Προσδιοριστές της νεκρωτικής εντεροκολίτιδας σε πρόωρα νεογνά

Abstract

Introduction Necrotizing enterocolitis (NEC) is the most common acquired gastrointestinal disease occurring in premature infants. It is considered to be an inflammatory bowel disease with significant morbidity and mortality in premature infants. Several unresolved issues, such as the unproven pathogenesis, the limited knowledge of the determinants, the inadequate and often difficult therapy, and the lack of an agreed-upon and effective prevention strategy make necrotizing enterocolitis an exceptionally important clinical problem. Object A matched case-control study was conducted to investigate the determinants of frequency of occurrence of necrotizing enterocolitis in preterm infants with gestational age <37 weeks. The determinants under study included infants’ demographic, clinical and enteral feeding data, and maternal data. Material and methods Each case of NEC was matched to one control on the basis of gestational age (± 2 weeks), birth weight (± 200 g) and year of birth. The study population consisted of 116 NEC cases and 116 control infants. Diagnosis of NEC was defined according to the Bell staging criteria.Simple and multiple conditional logistic regression analysis were used for data analysis, with the occurrence or not of NEC as dependent variable. Multiple stepwise logistic regression with backward elimination of variables was used. Odds ratios (OR) with corresponding 95% confidence intervals (95% CI) and p values were estimated. In simple logistic regression crude odds ratios were calculated, while in multiple logistic regression adjusted odds ratios were calculated. A p-value less than 0.05 was considered statistically significant. The Statistical Package for Social Sciences (SPSS) program, version 16.0 was used for statistical analysis.Results From January 1, 2007 to December 31, 2009, a total of 116 infants with gestational age <37 weeks were diagnosed for NEC. During the study period, 5544 infants with gestational age <37 weeks were admitted to the hospital’s neonatal intensive care unit and survived at least 24 hours. Therefore, the average annual incidence of NEC was 2.1% . The mean gestational age was 33.6 weeks (standard deviation, 3.1) in NEC cases and 35 weeks (standard deviation, 5) in control infants, while the mean birth weight was 1951 g (standard deviation, 680) in NEC cases and 1958 g (standard deviation, 649) in control infants, as we had expected after matching. Fifty percent (n=58) of NEC cases and 52.6% (n=61) of control infants was female.In multiple conditional logistic regression, the following independent variables were identified as statistical significant (at level of 0.05) with the occurrence of NEC:1.Infections during hospitalization (OR = 3.1, 95% CI = 1.49 to 6.26, p = 0.002). Index category was the occurrence of infections, while reference category was the non-occurrence of infections.2.H2-blockers administration (OR = 4.4, 95% CI = 1.23 to 15.7, p = 0.023). Index category was the administration of H2-blockers, while reference category was the non-administration of H2-blockers.3.Milk feeding (breast milk or/and infant formula) during the first 48 hours (OR = 3.1, 95% CI = 1.07 to 9.11, p = 0.037). Index category was milk feeding during the first 48 hours, while reference category was non-milk feeding.4.Non-milk feeding (breast milk or/and infant formula) during hospitalization (OR = 4.5, 95% CI = 1.62 to 12.66, p = 0.004). Index category was non-milk feeding during hospitalization, while reference category was milk feeding.ConclusionsKnowledge of the determinants of NEC could contribute decisively in the identification of high risk preterm infants for the occurrence of this disease and in the development of effective preventive measures. In this way, it is possible to decrease the frequency of occurrence of NEC and also to treat in a more effective way the NEC cases among preterm infants.

Εισαγωγή Η νεκρωτική εντεροκολίτιδα (ΝΕΚ) αποτελεί την πιο συχνή νόσο του γαστρεντερικού συστήματος στα πρόωρα νεογνά. Πρόκειται για φλεγμονώδη νόσο του εντέρου που επιφέρει σημαντική νοσηρότητα και θνησιμότητα στα πρόωρα νεογνά. Αρκετά ζητήματα υπό διερεύνηση, όπως ο άγνωστος παθογενετικός μηχανισμός, η περιορισμένη γνώση των προσδιοριστών, η ανεπαρκής και συχνά δύσκολη θεραπευτική προσέγγιση και η έλλειψη μιας κοινής και αποτελεσματικής στρατηγικής πρόληψης καθιστούν τη νεκρωτική εντεροκολίτιδα ένα εξαιρετικά σημαντικό κλινικό πρόβλημα. Αντικείμενο Διεξήχθη μια μελέτη «ασθενών-μαρτύρων», με την εφαρμογή της μεθόδου της εξομοίωσης, για τη διερεύνηση των προσδιοριστών της συχνότητας εμφάνισης της νεκρωτικής εντεροκολίτιδας σε πρόωρα νεογνά με διάρκεια κύησης <37 εβδομάδες. Οι μελετώμενοι προσδιοριστές ταξινομήθηκαν σε δημογραφικά χαρακτηριστικά των νεογνών, σε χαρακτηριστικά που αφορούσαν τις μητέρες, σε κλινικά χαρακτηριστικά των νεογνών και σε χαρακτηριστικά που αφορούσαν τις διατροφικές συνήθειες των νεογνών. Υλικό και μέθοδοι Κάθε περίπτωση ΝΕΚ εξομοιώθηκε μ’ έναν «μάρτυρα» αναφορικά με την ηλικία κύησης (± 2 εβδομάδες), το βάρος γέννησης (± 200 γραμμάρια) και το έτος νοσηλείας. Ο μελετώμενος πληθυσμός αποτελούνταν από 116 περιπτώσεις ΝΕΚ και 116 «μάρτυρες». Η διάγνωση της ΝΕΚ βασίστηκε στα κριτήρια του Bell. Η απλή και η πολλαπλή λογιστική παλινδρόμηση υπό συνθήκη χρησιμοποιήθηκαν για την ανάλυση των δεδομένων με την εμφάνιση ή όχι της ΝΕΚ να αποτελεί την εξαρτημένη μεταβλητή. Το μοντέλο πολλαπλής λογιστικής παλινδρόμησης που εφαρμόστηκε ήταν η βηματική λογιστική παλινδρόμηση με την προς τα πίσω διαγραφή των μεταβλητών. Υπολογίστηκαν οι λόγοι των odds με τα αντίστοιχα 95% διαστήματα εμπιστοσύνης (95% ΔΕ), καθώς και τα επίπεδα στατιστικής σημαντικότητας (τιμές p). Στην απλή λογιστική παλινδρόμηση υπολογίστηκαν οι αδροί λόγοι των odds, ενώ στην πολλαπλή λογιστική παλινδρόμηση υπολογίστηκαν οι διορθωμένοι λόγοι των odds. Το επίπεδο σημαντικότητας στους στατιστικούς ελέγχους ορίστηκε ίσο με 0,05. Η επεξεργασία των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με το στατιστικό πρόγραμμα SPSS 16.0.Αποτελέσματα Στο χρονικό διάστημα μεταξύ 1ης Ιανουαρίου 2007 έως 31ης Δεκεμβρίου 2009, αναγνωρίστηκαν 116 περιπτώσεις NEK σε πρόωρα νεογνά με ηλικία κύησης <37 εβδομάδες. Στο ίδιο χρονικό διάστημα, 5544 πρόωρα νεογνά με ηλικία κύησης <37 εβδομάδες νοσηλεύθηκαν στη μονάδα εντατικής νοσηλείας νεογνών τουλάχιστον για 24 ώρες. Έτσι, η μέση ετήσια επίπτωση της NEK ήταν 2,1% . Η μέση ηλικία κύησης στις περιπτώσεις ΝΕΚ ήταν 33,6 εβδομάδες (τυπική απόκλιση, 3,1) και στους «μάρτυρες» ήταν 35 εβδομάδες (τυπική απόκλιση, 5), ενώ το μέσο βάρος γέννησης στις περιπτώσεις ΝΕΚ ήταν 1951 γραμμάρια (τυπική απόκλιση, 680) και στους «μάρτυρες» ήταν 1958 γραμμάρια (τυπική απόκλιση, 649), όπως ακριβώς αναμένονταν έπειτα από την εφαρμογή της εξομοίωσης. Το 50% (n=58) των περιπτώσεων ΝΕΚ και το 52,6% (n=61) των «μαρτύρων» ήταν κορίτσια. Εφαρμόζοντας την πολλαπλή λογιστική παλινδρόμηση υπό συνθήκη, οι ανεξάρτητες μεταβλητές που εμφάνισαν στατιστικά σημαντική σχέση (στο επίπεδο του 0,05) με τη συχνότητα εμφάνισης της ΝΕΚ ήταν οι εξής:1.Η ύπαρξη λοιμώξεων κατά τη διάρκεια της νοσηλείας (λόγος των odds = 3,1, 95% ΔΕ = 1,49 έως 6,26, p = 0,002). Ενδεικτική κατηγορία ήταν η ύπαρξη λοιμώξεων, ενώ κατηγορία αναφοράς ήταν η μη ύπαρξη λοιμώξεων. 2.Η χορήγηση ανταγωνιστών Η2 (λόγος των odds = 4,4, 95% ΔΕ = 1,23 έως 15,7, p = 0,023). Ενδεικτική κατηγορία ήταν η χορήγηση ανταγωνιστών Η2, ενώ κατηγορία αναφοράς ήταν η μη χορήγηση ανταγωνιστών Η2.3.Η χορήγηση γάλακτος (μητρικού ή/και με τη μορφή φόρμουλας) εντός των πρώτων 48 ωρών (λόγος των odds = 3,1, 95% ΔΕ = 1,07 έως 9,11, p = 0,037). Ενδεικτική κατηγορία ήταν η χορήγηση γάλακτος εντός των πρώτων 48 ωρών, ενώ κατηγορία αναφοράς ήταν η μη χορήγηση γάλακτος. 4.Η μη χορήγηση γάλακτος (μητρικού ή/και με τη μορφή φόρμουλας) κατά τη διάρκεια της νοσηλείας (λόγος των odds = 4,5, 95% ΔΕ = 1,62 έως 12,66, p = 0,004). Ενδεικτική κατηγορία ήταν η μη χορήγηση γάλακτος, ενώ κατηγορία αναφοράς ήταν η χορήγηση γάλακτος. ΣυμπεράσματαΗ γνώση των προσδιοριστών της ΝΕΚ μπορεί να συμβάλλει αποφασιστικά τόσο στην αναγνώριση των προώρων νεογνών που έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου αυτής όσο και στην ανάπτυξη αποτελεσματικών προληπτικών παρεμβάσεων. Με τον τρόπο αυτόν είναι δυνατόν να επιτευχθεί τόσο η μείωση της συχνότητας εμφάνισης της ΝΕΚ όσο και η αποτελεσματικότερη θεραπευτική αντιμετώπιση των περιπτώσεων ΝΕΚ σε πρόωρα νεογνά.