Σύνδρομο αποφρακτικής άπνοιας στον ύπνο κατά την παιδική ηλικία: επιδράσεις στο κεντρικό νευρικό σύστημα

Abstract

BACKGROUND Obstructive sleep apnea (OSA) has been associated with increased frequency of excessive daytime sleepiness (EDS). Increased plasma TNF-α levels may mediate this association in adults, but conflicting results have been reported in children. We hypothesized that: (i) the higher the OSA severity in childhood, the higher the frequency of EDS and morning plasma TNF-α levels; and (ii) high TNF-α levels predict presence of EDS. METHODS Children without and with snoring underwent polysomnography. EDS was determined by parental response to specific questions, and morning plasma TNF-α levels were measured using enzyme-linked immunosorbent assay. RESULTS Children with moderate-to-severe OSA (n = 24; 5.7 ± 2 years; apnea-hypopnea index [AHI] 11.5 ± 5.1/h), but not participants with mild OSA (n = 22; 6 ± 2.5 years; AHI 2.1 ± 1/h) were at significantly higher risk for EDS than controls (n = 22; 6.8 ± 2.1 years; AHI 0.5 ± 0.3/h) (OR [95% CI] adjusted for age, gender, and obesity: 9.2 [1.7-50.2] and 3.8 [0.7-21.8], respectively). The 3 groups moderate-to-severe OSA, mild OSA, control group) did not differ regarding TNF-α concentration (0.63 ± 0.2 vs 0.65 ± 0.18 vs 0.63 ± 0.17 pg/mL, respectively; P > 0.05). TNF-α levels were associated significantly with body mass index z-score (P < 0.05) and not with polysomnography indices (P > 0.05). Subjects with high TNF-α levels (> 0.57 pg/mL) were not at higher risk for EDS than participants with low levels (OR [95% CI] adjusted for age, gender, and obesity: 1.7 [0.5-5.7]). CONCLUSIONS Increasing severity of OSA is associated with increasing frequency of EDS, but not with elevated plasma TNF-α concentration. High TNF-α levels cannot be used as predictor for the presence of EDS in children with sleep apnea.

ΥΠΟΘΕΣΗ Το Σύνδρομο Αποφρακτικής Άπνοιας στον Ύπνο (ΣΑΑΥ) έχει συσχετιστεί με αυξημένη συχνότητα ημερήσιας υπνηλίας (ΗΥ). Υψηλά επίπεδα TNF-α πλάσματος μπορεί να διαμεσολαβούν σε αυτή τη συσχέτιση στους ενήλικες, αλλά οι αναφορές σε παιδιά παρέχουν αλληλοαντικρουόμενα αποτελέσματα.Υποθέσαμε i) ότι η βαρύτητα του ΣΑΑΥ στην παιδική ηλικία παρουσιάζει θετική συσχέτιση με την ΗΥ και τα πρωινά επίπεδα TNF-α στο πλάσμα, και ii) ότι υψηλά επίπεδα TNF-α προβλέπουν την ύπαρξη ΗΥ. ΜΕΘΟΔΟΙ Παιδιά με και χωρίς ροχαλητό υποβλήθηκαν σε πλήρη πολυκαταγραφική μελέτη νυχτερινού ύπνου. Η ΗΥ διαπιστώθηκε από τις απαντήσεις των γονέων σε καθορισμένο ερωτηματολόγιο, ενώ τα πρωινά επίπεδα TNF-α μετρήθηκαν στο πλάσμα με ανοσοενζυμική μέθοδο. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Παιδιά με μέτριο προς σοβαρό ΣΑΑΥ [n=24, 5.7 ± 2 έτη, δείκτης άπνοιας-υπόπνοιας (ΑΗΙ)=11.5 ± 5.1 επεισόδια/ώρα], σε αντίθεση με εκείνα με ήπιο ΣΑΑΥ (n = 22, 6 ± 2.5 έτη, ΑΗΙ=2.1 ± 1 επεισόδια/ώρα) βρίσκονται σε σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο για ΗΥ σε σχέση με την ομάδα ελέγχου (n = 22, 6.8 ± 2.1 έτη, ΑΗΙ= 0.5 ± 0.3 επεισόδια/ώρα) [OR (95% CI), μετά από προσαρμογή για ηλικία, φύλο, και παχυσαρκία= 9.2 (1.7-50.2) και 3.8 (0.7-21.8), αντίστοιχα]. Οι τρεις ομάδες (μέτριο-σοβαρό ΣΑΑΥ, ήπιο ΣΑΑΥ, ομάδα ελέγχου) δε διαφέρουν ως προς τα επίπεδα TNF-α (0.63 ± 0.2 vs 0.65 ± 0.18 vs 0.63 ± 0.17 pg/mL, αντίστοιχα; p > 0.05). Τα επίπεδα TNF-α συσχετίζονται σε επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας με το z-score του δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) (p<0.05), αλλά όχι με δείκτες της πολυκαταγραφικής μελέτης νυχτερινού ύπνου (p>0.05). Άτομα με μετρηθέντα υψηλά επίπεδα TNF-α (>0.57 pg/mL) δε βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης ΗΥ συγκριτικά με άτομα που είχαν μετρηθέντα χαμηλά επίπεδα του παράγοντα [OR (95% CI), μετά από προσαρμογή για ηλικία, φύλο, και παχυσαρκία=1.7 (0.5-5.7)]. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η βαρύτητα του ΣΑΑΥ παρουσιάζει θετική συσχέτιση με τη συχνότητα της ΗΥ, αλλά όχι με τις συγκεντρώσεις πλάσματος TNF-α. Τα υψηλά επίπεδα TNF-α δεν είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν ως προγνωστικός δείκτης για την εμφάνιση ΗΥ σε παιδιά με ΣΑΑΥ.