O παρεμβατισμός των Η.Π.Α σε περιφερειακές κρίσεις: οι περιφερειακές παρεμβάσεις ως εργαλείο ηγεμονισμού

Abstract

The dissertation mainly aims at systematically analyzing the concepts of hegemony and hegemonism in the framework of US foreign interventionism during a period spanning from 1945 to 2008. The starting point of the theoretical argument is the hypothesis that US foreign interventionism suggests a consistently used means of imposing hegemonic terms either at regional or bilateral level. In other words, interventionism is perceived as a means of hegemonism. Consequently, the research plan was constructed upon the basis of this hypothesis and aims at putting International Relations theory and history into a state of interplay that facilitates the extraction of credible results.The dissertation includes an effort of defining and conceptualizing the theoretical model of US hegemonic interventiomism through the parallel study and in-depth analysis of the concepts of hegemony, hegemonism and interventionism, theorized under the lens of US foreign policy and grand strategy. According to this model all the US interventions that took place during the period under examination include-to a degree-a hegemonic dimension. This effort is taking place in the first part of the dissertation, namely in the first three chapters. From a methodological point of view the first part aims to formulate the main theoretical arguments through knowledge accumulation, as well as through the assessment and categorization of the related data (both primary and secondary sources). The theoretical arguments are being tested in the second part of the dissertation through the study of four cases of US interventionary activity: the intervention in the Greek civil war in the context of the Truman Doctrine (1947-1949), the overthrow of the Iranian Prime Minister Muhammed Mossadeq (1953), the invasion of Grenada (1983) and the intervention in the Taiwan Straight crisis (1995-1996).

Η διατριβή αποσκοπεί, κατά κύριο λόγο, στο να θέσει κάτω από το μικροσκόπιο τα φαινόμενα της ηγεμονίας και του ηγεμονισμού στα πλαίσια του αμερικανικού παρεμβατισμού στα εσωτερικά τρίτων κρατών κατά την περίοδο 1945-2008. Σημείο εκκίνησης είναι η υπόθεση ότι ο αμερικανικός παρεμβατισμός στα εσωτερικά τρίτων κρατών συνιστά διαχρονικά εργαλείο επιβολής ηγεμονικών όρων σε περιφερειακό ή διμερές επίπεδο, με άλλα λόγια συνιστά εργαλείο ηγεμονισμού. Κατά συνέπεια, η έρευνα οργανώθηκε στη βάση αυτής της υπόθεσης και αποσκοπεί στο να ξετυλίξει το κουβάρι της θεωρίας και των ιστορικών δεδομένων έτσι ώστε αυτά να συμπλέκονται και να αλληλοϋποστηρίζονται προς την κατεύθυνση της εξαγωγής αξιόπιστων συμπερασμάτων.Μέσα από την παράλληλη μελέτη και ενδοσκόπηση των φαινομένων της ηγεμονίας, του ηγεμονισμού και του παρεμβατισμού, τοποθετούμενα στο ειδικό πλαίσιο της αμερικανικής περίπτωσης, επιχειρούμε να ορίσουμε και να θεωρητικοποιήσουμε το μοντέλο του αμερικανικού ηγεμονικού παρεμβατισμού: ενός μοντέλου που υποστηρίζει ότι όλες οι αμερικανικές παρεμβατικές ενέργειες που έλαβαν χώρα κατά την περίοδο υπό μελέτη, ενέχουν –κατά το μάλλον ή το ήττον- ηγεμονική διάσταση. Η προσπάθεια αυτή γίνεται στο πρώτο μέρος, δηλαδή στα πρώτα τρία κεφάλαια. Από μεθοδολογικής άποψης, το πρώτο μέρος αποσκοπεί στη διατύπωση του θεωρητικού μας επιχειρήματος. Προς αυτή την κατεύθυνση γίνεται προσπάθεια συσσώρευσης γνώσης, καθώς και αποτίμησης, κατηγοριοποίησης και αξιολόγησης των διαθέσιμων πηγών (πρωτογενών και δευτερογενών). Στο δεύτερο μέρος επιχειρείται ο έλεγχος της θεωρίας μέσω της μελέτης τεσσάρων περιπτώσεων αμερικανικού παρεμβατισμού: της επέμβασης στον ελληνικό εμφύλιο στα πλαίσια του Δόγματος Τρούμαν (1947-1949), της ανατροπής του Πρωθυπουργού του Ιράν Μοχάμεντ Μοσαντέγκ (1953), της εισβολής στη Γρενάδα (1983) και της επέμβασης στην κρίση του Στενού της Ταϊβάν (1995-1996).