Μελέτη των γονιδίων που σχετίζονται με την εμφάνιση κληρονομικής θρομβοφιλίας στη θρόμβωση του φλεβικού δικτύου του αμφιβληστροειδούς

Abstract

Retina Vein Occlusion (RVO) is a common vascular disorder of the retina and is one of the most common causes of blindness, especially in the elderly after diabetic retinopathy. RVO is classified according to where the obstruction is located. Obstruction of the retinal vein of the optic nerve is referred to as central retinal vein occlusion (CRVO) and obstruction at a branch of the retinal vein is referred to as a branch retinal vein occlusion (BRVO). Although it mainly affects the elderly it is a major cause of blindness in younger patients.RVO has been recognized since 1855 however the pathogenesis and management remains unclear. It is considered to be a multifactorial disease and this is the reason that many risk factors have been proposed as possible candidates for the pathogenesis and development of the disease. It is almost certain that age plays a key role in the appearance of this severe retina disease. Many studies have shown that there is strong association with classic risk factors such as hypertension, hypercholesterolemia, diabetes and smoking. The role of the above risk factors is well established. In the last decade several studies have tried to demonstrate the relationship between thrombofilia risk factors and the development of retinal vein occlusion. It has been suggested that thrombofilia could play a key role in the pathogenesis of the disease, especially in younger patients that do not have other contributing factors.The aim of the present study was to assess any possible additional effect of genetic predisposition to the already well-known classical risk factors of RVO in a cohort of elderly Greek patients.DNA was extracted and genotyping was performed for the following polymorphisms: FV G1691A, FV G4070A, FII G20210A, FXIII exon 2 G/T, PAI-1 675 4G/5G, EPCR A4600G, EPCR G4678C. It should be noted that based on the literature so far, this is the first time that polymorphisms in the EPCR gene are studied in RVO patients. Statistical analysis was performed to find possible associations between specific genotypes and the clinical outcome.Polymerase chain reaction was performed followed by reverse hybridization in specific strips for successful genotyping. Fifty one subjects with retinal vein occlusion gave consent and enetered the study. Patients were divided into two groups depending on the location of the obstruction (CRVO and BRVO). Controls were recruited concurrently during the subject recruitment period and were matched for age and sex.The results of the present study were finally compared with already published data from other studies in order to investigate whether there are similarities. It was once more confirmed that classic risk factors such as diabetes, dislypidemia and hypertension play a key role in the development of the disease. In addition regarding the possible incrimination of genetic predisposition our results are in agreement with the up to date guidelines regarding the role of genes in the development of the disease. As previously stated it still remains unclear to which extent gene polymorphisms that contribute to thrombosis could also be responsible for the development of retinal vein occlusion.

Η απόφραξη φλέβας του αμφιβληστροειδή (RVO) είναι η βασική αιτία πρόκλησης οπτικής βλάβης και τύφλωσης κυρίως στους ηλικιωμένους. Είναι η δεύτερη πιο συχνή ασθένεια του αγγειακού συστήματος του αμφιβληστροειδούς μετά τη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Παρόλο που πλήττει κυρίως τους ηλικιωμένους, αποτελεί σημαντική αιτία οπτικής απώλειας και σε νεότερους ασθενείς. Ανάλογα με την εντόπιση της απόφραξης φλέβας δύο βασικές ανατομικές και κλινικές μορφές της ασθένειας έχουν περιγραφεί με μια ποικιλία κλινικών χαρακτηριστικών, η απόφραξη της κεντρικής φλέβας του αμφιβληστροειδούς (CRVO) και η απόφραξη κλάδου φλέβας του αμφιβληστροειδούς (BRVO).Η παθογένεση της νόσου παραμένει ακόμη σε μεγάλο βαθμό άγνωστη. Η νόσος είναι πολυπαραγοντική και για το λόγο αυτό πολλοί παράγοντες κινδύνου έχουν προταθεί ως υποψήφιοι για την πρόκλησή της. Είναι δεδομένο ότι η ηλικία αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη αυτής της σοβαρής οπτικής βλάβης. Πολλές μελέτες έχουν δείξει μια συσχέτιση με τους κλασικούς παράγοντες κινδύνου και πιο συγκεκριμένα με την υπέρταση, την υπερχοληστεριναιμία, τον διαβήτη και το κάπνισμα. Την τελευταία δεκαετία κάποιες μελέτες έχουν προσπαθήσει να διερευνήσουν το προσθετικό αποτέλεσμα των παραγόντων κινδύνου της θρομβοφιλίας στην ανάπτυξη της νόσου. Έχει προταθεί ότι η θρομβοφιλία θα μπορούσε να παίζει ένα βασικό ρόλο στην παθογένεια της νόσου, κυρίως σε νεώτερους ασθενείς που δεν έχουν επιβαρυντικούς συστηματικούς παράγοντες κινδύνου.Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να διερευνηθεί πιθανή συσχέτιση μεταξύ της γενετικής προδιάθεσης και της εμφάνισης θρόμβωσης του φλεβικού δικτύου του αμφιβληστροειδούς (RVO) σε συνάρτηση με τους ήδη γνωστούς και καλά χαρακτηρισμένους παράγοντες κινδύνου. Αρχικά απομονώθηκε DNA από περιφερικό αίμα και στη συνέχεια προσδιορίστηκε ο γονότυπος για τους κάτωθι πολυμορφισμούς : FV G1691A, FV G4070A, FII G20210A, FXIII exon 2 G/T, PAI-1 675 4G/5G, EPCR A4600G, EPCR G4678C. Αξίζει στο σημείο αυτό να αναφερθεί ότι με βάση τη μέχρι τώρα βιβλιογραφία αυτή είναι η πρώτη φορά που οι πολυμορφισμοί G4678C και A4600G του γονιδίου EPCR μελετώνται σε ασθενείς με RVO. Ακολούθησε στατιστική επεξεργασία των αποτελεσμάτων και έγινε προσπάθεια συσχέτισης των γονοτύπων με την κλινική εικόνα. Για τη γονοτύπηση χρησιμοποιήθηκε η τεχνική της αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης σε συνδυασμό με την τεχνική της αντίστροφης υβριδοποίησης σε ειδικές ταινίες (strips).Πραγματοποιήθηκε συλλογή δείγματος και γονοτύπηση σε 51 ασθενείς με θρόμβωση φλεβικού δικτύου του αμφιβληστροειδούς (RVO). Οι ασθενείς διαχωρίστηκαν με βάση την εντόπιση της νόσου, σε ασθενείς με απόφραξη της κεντρικής φλέβας του αμφιβληστροειδούς (CRVO) και σε ασθενείς με θρόμβωση κλάδου φλέβας του αμφιβληστροειδούς (BRVO). Οι υπόλοιποι 51 συμμετέχοντες συνιστούν την ομάδα ελέγχου και πρόκειται για υγιή άτομα ως προς τη θρόμβωση του φλεβικού δικτύου του αμφιβληστροειδούς, ανάλογου φύλου και ηλικίας με τους ασθενείς.Τέλος τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης συσχετίστηκαν με δεδομένα από την υπάρχουσα βιβλιογραφία προκειμένου να διερευνηθεί αν υπάρχει ομοιογένεια με παρόμοιες μελέτες. Έτσι επιβεβαιώνεται ότι η παρουσία κλασικών παραγόντων κινδύνου όπως ο διαβήτης, η δυσλιπιδαιμία και η υπέρταση παίζει ρόλο στην ανάπτυξη της θρόμβωσης φλέβας του αμφιβληστροειδή. Επιπλέον από τα αποτελέσματα της μελέτης σχετικά με την ενοχοποίηση της γενετικής προδιάθεσης επιβεβαιώνονται οι μέχρι στιγμής δημοσιευμένες κατευθυντήριες γραμμές για το ρόλο των γονιδίων στην δημιουργία και επανεμφάνιση της νόσου. Συνεχίζει επομένως να είναι αβέβαιος ο βαθμός στον οποίο οι πολυμορφισμοί που φαίνεται να συμμετέχουν στο μονοπάτι της θρόμβωσης, μπορεί να συμβάλουν στη δημιουργία της RVO.