Κώδικες ηθικής και δεοντολογίας στην παιδοψυχιατρική

Abstract

The Study follows the basic principles of qualitative research, combining elements from three methodological schools of qualitative research : The phenomenological research, the case study research and the theory formulation research.The methodology consists in detecting qualitative data, analyzing and categorizing them, searching for links between them, and finally setting theoretical associations.The qualitative data are, simultaneously , guidelines in order to establish a Code of Ethics in Child and Adolescent Psychiatry and collected from two main areas:1)Τhe Analysis of clinical Practice from an ethical point of view and the detection of specific ethical dilemmas that stimulate a reasoning process leading to moral conclusions2)Τhe careful consideration of ethical principles contained in widely accepted Codes (Professional Codes of Ethics, International Conventions, Universal Declarations)At the beginning, of the Study there is a presentation of basic concepts on which, the Codes of Ethics are generally based , and a citation of specific ethical issues that arise in the domain of Child and Adolescent Psychiatry.Afterwards , there is an analysis of clinical practice from an ethical point of view and the data processing from 7 key areas of Child and Adolescent Psychiatry :- Diagnostic evaluation- Psychotherapy- Psychopharmacology- Inpatient care- Liaison child psychiatry- Forensic child psychiatry- ResearchIn the second chapter of the Study, specific questions, posing necessity of ethical reasoning in the practice of Child and Adolescent Psychiatry, are detailed. The main interest is in collecting and understanding the qualitative data in order to develop the core principles for Child and Adolescent Psychiatrist’s moral attitude .A detailed report of basic ethical principles contained in major Ethical Codes of reference is discussed in the third chapter.These codes are the following:- The Children’s Rights Convention(UN 1989) and the evaluation of the actual situation in Greece, taking into account the report of the Children's Ombudsman (2012)- Universal Declarations on Bioethics (Oviedo1997. UNESCO 2005)- Code of Medical Ethics (2005)- The Declaration of Helsinki (WMA 1964-2013)- Principles on the Rights of the mentally illDeclarations adopted by World Psychiatric Association (WPA, Hawaii 1977.1983, Madrid, 1996-2011)- International Society for Child and Adolescent Psychiatry and allied professionals, Code of Ethics (IACAPAP, 2006)- American Academy of Child and Adolescent Psychiatry ,Code of Ethics (AACAP, 2009)- Hellenic Society of child and Adolescent psychiatry ,Code of Ethics (2009) Some very important conclusions of this Study are included in the fourth chapter such as, but not limited to, the following :The fundamental interest of the child has to do with its normal development and mainly its psychological development.The therapeutic relationship, particularly with children, has an ethical dimension, which once understood becomes the cornerstone of the clinician’ s moral attitude.The elaboration of ethical dilemmas generates a reasoning process leading to moral attitudes and ethical decisions.Completing the study, there are all the necessary elements in order to establish a Code of Ethics in Child and Adolescent Psychiatry.Annexes 1, 2, and 3 include the Children’s Rights Convention , the Greek Code of Medical Ethics and the Oviedo Convention on human rights and Biomedicine. All three documents have a value of law in Greece .Annex 4 includes the Hellenic Society of Child and Adolescent Psychiatry , Code of Ethics, which was largely based on the findings of this Study. PhD Thesis goes beyond the syntax of this Code, highlighting the shortcomings and the need for further processing principles of ethics , especially in a period, where new bioethical issues have arisen.

Η παρούσα Μελέτη ακολουθεί σε όλη την έκτασή της, τις αρχές της ποιοτικής έρευνας , συνδυάζοντας στοιχεία από 3 βασικές σχολές μεθοδολογίας του ποιοτικού ερευνητικού σχεδιασμού : την φαινομενολογική έρευνα, την μελέτη περίπτωσης και την διατύπωση θεωρίας.Η μέθοδος που ακολουθείται, συνίσταται στην ανίχνευση ποιοτικών δεδομένων , στην ανάλυση, την κατηγοριοποίησή τους , στην αναζήτηση συνδέσεων μεταξύ τους και εντέλει στην διαμόρφωση θεωρητικών θέσεων και αρχών .Τα ποιοτικά δεδομένα που ουσιαστικά αποτελούν το πρόδρομο υλικό για να συνταχθεί ένας Κώδικας Παιδοψυχιατρικής Δεοντολογίας ,συλλέγονται από 2 κύρια πεδία :1)Από την ανάλυση της Κλινικής εμπειρίας και την ανίχνευση των ηθικών διλλημάτων που εκάστοτε προκύπτουν και τα οποία μπορεί να υποκινήσουν μια συλλογιστική διαδικασία που να οδηγεί σε ηθικά συμπεράσματα. 2) Από την μελέτη των αρχών δεοντολογίας που εμπεριέχονται σε Κώδικες αναφοράς με θεμελιωμένη και ευρύτερα αποδεκτή αξία (Επαγγελματικοί Κώδικες Δεοντολογίας, Διεθνείς Συμβάσεις , Οικουμενικές διακηρύξεις )Αρχικά, στο 1ο κεφάλαιο, αναφέρονται οι βασικές έννοιες , πάνω στους οποίους θεμελιώνονται γενικότερα οι Κώδικες Ηθικής και Δεοντολογίας, αλλά επισημαίνονται και τα ειδικότερα θέματα δεοντολογίας που προκύπτουν στην Παιδοψυχιατρική. Στο 2ο κεφάλαιο εκτίθενται αναλυτικά , ιδιαίτερα ζητήματα που δημιουργούν ηθικούς προβληματισμούς στην άσκηση της παιδοψυχιατρικής σε 7 βασικούς τομείς άσκησής της :- Διαγνωστική αξιολόγηση- Ψυχοθεραπεία,- χρήση φαρμάκων .- Νοσηλεία- Διασυνδετική παιδοψυχιατρική- Δικαστική παιδοψυχιατρική- Έρευνα. Η προσοχή εστιάζεται στην συλλογή και την κατανόηση των ποιοτικών δεδομένων, ώστε να διαμορφωθούν συγκεκριμένες αρχές που να καθορίζουν την ηθική στάση στα πλαίσια της κλινικής εργασίας του παιδοψυχιάτρου. Στο 3ο κεφάλαιο μελετώνται αναλυτικά οι αρχές δεοντολογίας που εμπεριέχονται σε Κώδικες αναφοράς . Συγκεκριμένα αναλύονται :- Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του παιδιού (UN 1989) και ή αποτίμησή της στην ελληνική πραγματικότητα , λαμβάνοντας υπόψη και την Έκθεση του Συνηγόρου του παιδιού (2012)- Οικουμενικές Διακηρύξεις για την Βιοηθική (Oviedo1997. UNESCO 2005)- Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας (2005)- Η Διακήρυξη του Ελσίνκι (WMA 1964-2013)- Αρχές για τα δικαιώματα των Ψυχικά πασχόντων- Διακηρύξεις της Παγκόσμιας Ψυχιατρικής Εταιρείας (WPA, Χαβάη 1977,1983, Μαδρίτη, 1996-2011 ) - Κώδικας δεοντολογίας της Διεθνούς Εταιρείας Ψυχιατρικής Παιδιού και Εφήβου και συναφών επαγγελματιών( IACAPAP, 2006)- Κώδικας Δεοντολογίας της Αμερικάνικης Εταιρείας Ψυχιατρικής Παιδιού και Εφήβοu (AACAP, 2009)- Κώδικας Δεοντολογίας της Ελληνικής Παιδοψυχιατρικής Εταιρείας- Ένωσης Ψυχιάτρων παιδιού και Εφήβου (2009)Στο 4ο κεφάλαιο εκτίθενται βασικά συμπεράσματα της όλης Μελέτης . Αναδομείται ή έννοια των δικαιωμάτων του παιδιού και συνδέεται με την έννοια της ομαλής ψυχικής εξέλιξης. Επισημαίνεται ή ηθική διάσταση στην θεραπευτική σχέση , η οποία εφόσον κατανοηθεί φαίνεται να αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο στην ηθική στάση και στην συμπεριφορά του Κλινικού, ιδιαίτερα στην επαφή του με παιδιά . Αναλύεται ή συλλογιστική διαδικασία που ξεδιπλώνεται , όταν προκύπτουν ηθικά διλήμματα και η οποία οδηγεί σε ηθικά συμπεράσματα. Τέλος αναφέρονται όλα τα βασικά σημεία που είναι απαραίτητα για την σύνταξη ενός Κώδικα δεοντολογίας στην Παιδοψυχιατρική.Στα παραρτήματα 1, 2 ,και 3 εκτίθενται αντίστοιχα η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, Ο Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας και ή Οικουμενική Διακήρυξη για την Βιοηθική του Oviedo , κείμενα που αποτελούν και τα τρία, Νόμους του Ελληνικού Κράτους.Στο παράρτημα 4 εκτίθεται ολόκληρος ο Κώδικας Δεοντολογίας της Παιδοψυχιατρικής Εταιρείας Ελλάδος, ο οποίος στηρίχθηκε εν πολλοίς στα συμπεράσματα της παρούσας μελέτης . Η διδακτορική Διατριβή βεβαίως προχωράει πέρα από την σύνταξη του συγκεκριμένου Κώδικα , αναδεικνύοντας τις ελλείψεις του και την ανάγκη περαιτέρω επεξεργασίας και μελέτης αρχών δεοντολογίας , ιδιαίτερα σε μια εποχή όπου νέα βιοηθικά ζητήματα έχουν προκύψει.