Βασιλόπαιδες του Βυζαντίου στον ιδιωτικό και δημόσιο βίο (610-1056)

Abstract

In the present thesis is attempted, for the first time, an overall and comparative examination and analysis of aspects of private and public life of the Byzantine emperors’ children, as a separate category with special features, and of the role they played during a large period of time (610-1056). Over the centuries, the evolution of various institutions of Byzantine Empire influenced the life but also the way the contemporaries are dealing with them. For this reason, this thesis is also investigating the question of changes or continuity in various aspects of their life and the way with which they contributed to the shaping of further developments. Moreover, from the particular study and through the examination of various questions, interesting prosopographical elements for all the children of emperors are turned up, as the research is not limited to the eldest, but are also analytically examined all the available to us testimonies for the children of the imperial families who didn’t have leading role, as were the youngest sons, the daughters and the illegitimate children. Their life, from the birth and the baptism up to their death, is outlined as well as the various problems that they faced as it concerns their physical integrity, either due to natural causes or because of exogenous factors. The importance of selecting name is also stressed as an element of political ideology. Particular emphasis is given to their education, but also to the role of educators and the influence that they could practice in their students. The titles that they received are also examined as well as whether those titles were corresponded in competences, while is investigated the role of those children in the administration, the army, the exterior policy and the etiquette. The testimonies for their attendance in rebel movements and the reports on their lifestyle are also studied. Moreover, the intermarriages and marriages with Byzantines and foreigners are examined, depending on their successful or unsuccessful outcome. Furthermore, their relation with the Church is investigated, through the analysis of elements related to their incarceration in abbeys (voluntary or involuntary), but also undertaking priestly work. Particularly important is considered the statistical representation of those elements. In the end of the study tables of dynasties, emperors’ children and tables of chapters have been worked out. Also, there is an annex with relevant images, maps, coins and seals.

Με την παρούσα διατριβή επιχειρείται για πρώτη φορά η συνολική αλλά και συγκριτική εξέταση και ανάλυση πτυχών του ιδιωτικού και δημόσιου βίου του συνόλου των παιδιών των Βυζαντινών αυτοκρατόρων, ως μιας ξεχωριστής κατηγορίας με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα, και του ρόλου που αυτά διαδραμάτισαν κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης χρονικής περιόδου (610-1056). Η εξέλιξη, με την πάροδο των αιώνων, ποικίλων θεσμών της βυζαντινής αυτοκρατορίας επηρέασε τη ζωή αλλά και τον τρόπο αντιμετώπισής τους από τους συγχρόνους τους. Για το λόγο αυτό διερευνάται και το ζήτημα των αλλαγών ή της συνέχειας σε διάφορες εκφάνσεις της ζωής τους και του τρόπου με τον οποίο συνετέλεσαν στη διαμόρφωση των γενικότερων εξελίξεων. Επιπλέον, από τη συγκεκριμένη μελέτη και μέσα από την εξέταση ποικίλων ζητημάτων προκύπτουν ποικίλα ενδιαφέροντα προσωπογραφικά στοιχεία για το σύνολο των παιδιών των αυτοκρατόρων, διότι η έρευνα δεν περιορίζεται στους πρωτότοκους, αλλά εξετάζονται αναλυτικά και οι μαρτυρίες που διαθέτουμε για τους δευτεραγωνιστές των αυτοκρατορικών οικογενειών, όπως ήταν οι υστερότοκοι γιοι, οι κόρες αλλά και τα εξώγαμα παιδιά. Σκιαγραφείται η ζωή τους από τη γέννηση και τη βάπτιση μέχρι το θάνατό τους και τα διάφορα προβλήματα που αντιμετώπισαν ως προς τη σωματική τους ακεραιότητα, είτε από φυσικά αίτια είτε εξαιτίας εξωγενών παραγόντων. Τονίζεται η σημασία της επιλογής ονόματος ως στοιχείο πολιτικής ιδεολογίας. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην εκπαίδευσή τους, αλλά και στο ρόλο των παιδαγωγών και την επιρροή που μπόρεσαν να ασκήσουν στους μαθητές τους. Εξετάζονται οι τίτλοι που έλαβαν και κατά πόσον αντιστοιχούσαν σε αρμοδιότητες, ενώ διερευνάται ο ρόλος των βασιλοπαίδων στη διοίκηση, το στρατό, την εξωτερική πολιτική και την εθιμοτυπία. Μελετώνται οι μαρτυρίες για συμμετοχή τους σε στασιαστικά κινήματα, αλλά και οι αναφορές για τον τρόπο ζωής τους. Εξετάζονται επιπλέον οι επιγαμίες και τα συνοικέσια με Βυζαντινούς και αλλοεθνείς, σε συνάρτηση με την επιτυχημένη ή αποτυχημένη έκβασή τους. Επιπλέον, διερευνάται η σχέση τους με την Εκκλησία γενικότερα, κυρίως μέσα από την ανάλυση των στοιχείων που αφορούν στον εγκλεισμό τους σε μονές (εθελούσιο ή ακούσιο), αλλά και την ανάληψη ιερατικού έργου. Ιδιαίτερα σημαντική θεωρείται η στατιστική αναπαράσταση των στοιχείων. Στο τέλος της μελέτης έχουν καταρτιστεί πίνακες δυναστειών, βασιλοπαίδων και συγκεντρωτικοί πίνακες των κεφαλαίων, ενώ υπάρχει παράρτημα με σχετικές εικόνες, χάρτη, αλλά και νομισματικά και σφραγιστικά δεδομένα.