Εκπαιδευτική προσέγγιση στην προστασία μνημείων

Abstract

In the present PhD Thesis, an educational experiment for the approachof the cognitive domain of Built Heritage Protection was designed,realised, evaluated and ameliorated, interconnecting tertiary andsecondary level education. The specific domain was selected as a pilotfield of application, due to the fact that it presents interdisciplinarycharacter, it combines STEM subjects with humanities and socialsciences’ subjects, is attractive for youth, requires the combination oftechnical solutions with social aspects and deals with real problems metin everyday practice. For the educational approach of Built HeritageProtection, after performing state-of-the-art analysis regarding theexisting educational programs for non specialised audience, aneducational methodology was developed, taking into consideration thespecial needs and requirements of students. The educational contentwas structured through six basic thematic pillars: Values andawareness, Knowing the Built Heritage, Decay and environment, Theconservation process, Monitoring and maintenance, Management anduse. From a didactic point of view, the application of a hybrideducational methodology was selected, which combined traditionalteaching approaches with contemporary learning approaches, such ashands-on experience and problem-based learning. The application ofthe educational methodology was realised in an Experimental Course,organised by tertiary level education with recipients secondary leveleducation students. The assessment of the educational experiment wasrealised through performing evaluation at all stages (initial, intermediate,final). Through the evaluation, the success of the developed educationalmethodology was revealed, the raising of students’ interest, theincrease of students’ learning gain, the importance of hands-onapproach through in situ field work at monuments and laboratoryexercises, the activation of students through the problems set at hebeginning of the educational procedure. Based on the evaluationresults, the educational methodology was ameliorated and an e-learningeducational tool was developed. The ameliorated methodologyintensifies the use of problem-based learning, limits the duration oftraditional lectures and gives emphasis in hands-on activities, such as in situ field work at Monuments and laboratory experiments. Based on theameliorated methodology, didactic recommendations are provided, aswell as proposed educational activities for teachers and students ofsecondary level education for the integrated and interdisciplinaryapproach of the cognitive domain of Built Heritage Protection, withpotential use at school level within relevant research projects or interthematicassignments.

Στην παρούσα διδακτορική διατριβή σχεδιάσθηκε, υλοποιήθηκε,αποτιμήθηκε και βελτιστοποιήθηκε εκπαιδευτικό πείραμα διασύνδεσηςτης τριτοβάθμιας με τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στο γνωστικό πεδίοτης Προστασίας Μνημείων. Το συγκεκριμένο πεδίο επιλέγεται ωςπιλοτικός τομέας εφαρμογής, καθώς παρουσιάζει διεπιστημονικόχαρακτήρα, συνδυάζει θέματα φυσικών επιστημών, τεχνολογίας,μηχανικής και μαθηματικών με θέματα ανθρωπιστικών και κοινωνικώνεπιστημών, είναι ελκυστικός προς τους νέους, απαιτεί το συνδυασμότεχνικών λύσεων με κοινωνικές θεωρήσεις και ασχολείται μεπραγματικά προβλήματα που συναντώνται στην πράξη. Για τηνεκπαιδευτική προσέγγιση της Προστασίας Μνημείων, αφούπραγματοποιήθηκε ανάλυση και αξιολόγηση της υφιστάμενηςκατάστασης αναφορικά με τα διατιθέμενα εκπαιδευτικά προγράμματαγια μη εξειδικευμένο κοινό, αναπτύχθηκε εκπαιδευτική μεθοδολογία,λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις ιδιαίτερες ανάγκες και απαιτήσεις τωνμαθητών. Το εκπαιδευτικό περιεχόμενο είχε έξι βασικούς θεματικούςάξονες, και συγκεκριμένα τους: Αξίες και ευαισθητοποίηση,Γνωρίζοντας τη δομημένη πολιτιστική κληρονομιά, Φθορά καιπεριβάλλον, Η διαδικασία της συντήρησης, Παρακολούθηση και έλεγχος- διατήρηση, Διαχείριση και χρήση. Από διδακτικής απόψεωςεπιλέχθηκε η εφαρμογή υβριδικής εκπαιδευτικής μεθοδολογίας, η οποίασυνδύασε παραδοσιακές με σύγχρονες προσεγγίσεις μάθησης, όπως ηβιωματική μάθηση και η μάθηση βασισμένη σε πρόβλημα. Η υλοποίησητης εκπαιδευτικής μεθοδολογίας πραγματοποιήθηκε σε ΠειραματικόΚύκλο Μαθημάτων που οργανώθηκε από την τριτοβάθμια εκπαίδευσηκαι είχε ως αποδέκτες μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Ηαποτίμηση του εκπαιδευτικού πειράματος πραγματοποιήθηκε μεαξιολόγηση σε όλα τα στάδια (αρχική, ενδιάμεση, τελική). Μέσω τηςαξιολόγησης αναδείχθηκε η επιτυχία της αναπτυσσόμενηςμεθοδολογίας, η προσέλκυση του ενδιαφέροντος των μαθητών, ηαύξηση του κέρδους μάθησης, η σημασία της βιωματικής προσέγγισηςμέσω επί τόπου εργασιών πεδίου και εργαστηριακών ασκήσεων, ηενεργοποίηση των μαθητών μέσω των προβληματισμών που τίθενταικαι η συμμετοχή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία. Βάσει τωναποτελεσμάτων της αξιολόγησης, η εκπαιδευτική μεθοδολογίαβελτιστοποιήθηκε και δημιουργήθηκε ηλεκτρονικό εκπαιδευτικό εργαλείομάθησης. Η βελτιστοποιημένη μεθοδολογία ενισχύει τη χρήση τηςμεθόδου μάθησης βασισμένης σε πρόβλημα, περιορίζει τη διάρκεια τωνπαραδοσιακών μεθόδων διδασκαλίας και δίνει έμφαση στις βιωματικέςδράσεις, όπως τις επί τόπου εργασίες σε Μνημεία και τις εργαστηριακέςασκήσεις. Βάσει της βελτιστοποιημένης μεθοδολογίας παρέχονταιδιδακτικές οδηγίες και προτεινόμενες εκπαιδευτικές δραστηριότητες γιακαθηγητές και μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για τηνολοκληρωμένη διεπιστημονική προσέγγιση του γνωστικού πεδίου, μεδυνητική χρήση στο σχολείο στο πλαίσιο συναφών ερευνητικών ήδιαθεματικών εργασιών.