Η επίδραση εκπαιδευτικής παρέμβασης σε κλινικούς νοσηλευτές σχετικά με την ασφαλή χρήση του ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού

Abstract

Background: In recent years, the rapid advance of technology has inevitably affected the health sector, with the introduction to this of many new types of medical equipment designed to improve health care offered, quality of health services and the rapid recovery of patients.Aim: Exploring the ways and methods by which the nursing staff is trained in the learning of the medical equipment used in everyday clinical practice. In addition, we investigated the positive and negative effects of its use and the likely consequences for both patients and the nursing staff.Method: The initial sample constituted 737 nurses of which 6 gave no completion consent and so the final study sample constituted 727 Primary Health Care Nurses, Secondary,Tertiary Hospitals of the country and registered nurses enrolled in Nursing Organizations and Scientific Societies working in Nursing Wards or Intensive Care Units and Primary Care Structures. A new questionnaire was developed based on questionnaires of McConnell E. A. (1995), Paclova, S., Mornstein, V. & Caruana, C.J. (2009) and Liu, S., Cheng, P., Huang, H. and Zhang, Q. (2013). Also, the free online Hamilton’s Anxiety Quantification Scale (1976) was distributed. In the second phase of the study took place educational interventions in the context of interactive clinical tutorials with demonstration or training to the same devices (Hands-On Training), concerning the assessment of knowledge in the safe use of the pulse oximeter, surgical diathermies and defibrillator in specimen 78, 62 and 65 respectively nurses by completing questionnaires before and after each training intervention. It should be noted that the surgical diathermies and defibrillator selected as devices for educational intervention based on the statistical analysis’ results of the training needs screening questionnaire, where for specific devices presented elevated stress levels of nurses in the use of these devices. Furthermore, Pulse Oximeter was selected for educational intervention too, due to the fact that this device although it did not result in higher stress of nurses during from its use, however the related literature showed that there is a major knowledge gap in it which is recorded as in Greek and Foreign literature (Kiekkas et al., 2012; Kiekkas et al., 2013; Milutinovic, Repic, and Arandelovic, 2016). Normal distributed variables are expressed as mean ± standard deviation; while variables with skewed distribution are expressed as median (interquantile range). Qualitative variables were expressed as absolute and relative frequencies. Student’s t-tests and analysis of variance (ANOVA) were computed for the comparison of mean values. Bonferroni correction was used in order to control for type I error. Spearman correlations coefficients were used to explore the association of two continuous variables. Correlation coefficient between 0.1 and 0.3 were considered low, between 0.31 and 0.5 moderate and those over 0.5 were considered high. Paired Student’s t-tests were used for the comparisons of knowledge scores pre and post intervention. McNemar test was used to compare the percentages of correct answers pre and post intervention. Multiple linear regression analysis in a stepwise method (p for entry 0.05, p for removal 0.10) was used in order to find independent factors associated with the changes of the knowledge scores. Adjusted regression coefficients (β) with standard errors (SE) were computed from the results of the linear regression analyses. Internal consistency reliability was determined by the calculation of Cronbach’s a coefficient. Scales with reliabilities equal to or greater than 0.70 were considered acceptable. All reported p values are two-tailed. Statistical significance was set at p<0.05 and analyses were conducted using SPSS statistical software (version 19.0).Results: 92.1% of nurses considered that the use of medical equipment in everyday clinical practice leads very/too much in improvement of the quality of health care. Also, 90.9% of nurses considered that the use of medical equipment in everyday clinical practice leads very/too much in patient safety and the 88.7% in the correct diagnosis for the patient’s health status. 67.3% of nurses were aware of the consequences of the use of health apparatus and safety of patient and 59.7% on the effects of using the device on their personal health and safety. 20.7% of respondents indicated that the use of medical equipment in everyday clinical practice increased much/too much the monitoring time by the correct and trouble-free operation.Conclusions: The nursing staff makes extensive use of the medical equipment. Moreover, a large number of nurses have been taught in the past about the use of medical equipment, demonstrating the desire and need of nursing personnel to be trained in the use of such equipment. The education at the undergraduate level is inadequate. The following after the basic training education in the safe use of medical equipment, improves the level of knowledge and practice of nurses. Needs continued training and updating of knowledge given the rapid development of technology in the health sector.Key words: Medical equipment, Nursing staff, Nursing Education, Continuing professional development, Biomedical Engineering.

Εισαγωγή: Τα τελευταία χρόνια, η αλματώδης πρόοδος της τεχνολογίας έχει επηρεάσει αναπόφευκτα και το χώρο της υγείας, με την εισαγωγή σε αυτή πολλών νέων κατηγοριών ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού που σκοπό έχουν τη βελτίωση της παρεχόμενης φροντίδας υγείας, την ποιοτικότερη παροχή υπηρεσιών υγείας και τη γρήγορη αποκατάσταση τωνασθενών. Σκοπός: Η διερεύνηση του τρόπου και των μεθόδων, με τις οποίες οι νοσηλευτές εκπαιδεύονται στην εκμάθηση των βασικών αρχών λειτουργίας και τη χρήση του Ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού που χρησιμοποιείται στην καθημερινή κλινική πρακτική. Επιπλέον, διερευνώνται οι θετικές αλλά και αρνητικές επιπτώσεις της χρήσης του καθώς και οι πιθανές συνέπειες τόσο για τους ασθενείς όσο και για τους νοσηλευτές. Μεθοδολογία: Το αρχικό δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 733 νοσηλευτές εκ των οποίων 6 δεν έδωσαν συγκατάθεση συμπλήρωσης και κατά συνέπεια το τελικό δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 727 νοσηλευτές Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Δευτεροβάθμιων,Τριτοβάθμιων Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων της Χώρας εγγεγραμμένοι σε Νοσηλευτικούς Φορείς και Επιστημονικές Εταιρείες που εργάζονται σε Κλινικές ή Μονάδες Εντατικής Νοσηλείας και σε Δομές Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης. Στην πρώτη φάση της μελέτης, πραγματοποιήθηκε κατασκευή νέου ερωτηματολογίου, το οποίο στηρίχθηκε στα ερωτηματολόγια των McConnell Ε. Α. (1995), Paclova, S., Mornstein, V. & Caruana, C. J.(2009) και Liu, S., Cheng, P., Huang, H. and Zhang, Q. (2013). Επίσης, διενεμήθη και η ελεύθερη στο διαδίκτυο κλίμακα ποσοτικής εκτίμησης του άγχους του Hamilton (1976). Στη δεύτερη φάση της μελέτης πραγματοποιήθηκαν εκπαιδευτικές παρεμβάσεις στο πλαίσιο διαδραστικών κλινικών φροντιστηρίων με επίδειξη ή και εκπαίδευση στις ίδιες τις συσκευές (Hands-On Training), που αφορούσαν στην αξιολόγηση των γνώσεων στην ασφαλή χρήσητου παλμικού οξυμέτρου, των χειρουργικών διαθερμιών και των απινιδωτών σε δείγμα 78,62 και 65 νοσηλευτών αντίστοιχα με τη συμπλήρωση ερωτηματολογίων πριν και μετά από κάθε εκπαιδευτική παρέμβαση. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι Χειρουργικές Διαθερμίες και ο Απινιδωτής επιλέχθηκαν ως συσκευές για την εκπαιδευτική παρέμβαση με βάση τα αποτελέσματα της στατιστικής ανάλυσης του ερωτηματολογίου ανίχνευσης εκπαιδευτικών αναγκών, όπου για τις συγκεκριμένες συσκευές παρουσιάστηκαν αυξημένα ποσοστά άγχους των νοσηλευτών κατά τη χρήση των συσκευών αυτών. Επιπλέον, πραγματοποιήθηκε επιλογή για εκπαιδευτική παρέμβαση και του Παλμικού Οξυμέτρου, εξαιτίας του γεγονότος ότι η συγκεκριμένη συσκευή αν και δεν επιφέρει αύξηση του άγχους των νοσηλευτών κατά τη χρήση της, παρόλα αυτά από τη βιβλιογραφία φάνηκε ότι υπάρχει κενό γνώσης σε αυτή το οποίο είναι καταγεγραμμένο τόσο στην Ελληνική όσο και στην Ξενόγλωσση βιβλιογραφία(Κιέκκας και συν., 2012; Kiekkas et al., 2013; Milutinovic, Repic, and Arandelovic, 2016).Οι μέσες τιμές (mean), οι τυπικές αποκλίσεις (Standard Deviation=SD) και οι διάμεσοι (median) και τα ενδοτεταρτημοριακά εύρη (interquartile range) χρησιμοποιήθηκαν για την περιγραφή των ποσοτικών μεταβλητών. Οι απόλυτες (Ν) και οι σχετικές (%) συχνότητες χρησιμοποιήθηκαν για την περιγραφή των ποιοτικών μεταβλητών. Για τη σύγκριση ποσοτικών μεταβλητών μεταξύ δυο ομάδων χρησιμοποιήθηκε το Student’s t-test. Για τησύγκριση ποσοτικών μεταβλητών μεταξύ περισσοτέρων από δυο ομάδων χρησιμοποιήθηκε o παραμετρικός έλεγχος ανάλυσης διασποράς (ANOVA). Για τον έλεγχο του σφάλματος τύπου Ι, λόγω των πολλαπλών συγκρίσεων χρησιμοποιήθηκε η διόρθωση κατά Bonferroni σύμφωνα με την οποία το επίπεδο σημαντικότητας είναι 0,05/κ (κ= αριθμός των συγκρίσεων). Για τον έλεγχο της σχέσης δυο ποσοτικών μεταβλητών χρησιμοποιήθηκε ο συντελεστής συσχέτισης του Spearman (r). Η συσχέτιση θεωρείται χαμηλή όταν ο συντελεστής συσχέτισης (r) κυμαίνεται από 0,1 έως 0,3, μέτρια όταν ο συντελεστής συσχέτισης κυμαίνεται από 0,31 έως 0,5 και υψηλή όταν ο συντελεστής είναι μεγαλύτερος από 0,5. Για τη σύγκριση των σωστών απαντήσεων πριν και μετά την παρέμβαση χρησιμοποιήθηκε το McNemar test. Για τη σύγκριση των βαθμολογιών γνώσεων πριν και μετά την παρέμβαση χρησιμοποιήθηκε το paired t-test. Η ανάλυση γραμμικής παλινδρόμησης (linear regression analysis) με τη διαδικασία διαδοχικής ένταξης/αφαίρεσης (stepwise) χρησιμοποιήθηκε για την εύρεση ανεξάρτητων παραγόντων που σχετίζονται με τις μεταβολές στις βαθμολογίες γνώσεων από την οποία προέκυψαν συντελεστές εξάρτησης (β) και τα τυπικά σφάλματά τους (standard errors=SE). Η εσωτερική αξιοπιστία του ερωτηματολογίου ελέγχθηκε με τη χρήση του συντελεστή Cronbach’s-a. Τα επίπεδα σημαντικότητας είναι αμφίπλευρα και η στατιστική σημαντικότητα τέθηκε στο 0,05. Για την ανάλυση χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πρόγραμμα SPSS 19.0.Αποτελέσματα: Το 92,1% των νοσηλευτών θεωρεί ότι η χρήση ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού στην καθημερινή κλινική πρακτική οδηγεί πολύ/πάρα πολύ στη βελτίωση της ποιότητας της φροντίδας υγείας. Επίσης, το 90,9% των νοσηλευτών θεωρεί ότι η χρήση ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού στην καθημερινή κλινική πρακτική οδηγεί πολύ/πάρα πολύστην ασφάλεια του ασθενούς και το 88,7% στη σωστή διάγνωση για την κατάσταση υγείας του ασθενούς. Το 67,3% των νοσηλευτών ήταν ενήμεροι σχετικά με τις επιπτώσεις από τη χρήση της συσκευής στην υγεία και ασφάλεια του ασθενή και το 59,7% σχετικά με τις επιπτώσεις από τη χρήση της συσκευής στην ατομική τους υγεία και ασφάλεια.Το 20,7% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι η χρήση ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού στην καθημερινή κλινική πρακτική αύξησε πολύ/πάρα πολύ το χρόνο επιτήρησης εκ μέρους της ορθής και χωρίς προβλήματα λειτουργίας του.Συμπεράσματα: Οι νοσηλευτές πραγματοποιούν συχνή χρήση του ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού καθημερινά. Επίσης, ένα μεγάλο μέρος των νοσηλευτών έχει διδαχθεί στο παρελθόν μάθημα σχετικό με τη χρήση ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού, στοιχείο που καταδεικνύει την επιθυμία και την ανάγκη του νοσηλευτικού προσωπικού να εκπαιδεύεται στη χρήση του εν λόγω εξοπλισμού. Η εκπαίδευση σε προπτυχιακό επίπεδο δεν είναι επαρκής. Η μετά τη βασική εκπαίδευση στην ασφαλή χρήση του Ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού, βελτιώνει το επίπεδο των γνώσεων και των πρακτικών των νοσηλευτών. Απαιτείται συνεχιζόμενη εκπαίδευση και επικαιροποίηση των γνώσεων δεδομένης τηςαλματώδους ανάπτυξης της τεχνολογίας στο χώρο της υγείας.Λέξεις κλειδιά: Ιατροτεχνολογικός Εξοπλισμός, Νοσηλευτές, Νοσηλευτική Εκπαίδευση, Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Εκπαίδευση, Βιοϊατρική Μηχανική.