Μελέτη συσχέτισης προ- και αντί- αθηροσκληρωτικών παραγόντων σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και διαβητική νεφροπάθεια

Abstract

In patients with diabetes mellitus, cardiovascular disease is the main cause of mortality. To this heightened risk, both non modifiable and modifiable reasons contribute which if prevented their change could have significant probative value.Adiponectin, a protein secreted mainly by adipocytes, has been considered a prognostic factor for cardiovascular mortality in patients with renal failure and is associated with endothelial protection. Each form has beneficial effects, improving insulin sensitivity and reducing adverse manifestations of inflammation mediators.The aim of the study was to investigate in patients with type 2 diabetes mellitus, with or without diabetic nephropathy, the correlation of plasma adiponectin levels with oxidized LDL-cholesterol as well as the correlation of oxidized LDL-cholesterol and adiponectin with the intima-media thickness as an index of atherosclerotic lesions. A total of 119 patients were enrolled in the study.It is controversial whether the levels of adiponectin are increased in chronic kidney disease (CKD) as a result of the decrease in eGFR, hence the reduced catabolism or in response to other uremic agents since patients with advanced diabetic nephropathy have both elevated plasma adiponectin concentrations and increased urinary excretion. Thus, others are expected to have higher levels in patients with CKD compared to those with normal eGFR (as confirmed by our own results in this study), and by others reduced. In fact, elevated plasma adiponectin levels in end-stage CKD and type 2 diabetics have been reported, as we have also seen. Finally, elevated plasma adiponectin levels in CKD patients may be due to increased production and decreased elimination.Studies that investigated the relationship between plasma adiponectin levels and albuminuria also are contradictory. In general, renal clearance of adiponectin is expected to be elevated on albuminuria, while we have seen a positive correlation between these two parameters. This means that people with normoalbuminuria will have slightly elevated levels of adiponectin, and it has been reported that plasma levels of adiponectin are consistently associated with albuminuria. Thus, the lower the plasma levels of adiponectin, the more likely the elevation of albuminuria is in the future, something we did not find in our study.The levels of plasma oxidized LDL-cholesterol were significantly reduced in patients with end-stage diabetic nephropathy compared to those with earlier stages of CKD. In the present study, the levels of oxidized LDL-cholesterol were evaluated in diabetics with various stages of CKD. We have shown an inverse correlation between the levels of adiponectin and oxidized LDL-cholesterol in all samples, as well as in the different stages of diabetic nephropathy. In the present study adiponectin was an independent predictor of oxidized LDL-cholesterol.In patients with diabetic nephropathy, the levels of adiponectin are related to the thickness of carotid intima-media (the elevations are supposed to be counteracting early vascular endothelial damage). We did not find any significant correlation between carotid intima-media thickness and plasma adiponectin levels, either in all the study population or in the different stages of CKD, possibly due to differences in the characteristics of our patients and those of other studies.It is concluded that adiponectin levels are: a) increased in renal failure, b) increased as albuminuria deteriorates, c) decreased as the degree of obesity deteriorates, d) increased when glitazone was taken and e) related not significantly to carotid intima-media thickness and final f) adiponectin was found to have negative statistical significant correlation with the ox-LDL-cholesterol elvels.

Σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη, η καρδιαγγειακή νόσος είναι η κύρια αιτία θνητότητας. Στον αυξημένο αυτό κίνδυνο συμβάλλουν εκτός από τους μη τροποποιήσιμους και τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου, η μεταβολή των οποίων θα μπορούσε να έχει σημαντική προληπτική αξία.Η αδιπονεκτίνη, η οποία αποτελεί πρωτεΐνη που εκκρίνεται κυρίως από τα λιποκύτταρα, έχει θεωρηθεί προγνωστικός παράγοντας καρδιαγγειακής θνητότητας σε ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια και σχετίζεται με την ενδοθηλιακή προστασία. Κάθε μορφή της ασκεί ωφέλιμες επιδράσεις, βελτιώνοντας την ευαισθησία στην ινσουλίνη και μειώνοντας τις ανεπιθύμητες εκδηλώσεις των μεσολαβητών της φλεγμονής.Σκοπός της μελέτης ήταν να ελεγχθεί σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 με ή χωρίς διαβητική νεφροπάθεια η συσχέτιση των επιπέδων της αδιπονεκτίνης με την οξειδωμένη LDL-χοληστερόλη, καθώς και η συσχέτιση της οξειδωμένης LDL-χοληστερόλης και της αδιπονεκτίνης με το πάχος του έσω-μέσω χιτώνα της καρωτίδας, ως δείκτη ύπαρξης αθηρωματικών βλαβών. Συνολικά περιελήφθησαν στη μελέτη 119 ασθενείς.Είναι αμφιλεγόμενο αν τα επίπεδα της αδιπονεκτίνης αυξάνονται σε ΧΝΝ, ως αποτέλεσμα της μείωσης του eGFR και ως εκ τούτου, του μειωμένου καταβολισμού ή ως απάντηση σ’ άλλους ουραιμικούς παράγοντες, αφού οι ασθενείς με προχωρημένη διαβητική νεφροπάθεια έχουν, τόσο αυξημένες συγκεντρώσεις αδιπονεκτίνης ορού, όσο και αυξημένη απέκκρισή της στα ούρα. Έτσι κατ’ άλλους αναμένονται υψηλότερα τα επίπεδά της σε ΧΝΝ, σε σύγκριση με εκείνους που έχουν φυσιολογικό eGFR, όπως επιβεβαιώθηκε αυτό και από τα δικά μας αποτελέσματα και κατ’ άλλους μειωμένα. Μάλιστα έχουν αναφερθεί αυξημένα επίπεδα αδιπονεκτίνης στο πλάσμα ατόμων με τελικό στάδιο ΧΝΝ, αλλά και διαβητικών τύπου 2, όπως διαπιστώσαμε κι εμείς. Τελικά για τα αυξημένα επίπεδα αδιπονεκτίνης σε ασθενείς με ΧΝΝ, μπορεί να ευθύνεται η αυξημένη παραγωγή της και η μειωμένη αποβολή της.Οι μελέτες που ερεύνησαν τη σχέση της αδιπονεκτίνης πλάσματος και λευκωματουρίας κατέληξαν σε αντιφατικά επίσης αποτελέσματα. Γενικά η νεφρική κάθαρση της αδιπονεκτίνης αναμένεται να είναι αυξημένη επί λευκωματουρίας, ενώ εμείς διαπιστώσαμε θετική συσχέτιση μεταξύ των δύο αυτών παραμέτρων. Αυτό σημαίνει ότι άτομα με νορμολευκωματουρία θα έχουν ελαφρά αυξημένα επίπεδα αδιπονεκτίνης, ενώ απ’ όλους έχει αναφερθεί ότι τα επίπεδα της αδιπονεκτίνης στο πλάσμα σχετίζονται σταθερά αρνητικά με την λευκωματουρία. Έτσι, όσο χαμηλότερα είναι τα επίπεδα της αδιπονεκτίνης στο πλάσμα, τόσο πιθανότερη είναι η επίταση της λευκωματουρίας στο μέλλον, κάτι που δεν διαπιστώσαμε εμείς στη μελέτη μας.Τα επίπεδα της οξειδωμένης LDL-χοληστερόλης του πλάσματος ήταν σημαντικά μειωμένα σε ασθενείς με τελικού σταδίου διαβητική νεφροπάθεια, σε σύγκριση μ’ εκείνα στα πρώιμα στάδια. Στην παρούσα μελέτη, αξιολογήθηκαν τα επίπεδα της οξειδωμένης LDL-χοληστερόλης σε διαβητικούς σε διάφορα στάδια ΧΝΝ. Έχουμε δείξει μία αντίστροφη συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων της αδιπονεκτίνης και της οξειδωμένης LDL-χοληστερόλης στο σύνολο των δειγμάτων, καθώς και στα διαφορετικά στάδια της διαβητικής νεφροπάθειας. Στην παρούσα μελέτη η αδιπονεκτίνη ήταν ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας της οξειδωμένης LDL-χοληστερόλης.Σε ασθενείς με διαβητική νεφροπάθεια, τα επίπεδα της αδιπονεκτίνης σχετίζονται με το πάχος του έσω-μέσου χιτώνα (τα αυξημένα υποτίθεται ότι είναι αντιρροπιστικά της πρόωρης αγγειακής ενδοθηλιακής βλάβης). Εμείς δεν διαπιστώσαμε σημαντική συσχέτιση μεταξύ πάχους έσω-μέσου χιτώνα και αδιπονεκτίνης, είτε στο σύνολο των ατόμων της μελέτης είτε στα διάφορα στάδια της ΧΝΝ, πιθανά λόγω των διαφορών στα χαρακτηριστικά των ασθενών μας και αυτών άλλων μελετών.Συμπεραίνεται ότι τα επίπεδα της αδιπονεκτίνης: α) αυξάνουν προϊούσης της νεφρικής ανεπάρκειας, β) αυξάνουν όσο επιδεινώνεται η λευκωματουρία, γ) μειώνονται όσο επιδεινώνεται ο βαθμός της παχυσαρκίας, δ) σε λήψη γλιταζονών αυξάνονται τα επίπεδα της αδιπονεκτίνης και ε) δεν σχετίζονται σημαντικά με το πάχος του έσω-μέσου χιτώνα και τέλος στ) η αδιπονεκτίνη διαπιστώθηκε να έχει στατιστικά σημαντική αρνητική συσχέτιση με την οξειδωμένη-LDL-χοληστερόλη.