Εικονογραφία των προσωποποιήσεων στην τέχνη των Παλαιολόγων (1204-1453)

Abstract

This PHD thesis examines the iconography of personifications in religious and secular art of the Paleologan era (1204-1453), both in monumental art as well as in the art of icons, miniatures, sculpture and minor arts. The study is composed from an ntroduction and its main part, which is divided in three parts. The Introduction includes a short history of research and a chapter where, in notional level, is mentioned the difference between personification and allegory as well as the conditions and the terms of their functionalities in art. The First Part of the PHD thesis is dedicated to a historical research of the personification from antiquity to the Christian world and to a study of the artistic environment in East and West during the late middle ages that formed favorable conditions for its cultural expansion. Inside the Second Part, one can find chapters, where are analyzed the form, the content, the function and the use of personifications of abstract ideas (Virtues and Vices, Temporal Divisions, Abyss, Hades and Death, Kosmos, New and AncientTestament, Wisdom of God etc) and of inanimate natural elements (Winds, Earth, Sea, Desert, Sun and Moon, River Jordan, Cities and Countries etc.). The Third Part gives a catalog of monuments according to their category and the personifications included, while at last one can find the index of personifications and the chapter of conclusions.

Η διδακτορική διατριβή εξετάζει την εικονογραφία των προσωποποιήσεων στην θρησκευτική και κοσμική τέχνη της παλαιολόγειας περιόδου (1204-1453), τόσο στη μνημειακή τέχνη όσο και στην τέχνη των εικόνων, των μικρογραφιών, της μικροτεχνίας και της γλυπτικής. Η μελέτη αποτελείται από την Εισαγωγή και το κυρίως τμήμα, το οποίο διαιρείται σε τρία μέρη. Η Εισαγωγή περιλαμβάνει μια σύντομη ιστορία της έρευνας, καθώς και ένα κεφάλαιο όπου διακρίνονται σε εννοιολογικό επίπεδο η προσωποποίηση από την αλληγορία και προσδιορίζονται οι προϋποθέσεις και οι όροι λειτουργίας τους στην τέχνη. Το Πρώτο Μέρος της διατριβής είναι αφιερωμένο σε μια ιστορική αναδρομή της προσωποποίησης από την αρχαιότητα στο χριστιανικό κόσμο καθώς και του καλλιτεχνικού περιβάλλοντος σε Ανατολή και Δύση κατά τον όψιμο μεσαίωνα που διαμόρφωσε ευνοϊκές συνθήκες για τη διάδοσή της. Στο Δεύτερο Μέρος περιγράφονται και αναλύονται σε δυο κεφάλαια η μορφή, το περιεχόμενο, η λειτουργία και χρήση των προσωποποιήσεων των αφηρημένων ιδεών (Αρετές και Κακίες, Χρονικές Υποδιαιρέσεις, Άβυσσος, Άδης και Θάνατος, Κόσμος, Παλαιά-Καινή Διαθήκη, Σοφία του Θεού κ.α.) και των αψύχων φυσικών στοιχείων (Φτερωτοί Άνεμοι, Γη, Θάλασσα, Έρημος, Ήλιος και Σελήνη, Ιορδάνης, Πόλεις και Χώρες κ.α.). Το Τρίτο Μέρος περιλαμβάνει ένα κατάλογο μνημείων ανά κατηγορία και τις προσωποποιήσεις που περιλαμβάνονται, ενώ ακολουθεί ευρετήριο προσωποποιήσεων και συμπεράσματα.