Εξωτερική πολιτική και ασφάλεια μικρών κρατών την περίοδο του ψυχρού πολέμου: ο ρόλος της Αλβανίας στην "ένταξη" της Κίνας στον Ο.Η.Ε. το 1971

Abstract

The aim of this study is to examine the security and foreign policy of small states during the Cold War. This is done through the case study of Albania’s role in representing China at the United Nations. This study’s approach is based on the theoretical model of neoclassical realism. Historical facts are used as a methodological tool and documentary research on archival sources is enriched by the author’s personal interviews with important personalities. The uncertainty of relations among states in the anarchic international system as well as the relentless competition during the Cold War allowed small states to strengthen their non-material competence, exerting an international influence, disproportionate in comparison to their material power. In this context, by promoting the issue of China's representation in the UN, Albania compensated for its inherent weaknesses as a small and weak country. The Albanian leadership’s ability to benefit from the Cold War competition and the reinforcement of diplomatic capacity at the United Nations helped reduce the vulnerability of the Albanian state. In the future, similar studies could focus on other variables such as leadership’s belief system, the relationship of society and state, or nationalism, and the influence of these variables on the foreign policy of small states.

Το αντικείμενο της παρούσας μελέτης είναι η εξέταση της ασφάλειας και της εξωτερικής πολιτικής των μικρών κρατών την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου. Αυτό επιτυγχάνεται διά της μελέτης περίπτωσης της Αλβανίας και συγκεκριμένα του ρόλου της στην εκπροσώπηση της Κίνας στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Ως καταλληλότερο θεωρητικό πρότυπο για την προσέγγιση της ανά χείρας μελέτης κρίθηκε ο νεοκλασικός ρεαλισμός. Παράλληλα, τα ιστορικά γεγονότα χρησιμοποιήθηκαν ως μεθοδολογικό εργαλείο. Η μεθοδολογική ανάλυση εγγράφων, η οποία στηρίζεται ουσιαστικά στην αρχειακή έρευνα, εμπλουτίστηκε με τη διεξαγωγή προσωπικών συνεντεύξεων με σημαντικές προσωπικότητες. Η αβεβαιότητα που χαρακτηρίζει τις σχέσεις μεταξύ κρατών στο άναρχο διεθνές σύστημα, καθώς και ο ανταγωνισμός που επικρατούσε την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, επέτρεπαν στα μικρά κράτη να ενισχύουν τη μη υλική ισχύ τους, και κατ’ επέκταση να ασκούν διεθνή επιρροή δυσανάλογη με την υλική τους δύναμη. Επομένως, η προώθηση του ζητήματος της εκπροσώπησης της Κίνας στον Ο.Η.Ε. από μία μικρή και αδύναμη χώρα, όπως η Αλβανία, συνέβαλλε στην αναπλήρωση των εγγενών αδυναμιών που χαρακτήριζαν την εν λόγω χώρα. Γενικότερα, η ικανότητα της αλβανικής ηγεσίας να επωφελείται από τον ανταγωνισμό του Ψυχρού Πολέμου, καθώς και η ενίσχυση της διπλωματικής της ικανότητας στα Ηνωμένα Έθνη, βοήθησαν στην άμβλυνση της τρωτότητας που χαρακτήριζε το αλβανικό κράτος. Τέλος, η παρούσα μελέτη θα μπορούσε να αποτελέσει έναυσμα για τη διεξαγωγή παρόμοιων ερευνών στο μέλλον, οι οποίες θα εντρυφούν σε άλλου είδους εξωτερικές μεταβλητές, όπως για παράδειγμα στις πεποιθήσεις της ηγεσίας, στη σχέση κράτους-κοινωνίας, στον εθνικισμό και στον ρόλο που αυτά διαδραματίζουν στην εξωτερική πολιτική ενός μικρού κράτους.