Αξιολόγηση της συμμόρφωσης στην αντιασθματική αγωγή παιδιών και εφήβων με συμπτωματολογία βρογχικού άσθματος με εκπαιδευτική παρέμβαση

Abstract

Introduction: Suboptimal preventive treatment adherence among asthmatic children is very common in daily practice leading to inadequate disease control. This fact emphasizes the need for interventions that improve adherence. Aim: Τhe aim of this study was to investigate the effect of an educational program on adherence to long-term preventive treatment and on asthma control markers, in children and adolescents diagnosed with asthma.Methods: Children and adolescents, aged 4-16 years, newly diagnosed with asthma, were enrolled in this randomized controlled study. In the pre-treatment visit, the intervention group attended an educational program whereas both groups were equipped with an electronic monitoring device for measuring adherence. Spirometry, exhaled nitric oxide fraction (FeNO), and asthma control test (ACT) score were measured in both groups in the pre and post-treatment visit.Results: Seventy-eight participants were randomized to intervention and control group (n=39 to each group) and were monitored for 6 weeks. Median percentage of adherence was 73% for the total sample, and 80% and 68% in the intervention and control group respectively (p<0.001). Treatment had a positive effect on spirometric indices, Fraction Exhaled Nitric Oxide (FeNO) and Asthma Control Test (ACT) score; no difference, however, was found between the two groups. In multivariate analysis, intervention was positively associated with improved adherence (p<0.001). There was no relation between adherence and asthma indices, as well asthma indices and asthma control. Whilst, in the univariate analysis, there was a relation between adherence and asthma control in the intervention group (p=0.010).Conclusion: An educational program appears to improve long-term adherence to treatment, but the data have not shown any differences in asthma control markers.

Εισαγωγή: Η μη βέλτιστη συμμόρφωση στην αντιασθματική αγωγή στα παιδιά αποτελεί κοινό εύρημα στην καθημερινή κλινική πρακτική, οδηγώντας σε ανεπαρκή έλεγχο της νόσου. Κατά συνέπεια, διαμορφώνεται η ανάγκη για εφαρμογή παρεμβάσεων που βελτιώνουν τη συμμόρφωση.Σκοπός: Σκοπός της παρούσας ερευνητικής μελέτης ήταν να διερευνηθεί η επίδραση ενός εκπαιδευτικού προγράμματος στη συμμόρφωση στη ρυθμιστική αγωγή και στους κλινικούς δείκτες σε παιδιά και εφήβους που διαγνώστηκαν με άσθμα. Mέθοδος: Παιδιά και έφηβοι, ηλικίας 4 – 16 ετών, με νεοδιαγνωσθέν άσθμα, αποτελέσαν το δείγμα αυτής της τυχαιοποιημένης κλινικής μελέτης. Πριν την έναρξη της αντιασθματικής αγωγής, οι συμμετέχοντες στην ομάδα παρέμβασης παρακολούθησαν ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα, ενώ στο σύνολό τους οι συμμετέχοντες προμηθεύτηκαν μια ηλεκτρονική συσκευή για τη εκτίμηση της συμμόρφωσης. Σπιρομετρία, μέτρηση του εκπνεόμενου μονοξειδίου του αζώτου και δοκιμασία για τον έλεγχο του άσθματος διενεργήθηκε εξίσου στις ομάδες ελέγχου και παρέμβασης στην έναρξη και στο τέλος της περιόδου παρακολούθησης.Αποτελέσματα: Εβδομήντα οκτώ παιδιά και έφηβοι με άσθμα επιλέχθηκαν τυχαία να ανήκουν είτε στην ομάδα παρέμβασης, είτε στην ομάδα ελέγχου και παρακολουθήθηκαν για 6 εβδομάδες. Η διάμεσος (%) συμμόρφωση για το σύνολο του δείγματος εκτιμήθηκε στο 73%, ενώ 80% και 68% για την ομάδα παρέμβασης και ελέγχου αντίστοιχα (p<0.001). Η φαρμακευτική αγωγή είχε θετικό αντίκτυπο στους σπιρομετρικούς δείκτες, στο εκπνεόμενο μονοξείδιο του αζώτου και τον έλεγχο του άσθματος, χωρίς ωστόσο να διαπιστώθηκε στατιστικώς σημαντική διαφορά μεταξύ των δυο ομάδων. Από την πολυπαραγοντική ανάλυση προέκυψε ότι η παρέμβαση συνδέθηκε με αυξημένα ποσοστά συμμόρφωσης (p<0.001). Δεν υπήρξε σχέση μεταξύ της συμμόρφωσης και των δεικτών αναπνευστικής λειτουργίας, όπως και μεταξύ του ελέγχου του άσθματος και των δεικτών αναπνευστικής λειτουργίας. Ωστόσο, στην μονοπαραγοντική ανάλυση παρατηρήθηκε στατιστικώς σημαντική σχέση μεταξύ της συμμόρφωσης και του ελέγχου του άσθματος στην ομάδα παρέμβασης (p=0.010). Συμπεράσματα: Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα συνδέθηκε με αυξημένα ποσοστά συμμόρφωσης στη ρυθμιστική αγωγή χωρίς ωστόσο να επιφέρει σημαντική διαφορά στους δείκτες ελέγχου της αναπνευστικής λειτουργίας.