Η συχνότητα των πολυμορφισμών του γονιδίου της C - αντιδρώσας πρωτεΐνης και της ιντερλευκίνης 6 σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και η η συσχέτιση τους με τις επιπλοκές του διαβήτη

Abstract

Objectives: Low grade inflammation is involved in the pathogenesis of atherosclerosis. Several studies have shown that C-reactive protein (CRP) contributes to the pathogenesis of diabetes mellitus type 2 (T2DM) and predicts its incidence. Genes encoding for inflammatory cytokines such as interleukin-6 (IL6) are candidates for predisposing to the risk of atherosclerosis. Subjects with T2DM are vulnerable to the development of micro and macrovascular disease. The aim of the present cross-sectional study was to evaluate the frequency of the adenine / guanine 3872 (A3872G) polymorphism on CRP gene and the guanine / cytosine 174 (174GC) polymorphism on IL6 gene and their impact on the prevalence of micro and macrovascular complications in patients with type 2 diabetes mellitus (T2DM). Methods: The study population consisted of 431 patients with DM2 and 311 healthy controls. The polymorphisms were detected by Polymerase Chain Reaction (PCR) and appropriate restriction enzyme digestion (HpyCH4III, SFANI, respectively). Creactive protein (mg/l) was assayed by particle-enhanced immunonephelometry. The presence of the vascular complications was based on detailed history, clinical and imaging criteria’s. Results: The genotype distribution in patients with T2DM was GG:52%, AG:27.2%, AA:20.8% for the CRP3872AG polymorphism and GG:49.1%, GC:26.8%, CC:24.1% for the IL6174GC polymorphism. The CRP3872AG polymorphism affected the risk for T2DM. The AA homozygotes had higher odds for T2DM than AG genotype in patients with T2DM in comparison with healthy individuals, AA:89(68.5) vs AG:116(61.4), (OR 2.432, CI 1.046-5.654, p=0.039). It also affected the presence of peripheral arterial disease (PAD) in patients with T2DM. The carriers of the ‘’A’’ allele had higher odds for PAD compared with GG homozygotes, (after adjustment for risk factors, probably due to significantly interactions with other co-existence vascular complications and the receiving treatment), (AG+AA):82(40.0) vs GG:76(34.2), (OR 1.622, 95%CI 1.029-2.536, p=0.037). In addition, the polymorphism affected the presence of diabetic foot. The AG genotype had significantly lower levels of hs-CRP (mg/l), and was protected from the presence of diabetic foot in comparison with GG homozygotes, AG:31(26.7) GG:84(37.8), (OR 0.562, 95%CI 0.322-0.983, p=0.043). The polymorphism had no impact on coronary artery disease (CAD), carotid artery disease, peripheral neuropathy, nephropathy, retinopathy (background or proliferative), any macro and/or microangiopathy, in patients with T2DM. The IL6- 174GC polymorphism affected the risk for T2DM. The GC genotype had lower odds for smoking, in patients with T2DM and lower odds for T2DM, than GG homozygotes, GC:110(52.9) vs GG: 202(60.3), (OR 0.562, 95%CI 0.337-0.938, p=0.027), as well as than CC homozygotes, CC:99(62.7) vs GC, (OR 1.901, 95%CI 1.010-3.579, p=0.047), in patients with T2DM in comparison with healthy individuals. It also affected the presence of any macroangiopathy, in patients with T2DM. The GC genotype as well as participants carrying the ‘’C’’ allele, were protected from the presence of any macrovascular complication than GG homozygotes, GC:47(42.7) vs GG:113(55.9), (OR 0.452, 95%CI 0.255-0.802, p=0.007), (GC+CC):95(45.5) vs GG, (OR 0.554, 95%CI 0.350-0.878, p=0.012). In addition, the polymorphism affected the presence of nephropathy, in patients with T2DM. The CC homozygotes had significantly lower albumin excretion (mg/24h) and were protected from the presence of nephropathy in comparison with the GC genotype, CC:11(11.1) vs GC:16(14.5) (OR 0.416, 95%CI 0.207-0.835, p=0.014). The polymorphism affected also the presence of retinopathy, in patients with T2DM. The CC homozygotes, although had significantly higher levels of LDL-C (mg/dl), were protected from the presence of retinopathy in comparison with GG homozygotes, CC:21(21.2) vs GG:60(29.7), (OR 0.476, 95%CI 0.239-0.948, p=0.035), as well as in comparison with the carriers of ‘’G’’ allele (only after adjustment for risk factors, probably due to significant interactions with co-existence of diabetic foot or the receiving treatment), CC vs (GG+GC):98(29.6), (OR 0.505, 95%CI 0.270-0.946, p=0.033). Finally, the polymorphism affected the presence of diabetic foot. The GC genotype had significantly higher levels of Tg (mg/dl) and albumin excretion (mg/24h) and longer duration of diabetes (years) and had higher odds for diabetic foot than the GG homozygotes, GC:45(40.9) vs GG:59(29.2), (OR 1.865, 95%CI 1.125-3.090, p=0.016). The carriers of ‘’C’’ allele had higher odds for diabetic foot in comparison with GG homozygotes, (only after adjustment for risk factors, probably due to significant interactions with co-existence of other vascular complications, neuropathy indexes and the receiving treatment), (GC+CC):78(37.3) vs GG, (OR 1.584, 95%CI 1.031-2.426, p=0.036). The polymorphism did not affect CAD, carotid artery disease, PAD, peripheral neuropathy, any micro or any macro and micro angiopathy, in patients with T2DM. Conclusions: The two studied polymorphisms were significantly partly associated, with T2DM and its macro and microvascular complications. The exact mechanisms of their biological impacts are still unknown. More studies are needed to evaluate their role in the pathogenesis and the complications of T2DM.

Σκοπός: Η χαμηλού βαθμού φλεγμονή εμπλέκεται στην παθογένεση της αθηροσκλήρωσης. Διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι η C- αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP) συνεισφέρει στην παθογένεση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔ2) και προγιγνώσκει την επίπτωσή του. Τα γονίδια που κωδικοποιούν φλεγμονώδεις κυτοκίνες όπως την ιντερλευκίνη 6 (IL6) είναι υποψήφιοι παράγοντες προαγωγής του κινδύνου της αθηροσκλήρωσης. Τα άτομα με ΣΔ2 είναι επιρρεπή στην ανάπτυξη μίκρο και μακροαγγειακών επιπλοκών. Ο στόχος της παρούσας μελέτης ήταν η εκτίμηση της συχνότητας του Αδενίνη / Γουανίνη 3872 (Α3872G) πολυμορφισμού του γονιδίου της CRP, και του Γουανίνη/ Κυτοσίνη 174 (174GC) πολυμορφισμού του γονιδίου της IL6 σε ασθενείς με ΣΔ2 και η σχέση των ανωτέρω πολυμορφισμών με την εμφάνιση μίκρο και μακροαγγειοπάθειας, στα άτομα με ΣΔ2. Μέθοδοι: Ο πληθυσμός της μελέτης αποτελείτο από 431 ασθενείς με ΣΔ2 και 311 μάρτυρες χωρίς ΣΔ2. Οι πολυμορφισμοί αποκαλύφθηκαν με αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (PCR) και κατάλληλα περιοριστικά ένζυμα πέψης (HpyCH4III, SFANI, αντίστοιχα). Η CRP (mg/l) εκτιμήθηκε με μοριακά αυξανόμενη ανοσονεφελομετρία. Οι παρουσία των επιπλοκών βασίστηκε στο ιστορικό και σε κλινικά και απεικονιστικά κριτήρια. Αποτελέσματα: Η γονιδιακή κατανομή στους ΣΔ2 ασθενείς ήταν GG:52%, AG:27.2%, AA:20.8%, για τον CRP3872AG πολυμορφισμό και GG:49.1%, GC:26.8%, CC:24.1%, για τον IL6-174GC πολυμορφισμό. Ο CRP3872AG πολυμορφισμός, επηρέασε τον κίνδυνο για ΣΔ2. Οι ΑΑ ομοζυγώτες είχαν σημαντικά μεγαλύτερο κίνδυνο για ΣΔ2 σε σχέση με τον AG γονότυπο, στους ΣΔ2 ασθενείς σε σχέση με τους μάρτυρες, AA:89(68.5) vs AG:116(61.4), (OR 2.432, CI 1.046-5.654, p=0.039). Σχετίστηκε με την παρουσία ΠΑΝ στους ΣΔ2 ασθενείς. Οι φορείς του ‘’Α’’ αλληλίου επιβαρύνθηκαν από την παρουσία ΠΑΝ, σε σχέση με τους GG ομοζυγώτες, (μετά από προσαρμογή σε παράγοντες κινδύνου, πιθανόν λόγο σημαντικών αλληλεπιδράσεων με άλλες συνυπάρχουσες αγγειακές επιπλοκές ή τη λαμβανόμενη αγωγή), (AG+AA):82(40.0) vs GG:76(34.2), (OR 1.622, 95%CI 1.029- 2.536, p=0.037). Επιπλέον, σχετίστηκε με την παρουσία διαβητικού ποδιού, στους ΣΔ2 ασθενείς. Ο AG γονότυπος είχε σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα hs-CRP (mg/l) και προστατεύθηκε από την παρουσία διαβητικού ποδιού σε σχέση με τους GG ομοζυγώτες, AG:31(26.7) GG:84(37.8), (OR 0.562, 95%CI 0.322-0.983, p=0.043). Δε σχετίστηκε με την παρουσία ΣΝ, ΚΑΝ, νευροπάθειας, νεφροπάθειας, αμφιβληστροειδοπάθειας (παραγωγικής ή υποστρώματος), οποιασδήποτε μίκρο και/ ή μακροαγγειακής επιπλοκής, στους ΣΔ2 ασθενείς. Ο IL6-174GC πολυμορφισμός, επηρέασε τον κίνδυνο για ΣΔ2. Ο GC γονότυπος είχε σημαντικά μικρότερη πιθανότητα παρουσίας συνήθειας καπνίσματος, σε σχέση με τους GG και σε σχέση με τους CC ομοζυγώτες στους ΣΔ2 ασθενείς και σημαντικά μικρότερο κίνδυνο για ΣΔ2 σε σχέση με τους GG, GC:110(52.9) vs GG: 202(60.3), (OR 0.562, 95%CI 0.337-0.938, p=0.027), όπως και σε σχέση με τους CC ομοζυγώτες, CC:99(62.7) vs GC, (OR 1.901, 95%CI 1.010-3.579, p=0.047), στους ΣΔ2 ασθενείς σε σχέση με τους μάρτυρες. Επίσης σχετίστηκε με την παρουσία οποιασδήποτε μακροαγγειακής επιπλοκής, στους ΣΔ2 ασθενείς. Ο GC γονότυπος, όπως και οι φορείς του ‘’C’’ αλληλίου, προστατεύθηκαν από την παρουσία οποιασδήποτε μακροαγγειακής επιπλοκής σε σχέση με τους GG ομοζυγώτες, ακόμα και μετά από προσαρμογή σε παράγοντες κινδύνου, GC:47(42.7) vs GG:113(55.9), (OR 0.452, 95%CI 0.255- 0.802, p=0.007), (GC+CC):95(45.5) vs GG, (OR 0.554, 95%CI 0.350-0.878, p=0.012). Επιπλέον, σχετίστηκε με την παρουσία νεφροπάθειας. Οι CC ομοζυγώτες είχαν χαμηλότερα επίπεδα αλβουμίνης ούρων 24ώρου (mg/24h) και προστατεύθηκαν από την παρουσία νεφροπάθειας, σε σχέση με το GC γονότυπο, CC:11(11.1) vs GC:16(14.5) (OR 0.416, 95%CI 0.207-0.835, p=0.014). Επιπρόσθετα, σχετίστηκε με την παρουσία αμφιβληστροειδοπάθειας, στους ΣΔ2 ασθενείς. Οι CC ομοζυγώτες, παρότι είχαν σημαντικά υψηλότερα επίπεδα LDL-C (mg/dl), προστατεύθηκαν από την παρουσία οποιασδήποτε αμφιβληστροειδοπάθειας, σε σχέση με τους GG ομοζυγώτες, CC:21(21.2) vs GG:60(29.7), (OR 0.476, 95%CI 0.239-0.948, p=0.035), όπως και σε σχέση με τους φορείς του ‘’G’’ αλληλίου (μόνο μετά από προσαρμογή σε παράγοντες κινδύνου, πιθανόν λόγω σημαντικών αλληλεπιδράσεων με συνυπάρχουσες καταστάσεις όπως το διαβητικό πόδι, ή τη λαμβανόμενη αγωγή), CC vs (GG+GC):98(29.6), (OR 0.505, 95%CI 0.270-0.946, p=0.033). Τέλος, σχετίστηκε με την παρουσία διαβητικού ποδιού, στους ΣΔ2 ασθενείς. Ο GC γονότυπος είχε σημαντικά υψηλότερα επίπεδα Tg (mg/dl) και αλβουμίνης ούρων 24ώρου (mg/24h) και μεγαλύτερη διάρκεια διαβήτη (έτη) και επιβαρύνθηκε από την παρουσία διαβητικού ποδιού σε σχέση με τους GG ομοζυγώτες, ακόμη και μετά από προσαρμογή σε παράγοντες κινδύνου, GC:45(40.9) vs GG:59(29.2), (OR 1.865, 95%CI 1.125-3.090, p=0.016). Οι φορείς του ‘’C’’ αλληλίου επιβαρύνθηκαν από την παρουσία διαβητικού ποδιού, σε σχέση με τους GG ομοζυγώτες, μόνο μετά από προσαρμογή σε παράγοντες κινδύνου, πιθανόν λόγο σημαντικών αλληλεπιδράσεων με συνυπάρχουσες επιπλοκές, με τους δείκτες νευροπάθειας και τη λαμβανόμενη αγωγή, (GC+CC):78(37.3) vs GG, (OR 1.584, 95%CI 1.031-2.426, p=0.036). Ο πολυμορφισμός δε σχετίστηκε με την παρουσία ΣΝ, ΚΑΝ, ΠΑΝ, περιφερικής νευροπάθειας, οποιασδήποτε μικροαγγειακής, ή οποιασδήποτε μίκρο και μακροαγγειακής επιπλοκής, στους ΣΔ2 ασθενείς. Συμπεράσματα: Οι δύο υπό μελέτη πολυμορφισμοί σχετίστηκαν σημαντικά εν μέρει, με το ΣΔ2 και τις μίκρο και μακροαγγειακές επιπλοκές του. Οι ακριβείς μηχανισμοί των βιολογικών τους επιδράσεων είναι ακόμη άγνωστοι. Επιπλέον μελέτες απαιτούνται για να εκτιμήσουν το ρόλο τους στην παθογένεση και τις επιπλοκές του ΣΔ2.