Καταγραφή των λοιμώξεων χειρουργικού πεδίου και μελέτη των παραγόντων κινδύνου στην χειρουργική κλινική του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ιωαννίνων: προοπτική κλινική μελέτη

Abstract

Despite the significant improvements that have occurred in the area of prevention, surgical site infection (SSI) remains a clinical problem statistically associated with increased mortality and morbidity rates.The purpose of this prospective study is to investigate the prevalence of SSI and the identification of risk factors associated with their appearance in the Department of Surgery, of the University Hospital of Ioannina, Greece.A total of 1058 patients who underwent operations in the spectrum of general surgery, at the University Hospital of Ioannina were included in this study. Beyond the demographic patient data (name, surname, gender, age, place of residence) were also recorded anthropometric data (height, weight) and data relating to patients' habits like smoking and drinking alcohol.Regarding surgery, data were recorded regarding the duration, the type of surgery, the outcome, the chemoprophylaxis, co-existing pathology, whether implants were used or not, the type of anesthesia and the classification of the surgical wound.The criteria defining SSI incidence were consistent with NNIS Protocol Control Centre for Infectious Diseases (CDC). All patients were followed for 30 days after surgery for postoperative infections according to the protocol.In the sample of 1058 patients included in our study we find surgical site infections in 80 cases (7.6%), which is high compared to the results from studies from the international literature. Of the total of 80 surgical site infections were recorded in our sample, 34 were characterized as deep (42.5%), 35 as superficial (43.8%) and 11 as organ space (13.8%). 67 SSI incidences were recorded during hospitalization time (83.8%) and 13 after patients discharged from the hospital (16.2%).Most common pathogen was Escherichia coli (26 times). Gram-negative pathogens were 53 (49,5 %), gram-positive were 45 (42 %) and 9 (8,4 %) were fungus.ICU admission, ASA score above 2, NNIS score and would classification found to be statistically related with SSI acquisition. Those are the factors that were included to the multivariate analysis. Adjusted odds ratio and p values for independent SSI risk factors were calculated. NNIS score and would classification were highlighted as significantly associated with SSI.The lack of a surveillance system, both in our hospital, and in Greece is something that should be addressed. More extensive studies on SSIs prevelance and the use of antibiotics which will include more clinical departments and patients should be carried out.

Οι λοιμώξεις του χειρουργικού πεδίου (ΛΧΠ) είναι ένα σημαντικό πρόβλημα στις χειρουργικές επεμβάσεις, καθώς σχετίζονται με αυξημένη νοσηρότητα, θνησιμότητα, παραμονή στο νοσοκομείο και κόστος νοσηλείας. Ο σκοπός της παρούσας προοπτικής επιδημιολογικής μελέτης είναι η διερεύνηση του επιπολασμού των ΛΧΠ και η ανάδειξη των παραγόντων κινδύνου που σχετίζονται με την εμφάνισή τους στην Χειρουργική κλινική του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ιωαννίνων. Συνολικά, εντάχθηκαν στην έρευνα 1058 ασθενείς, οι οποίοι υποβλήθηκαν σε γενική χειρουργική επέμβαση στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων. Πέρα από τα δημογραφικά στοιχεία των ασθενών, καταγράφηκαν επίσης, σωματομετρικά στοιχεία, καθώς και στοιχεία που αφορούσαν συνήθειες των ασθενών όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ και η λήψη φαρμάκων. Όσον αφορά την επέμβαση, καταγράφηκαν η διάρκεια, το είδος, η έκβαση, η χημειοπροφύλαξη, η συνυπάρχουσα παθολογία, η ύπαρξη ή όχι εμφυτευμάτων, το είδος της αναισθησίας και η ταξινόμηση του χειρουργικού τραύματος. Τα κριτήρια ορισμού των ΛΧΠ ήταν σύμφωνα με το πρωτόκολλο NNIS του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC). Όλοι οι ασθενείς παρακολουθήθηκαν για 30 ημέρες μετά την επέμβαση για μετεγχειρητικές λοιμώξεις σύμφωνα με το πρωτόκολλο. Από τη συγκεκριμένη μελέτη μας, διαπιστώνεται ότι στο νοσοκομείο μας και σε δείγμα 1058 ασθενών που συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη, το ποσοστό εμφάνισης ΛΧΠ είναι στο 7,6%, το οποίο είναι υψηλό σε σύγκριση με τα ποσοστά ΛΧΠ της δυτικής βιβλιογραφίας. Από τις 80 συνολικά λοιμώξεις χειρουργικού πεδίου που καταγράφηκαν στο δείγμα μας, οι 34 είναι εν τω Βάθει (42,5 %), 35 επιφανειακές (43,8 %) και 11 οργάνου χώρου (13,8 %). Ενδονοσοκομειακά καταγράφηκαν 67 λοιμώξεις χειρουργικού πεδίου (83,8 %) και 13 μετά την έξοδο του ασθενούς από το νοσοκομείο (16,2 %).Παρατηρούμε ότι τα μικρόβια που εμφανίζονται πιο συχνά είναι το Escherichia coli 26 στελέχη (24,3%), ο Enterococcus faecium 15 στελέχη (14%), ο Enterococcus faecalis 12 στελέχη (11,2%) και η Pseudomonas aeruginosa 12 στελέχη (11,2%). Συνολικά, από τα μικρόβια που απομονώθηκαν τα 53 (49,5%) ήταν Gram (-), 45 (42%) ήταν Gram (+) και 9 (8,4%) ήταν μύκητες.Ο υπολογισμός του λόγου πιθανοτήτων, του διαστήματος εμπιστοσύνης αλλά και του p, ανέδειξε ως παράγοντες κινδύνου την παραμονή του ασθενούς στη ΜΕΘ, το ASA score μεγαλύτερο του 2, το NNIS score μεγαλύτερο του μηδενός, και τη ταξινόμηση του χειρουργικού τραύματος σε διαφορετική της ClassI. Στη πολυπαραγοντική ανάλυση βρέθηκε ότι ανεξάρτητοι παράγοντες κινδύνου είναι: η παραμονή του ασθενούς στη ΜΕΘ, το NNIS score μεγαλύτερο του μηδενός, και η ταξινόμηση του χειρουργικού τραύματος όταν είναι διαφορετική της κατηγορίας I. Ωστόσο, οφείλουμε να επισημάνουμε, πως είναι αναγκαίο να διεξαχθούν πιο εκτεταμένες μελέτες για τις ΛΧΠ, καθώς και για τη χρήση των αντιβιοτικών που να περιλαμβάνουν περισσότερες κλινικές μελέτες.