Πρακτικές ταφής κατά τη νεοανακτορική, τελική ανακτορική και μετανακτορική περίοδο στην Κεντρική Κρήτη

Abstract

AIM OF THE STUDY: to investigate the development of the mortuary practices in Central Crete during the Neopalatial, Final Palatial and Postpalatial periods (approx 1700 - 1200 ΒC). METHOD: This study constitutes a first attempt at contextual analysis of the data from Cretan tombs, taking account of the latest theoretical interpretive approaches. A relational database («RADAMANTHYS») was designed and implemented for the purposes of the study composed of three files: (1) a database of the sites (analyzed cases 264), (2) a database of burial structures (analyzed cases 518) and 3) a database of the finds of each tomb Data analysis identified differences and similarities in time and space. Specifically there were analyzed: 1. regional characteristics (quality of information, spatial distribution of burial sites), 2. burial structures (quality of information, architectural types and their spatial distribution, visibility of the graves), 3. modes of disposal (primary and secondary interments, child burials, ritual practices), 4. the funerary assemblages (pottery, metal and stone vases, jewellery, weapons, tools, equipment, statuettes, organic material), 5. categories of differentiation (size, quality of construction, wealth of tombs and cemeteries), 6. spatial analysis of cemeteries (evolution through time, groupings of tombs), 7. time of use of the cemeteries (calculation of size population), 8. discussion of data from Physical Anthropology research METHODOLOGICAL CONCLUSIONS: • Using the specific method we can analyze even multiple used robbed or disturbed tombs. • The research of mortuary practices can be improve dramatically through the use of digital databases and applications of geographic information systems (GIS). • Extensive analysis of osteological material in situ and further laboratory study is required .THEORETICAL CONCLUSIONS: • Mortuary practices do not simply serve as an exact expression of social reality. They create social reality as well as shaping people's perception of the world and their position within it. • Capturing data from other cultural areas should be examined within the wider historical frame of the era under investigation. • The detection of social changes must be studied within a specific chronological and spatial context avoiding general interpretive schemas. HISTORICAL CONCLUSIONS: • Social and mortuary practices in central Crete have not had the same intensity over time and space. This expresses a different development of the regional societies of the island. • The transformation of social and mortuary practices in central Crete and in the whole island are associated with wider structural political and cultural changes that took place in the southern Aegean Sea during the Late Bronze Age.

ΣΤΟΧΟΣ: η διερεύνηση των παρατηρούμενων αλλαγών στις πρακτικές ταφής της κεντρικής Κρήτης κατά την Νεοανακτορική, Τελική Ανακτορική και Μετανακτορική περίοδο (περ. 1700 - 1200 π.Χ). ΜΕΘΟΔΟΣ: Για πρώτη φορά επιχειρείται μία συνολική ανάλυση των δεδομένων από τάφους λαμβάνοντας υπόψη τις νεώτερες θεωρητικές ερμηνευτικές προσεγγίσεις. Για τις ανάγκες της εργασίας σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε μία σχεσιακή βάση δεδομένων («ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ») αποτελούμενη από τρία αρχεία: 1) αρχείο των ταφικών θέσεων, 2) αρχείο των ταφικών κατασκευών, 3) αρχείο ευρημάτων. Αναλύθηκαν 264 ταφικές θέσεις και 518 ταφικές κατασκευές. Η ανάλυση των δεδομένων βασίστηκε στον εντοπισμό διαφορών και ομοιοτήτων σε συνάρτηση με το χρόνο και το χώρο. Συγκεκριμένα αναλύθηκαν: 1. Τοπικά χαρακτηριστικά (ποιότητα πληροφοριών, διασπορά των ταφικών θέσεων ανά γεωγραφική ενότητα, μέγεθος και εξέλιξη των νεκροταφείων). 2. Ταφικές κατασκευές (ποιότητα πληροφοριών, αρχιτεκτονικοί τύποι και η διασπορά τους ανά γεωγραφική ενότητα και νεκροταφείο, εξωτερικά χαρακτηριστικά των τάφων). 3. Τρόποι ταφής (πρωτογενείς και δευτερογενείς ταφές, παιδικές ταφές, στοιχεία για την ταφική τελετή). 4. Ταφικό περιεχόμενο (κεραμική, αγγεία από άλλα υλικά, κοσμήματα, όπλα, εργαλεία, σύνεργα καλλωπισμού, ειδώλια, οργανικές ύλες). 5. Κατηγορίες Διαφοροποίησης (μέγεθος ταφικών κατασκευών, ποιότητα κατασκευής, πλούτος περιεχομένου τάφων και νεκροταφείων). 6. Χωροταξική ανάλυση νεκροταφείων (χρονολογική εξέλιξη, ομαδοποιήσεις τάφων και η πιθανή σημασία τους). 7. Διάρκεια χρήσης νεκροταφείων (υπολογισμός μεγέθους πληθυσμιακών ομάδων). 8. Στοιχεία Φυσικής Ανθρωπολογίας. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ: • Εφικτή η ανάλυση στατιστικού χαρακτήρα ακόμα και για ομαδικούς και διαταραγμένους τάφους. • Απαραίτητη η κατάρτιση ψηφιακών τραπεζών δεδομένων με χρήση εποπτικού υλικού και διαμόρφωση εφαρμογών Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (GIS). • Απαραίτητη η καταγραφή του οστεολογικού υλικού βάσει ταφονομικών παρατηρήσεων και η περαιτέρω μελέτη του. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ: • Οι πρακτικές ταφής δεν συνιστούν ακριβή αποτύπωση της κοινωνικής πραγματικότητας. • Η καταγραφή στοιχείων από άλλους πολιτισμικούς χώρους πρέπει να εξετάζεται εντός του ευρύτερου ιστορικού πλαισίου της εποχής. • Ανίχνευση των μηχανισμών των παρατηρούμενων αλλαγών και αποφυγή γενικών ερμηνευτικών σχημάτων. ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: • Οι αλλαγές δεν είχαν την ίδια ένταση διαχρονικά και γεωγραφικά. Αυτό εκφράζει διαφορετική εξέλιξη των τοπικών κοινωνιών. • Οι αλλαγές στις πρακτικές ταφής της Κ. Κρήτης σχετίζονται με βαθύτερους μετασχηματισμούς της πολιτισμικής πορείας της, ανάλογους με εκείνους που σημειώθηκαν στον υπόλοιπο ελλαδικό χώρο.