results. Incident hypertension was diagnosed in 30 out of 141 women (21.3%). Median time to incident hypertension was 3.5 years. Adiposity, elevated cholesterol and triglyceride levels, insulin resistance and parity were positively associated with incident hypertension. In multivariate analysis, however, obesity and insulin resistance were the only statistically significant variables associated with more than 3-fold and 2-fold respectively increased risk of incident hypertension (HOMA-IR, O.R=1.988, p-value=0.043; obesity, O.R=3.746, p-value=0.019). At the same time, regarding our subsample of 44 women with memory complaints, VSPAN backwards scores were positively associated with log-transformed free androgen index (logFAI), in models adjusted for age, education, log-transformed free estrogen index (logFEI) and the intensity of menopausal symptoms. BVMT total scores were predicted by logFAI (b-coefficient=0.424, p-value=0.002), education and combined climacteric symptomatology, in a model adjusted for age and logFEI. Women with circulating estradiol above the median value of 10pg/mL had better total HTLV total scores compared to women with estradiol values below the median (HTLV total scores, estradiol≤10pg/mL vs >10pg/mL: 24.2±3.6 vs 30.0±7.9, p-value=0.007 unadjusted). This association was affected by education and remained independent of menopausal symptoms and testosterone levels (Model R2=22.3%; b-coefficient=0.318, p-value=0.024).Conclusion. A large proportion of women entering the menopause present incident hypertension and this is mostly associated with obesity and insulin resistance. Moreover, endogenous total estradiol is associated with verbal episodic memory, while logFAI is associated with working memory performance and visuospatial episodic memory in this sample of postmenopausal women. These associations were not influenced by age, education or menopausal symptoms. Larger studies are necessary to evaluate the significance of our findings.

Εισαγωγή. Με τη συνεχή πρόοδο της επιστήμης δίνεται όλο και μεγαλύτερη βαρύτητα στην πρόληψη αλλά και στην πρώιμη διάγνωση των νοσημάτων. Δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά όσον αφορά την καρδιαγγειακή νόσο, η οποία αποτελεί το πρώτο αίτιο θανάτου παγκοσμίως. Με την πάροδο των χρόνων στη ζωή μιας γυναίκας, αλλά και πιο συγκεκριμένα μετά την εμμηνόπαυση, συμβαίνουν διάφορες μεταβολές στον οργανισμό, οι οποίες σε κάποιες από τις γυναίκες προδιαθέτουν για την εμφάνιση καρδιαγγειακής νόσουΣκοπός. Σκοπός της μελέτης ήταν να ερευνήσουμε την επίπτωση της υπέρτασης και να προσδιορίσουμε τους πιθανούς παράγοντες κινδύνου σε υγιείς, μετεμμηνοπαυσιακές, μη διαβητικές Ελληνίδες με φυσιολογική νεφρική λειτουργία. Στόχος μας ήταν, επίσης, να αξιολογήσουμε τη συσχέτιση των φυλετικών ορμονών με τη λειτουργία της μνήμης σε ένα υποσύνολο των παραπάνω μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών.Ασθενείς και μέθοδοι. Αυτή η προοπτική μελέτη αξιολόγησε 141 πρόσφατα μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες στην πρώτη επίσκεψη κι έκτοτε ετησίως (συνολικός χρόνος παρακολούθησης: 1 έως 8 έτη). Τα δείγματα αίματος ελήφθησαν και οι υπερηχογραφικοί έλεγχοι εκτελέσθηκαν κατά την πρώτη επίσκεψη. Ένα λεπτομερές ιατρικό ιστορικό, ανθρωπομετρικές παράμετροι, μια μέτρηση πίεσης αίματος και καρδιαγγειακοί παράγοντες κινδύνου καταγράφηκαν για κάθε γυναίκα σε κάθε επίσκεψη. Ως επεισόδιο αρτηριακής υπέρτασης ορίστηκε το πρώτο περιστατικό συστολικής ή διαστολικής υπέρτασης , που μετρήθηκε σε 2 διαφορετικές επισκέψεις μέσα σε 2 μήνες ή το ιστορικό έναρξης ενός αντιυπερτασικού φαρμάκου. Ιδιαίτερα, στο υποσύνολο των 44 γυναικών με τα υποκειμενικά παράπονα μνήμης, αξιολογήσαμε την απόδοση της μνήμης χρησιμοποιώντας τη δοκιμασία λεκτικής εκμάθησης Hopkins (HVLT), τη Δοκιμασία Βραχείας Οπτικής στο χώρο Μνήμης (BVMT) και τη δοκιμασία ανάστροφης έκφρασης ψηφίων (VSPAN) για την αξιολόγηση της λεκτικής, της οπτικής στο χώρο και της εργασιακής λειτουργίας της μνήμης αντίστοιχα. Τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης αξιολογήθηκαν χρησιμοποιώντας την κλιμακτηριακή κλίμακα Green.Αποτελέσματα. Επεισόδιο υπέρτασης εντοπίστηκε σε 30 από τις 141 γυναίκες (21.3%). Ο μέσος χρόνος της διάγνωσης ήταν 3.5 έτη. Η παχυσαρκία, τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων, η αντίσταση ινσουλίνης και η τεκνοποίηση συνδέθηκαν θετικά με την εμφάνιση υπέρτασης. Στην πολυπαραγοντική ανάλυση, εντούτοις, η παχυσαρκία και η αντίσταση ινσουλίνης ήταν οι μόνες στατιστικά σημαντικές μεταβλητές που συσχετίστηκαν 3 φορές και 2 φορές αντίστοιχα με αυξημένο κίνδυνο επίπτωσης αρτηριακής υπέρτασης (homa-IR, OR=1.988, p-value=0.043, παχυσαρκία, OR=3.746, p- value=0.019).Ταυτόχρονα, όσον αφορά το υποσύνολο 44 γυναικών με τα παράπονα μνήμης, οι βαθμολογίες VSPAN συσχετίστηκαν θετικά με τον λογαριθμικό μετασχηματισμένο δείκτη ελεύθερων ανδρογόνων(logFAI), σε μοντέλα προσαρμοσμένα για την ηλικία, την εκπαίδευση, το λογαριθμικά μετασχηματισμένο δείκτη ελεύθερων οιστρογόνων (logFEI) και την ένταση των εμμηνοπαυσιακών συμπτωμάτων. Οι συνολικές βαθμολογίες BVMT προβλέφθηκαν από το logFAI (b-συντελεστής = 0,424, p-value = 0,002), την εκπαίδευση και τη συνδυασμένη κλιμακτηριακή συμπτωματολογία, σε ένα μοντέλο προσαρμοσμένο για την ηλικία και το logFEI. Οι γυναίκες με κυκλοφορούσα οιστραδιόλη πάνω από τη διάμεση τιμή των 10pg / ml είχαν καλύτερες συνολικές βαθμολογίες HTLV σε σύγκριση με τις γυναίκες με τιμές οιστραδιόλης κάτω από τη διάμεση τιμή (ολικές βαθμολογίες ΗΤLV, οιστραδιόλη <10pg / ml έναντι > 10pg / ml: 24,2 ± 3,6 έναντι 30,0 ± 7,9 , p-value = 0,007 μη διορθωμένο). Η συσχέτιση αυτή επηρεάστηκε από την εκπαίδευση και παρέμεινε ανεξάρτητη από τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης και τα επίπεδα τεστοστερόνης (Μοντέλο R2 = 22,3%, β-συντελεστής = 0,318, p-value = 0,024).Συμπέρασμα. Ένα μεγάλο ποσοστό των γυναικών που εισέρχονται στην εμμηνόπαυση εμφανίζουν αρτηριακή υπέρταση γεγονός που συνδέεται περισσότερο με την παχυσαρκία και την αντίσταση ινσουλίνης. Επιπλέον, η ολική ενδογενής οιστραδιόλη συσχετίζεται με τη λεκτική μνήμη επεισοδίων, ενώ o logFAI συσχετίζεται με τη λειτουργία της εργασιακής μνήμης και την οπτική στο χώρο μνήμη επεισοδίων σε αυτό το δείγμα μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών. Οι συσχετίσεις αυτές δεν επηρεάστηκαν από την ηλικία, την εκπαίδευση ή τα εμμηνοπαυσιακά συμπτώματα. Απαιτούνται μεγαλύτερες μελέτες για να αξιολογηθεί η σημασία των ευρημάτων μας.