Les industries lithiques taillees du site de Proskynas, Greece Centrale (neolithique recent/bronze ancien): caracterisation et contexte regional

Abstract

The objective of this thesis is the characterization of technological and typological chipped stone industries of Proskynas site in Central Greece during the Late Neolithic/Final Neolithic (LN/FN) and the Early Bronze Age (EBA). By comparing this corpus with the regional lithic industries published and by verifying manufacturing techniques through Experimental Archaeology, this study elucidates the contribution of the chipped stone industry in the understanding of the transition from the LN/FN to EBA. The LN/FN period is characterized by regional variability of production sequences and debited supports. In contrast, the EBA sees great homogeneity in operational concepts and a remarkable standardization in blades and especially those made of obsidian.

Το αντικείμενο της διατριβής είναι ο χαρακτηρισμός των τεχνολογικών και τυπολογικών πελεκημένων λιθοτεχνιών του Προσκυνά Λοκρίδας κατά την Νεότερη Νεολιθική/Τελική Νεολιθική (ΝΝ/ΤΝ) και την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (ΠΕΧ). Συγκρίνοντας το εξεταζόμενο σύνολο της θέσης με τις περιφερειακές λιθοτεχνίες που δημοσιεύθηκαν και ελέγχοντας τις τεχνικές και τις μεθόδους με την Πειραματική Αρχαιολογία, η μελέτη αναδυκνύει τη συμβολή της λιθοτεχνίας στην κατανόηση της μετάβασης από την ΝΝ/ΤΝ στην ΠΕΧ.Η μεθοδολογική προσέγγιση βασίζεται στην αναλυτική καταγραφή όλων των πελεκημένων αντικειμένων σε ψηφιακή βάση δεδομένων. Η ανάλυσή της στηρίζεται στην διεξοδική μελέτη των τεχνολογικών και τυπολογικών χαρακτηριστικών σύμφωνα με τις βασικές πρώτες ύλες: οψιανός, σοκολατί πυριτόλιθος και ξανθός πυριτόλιθος. Η μεθοδολογία που επιλέχθηκε επιτρέπει να ανασυσταθούν νοητικά οι κατασκευαστικές διαδικασίες που ακολουθήθηκαν και να αναγνωριστούν οι τεχνικές πρακτικές και μέθοδοι που εφαρμόστηκαν. Η σύνθεση της αναλυτικής περιγραφής και η πολυπαραγοντική διασταύρωση των αποτελεσμάτων intra-situ και inter-situ αναγνωρίζουν την παραγωγή λεπίδων και φολίδων από ντόπιες και εισαγόμενες πρώτες ύλες. Σε περιφερειακό επίπεδο, η ΝΝ/ΤΝ χαρακτηρίζεται από την διαφοροποίηση των κατασκευαστικών ακολουθιών και των πελεκημένων υποβάθρων. Σε αντίθεση, η ΠΕΧ εμφανίζει μεγάλη ομοιογένεια στον μεθοδολογικό και κατασκευαστικό σχεδιασμό και έντονη τυποποίηση των παραγόμενων λεπίδων, ιδιαίτερα σε οψιανό. Η τυπολογία των δευτερογενώς επεξεργασμένων εργαλείων, η μορφομετρία των προϊόντων που χρησιμοποιήθηκαν χωρίς δευτερογενή επεξεργασία και των τέχνεργων που δεν φέρουν μακροσκοπικές ενδείξεις χρήσης είναι παράγοντες που διαφοροποιούνται τόσο στον ίδιο χρονοπολιτισμικό ορίζοντα ανάλογα με τις τρεις βασικές πρώτες ύλες, όσο και διαχρονικά.