Συστήματα εταιρικής διακυβέρνησης: η περίπτωση της Ελλάδας

Abstract

The Phd thesis falls within the general scope of Corporate Governance, focusing on the voluntary disclosure of information by firms listed on the Athens Stock Exchange. The voluntary disclosure of information in annual documents (Annual Report and Annual Financial Report) was assessed for the period 2004-2008 and its dependence on financial and non-financial parameters was examined. The sample included 150 companies of small, medium and large capitalisation from all sectors listed on the Athens Stock Exchange.Voluntary disclosure was assessed by questionnaires and ranking were produced, by following the binary system. For the period 2004-2007, Annual Reports were assessed. In 2008, the Annual Report was replaced by the Annual Financial Report.A General Disclosure Index was calculated, as well as five Sub-Indices for the different categories of information being disclosed. The transparency of listed firms was reduced from 21.6% in 2004 to only 10.2% in 2008. The annual difference of the transparency index was statistically significant only for 2004.The dependence of voluntary disclosure on financial and non-financial parameters was assessed by SAS v.8.2 for all the sample (150 company data for 5 years-750 observations). The General Disclosure Index and Sub-Indices were substituted with Partial Disclosure Indices, to accommodate for normality.General partial disclosure index was negatively correlated with solvency in all companies, except for banks. Companies with good financial structure (high liquidity, low debt) voluntary disclosed more information related to Board of Directors structure and composition. Companies with good financial structure voluntarily disclosed less financial information.Companies of large size voluntarily disclosed more information related to their strategy and their competitive position. They also disclosed more financial data and information related to the environment and social policy. In the banking sector, banks with small size disclose more information related to to the environment and social policy.

Το θέμα εντάσσεται στο γενικό πεδίο της Εταιρικής Διακυβέρνησης, με εξειδίκευση στο θέμα της διαφάνειας πληροφόρησης των εισηγμένων εταιρειών στην Ελληνική κεφαλαιαγορά (Χρηματιστήριο Αθηνών). Η οικειοθελής γνωστοποίηση πληροφοριών σε ετήσια έντυπα που προορίζονται για την ενημέρωση των επενδυτών (Ετήσιο Δελτίο και Ετήσια Οικονομική Έκθεση) αξιολογείται για την πενταετία 2004-2008, και στην συνέχεια εξετάζονται συγκεκριμένα οικονομικά μεγέθη ως ερμηνευτικοί παράγοντες της μεταβλητότητας της οικειοθελούς διαφάνειας.Η ανάλυση, πραγματοποιείται σε δείγμα 150 εταιρειών μικρής, μεσαίας και μεγάλης κεφαλαιοποίησης από όλους τους κλάδους του Χρηματιστηρίου Αθηνών. Η διαφάνεια αξιολογείται μέσω ερωτηματολογίου και οι εταιρείες βαθμολογούνται με βάση το δυαδικό σύστημα. Ως βάση για την αξιολόγηση της διαφάνειας διαχρονικά χρησιμοποιήθηκε το Ετήσιο Δελτίο για την περίοδο 2004-2007 και η Ετήσια Οικονομική Έκθεση για το 2008. Υπολογίστηκε Γενικός Δείκτης Διαφάνειας και πέντε επιμέρους Υποδείκτες, ανάλογα με συγκεκριμένες κατηγορίες πληροφοριών που γνωστοποιούνταν. Από τον υπολογισμό του Γενικού Δείκτη Διαφάνειας, φάνηκε ότι η διαφάνεια των εταιρειών μειώνεται διαχρονικά από 21,6% το 2004 σε μόλις 10,2% το 2008. H διαφορά του μέσου δείκτη διαφάνειας διαχρονικά ήταν στατιστικά σημαντική μόνο για το έτος 2004. Ο έλεγχος των υποθέσεων συσχέτισης της διαφάνειας με τα οικονομικά μεγέθη των εταιρειών, πραγματοποιήθηκε μέσω του στατιστικού πακέτου SAS v.8.2 για το σύνολο των εταιρειών και των ετών του δείγματος, με την χρήση του Δείκτη και των Υπο-δεικτών μερικής διαφάνειας. Ο Δείκτης μερικής Διαφάνειας αποτελεί μετασχηματισμό του Δείκτη Διαφάνειας, προκειμένου να καλυφθεί η απαίτηση κανονικότητας.Η ανάλυση συσχέτισης του γενικού δείκτη μερικής διαφάνειας με τις ανεξάρτητες μεταβλητές στο δείγμα όλων των εταιρειών πλην τραπεζών, έδειξε ότι η διαφάνεια συσχετίζεται αρνητικά με την μόχλευση. Εταιρείες με καλή χρηματοοικονομική διάρθρωση (υψηλή ρευστότητα και χαμηλά δάνεια) γνωστοποιούν οικειοθελώς περισσότερες πληροφορίες που αφορούν στην Δομή και Λειτουργία του Δ.Σ. Εταιρείες με καλή χρηματοοικονομική διάρθωση γνωστοποιούν γενικά λιγότερες οικονομικές πληροφορίες. Εταιρείες με μεγάλο μέγεθος γνωστοποιούν περισσότερες πληροφορίες που αφορούν στην στρατηγική τους και στην θέση τους απέναντι στον ανταγωνισμό, στα οικονομικά τους μεγέθη και σε εργασιακά-κοινωνικά θέματα. Στο υπόδειγμα των Τραπεζών, το μικρό μέγεθος συσχετίζεται θετικά με την οικειοθελή γνωστοποίηση πληροφοριών που αφορούν σε εργασιακά και κοινωνικά θέματα.