Το πανεπιστήμιο ως φορέας συνεχιζόμενης επαγγελματικής εκπαίδευσης: θεωρητική και εμπειρική προσέγγιση

Abstract

The present thesis is concerned with the role of the University as a provider of continuing professional education. The aim of this study is to explore the extent to which and the practices through which the Greek university adopts continuing professional education as part of its role and activities, as suggested and promoted by the European educational policy and the national legal framework. Moreover, it attempts to detect problems and future prospects for development regarding continuing education in the Greek University. The Theoretical Part analytically presents the European and Greek educational policy regarding university continuing education. The research employed the survey method and in particular, the use of electronic questionnaires and the conducting of semi-structured interviews. The data were processed using both quantitative and qualitative methods of analysis. The population of the research was the total number of the academic staff of the Aristotle University of Thessaloniki, Greece. Some important findings of the research were the following: a) there is wider participation of academic staff in the teaching of continuing education programmes of other providers than in programmes provided by universities, b) the majority of the academic staff of the University holds the opinion that continuing professional education belongs to the duties of the University and that this activity can have a positive impact on the University, mostly through bringing the University closer to the society and the job market, c) those academics who participate in the teaching of continuing professional education programmes appear to have greater faith in the importance of lifelong education, agree to a grater extent that it is the duty of the University to provide continuing education and have a more positive view of the potential impact of such a practice on the University as an institution, d) they perceive their personal self-advancement and enrichment of their knowledge as the greatest benefit from their involvement in continuing education programmes, whereas the absence of rewards and incentives is considered to be the most significant obstacle, e) the findings reveal differences in the academics’ views on the role and mission of the University among different faculties. The development of the provision of continuing education in Universities is contingent on: a) the change of the university culture, b) the wider participation in decision-making and consensus at the institutional level, c) the support and promotion of the institution of continuing education on the part of the university administration, d) the designing of a strategic plan, e) securing external sources of funding, f) informing, sensitizing and training the academic staff on lifelong education issues and g) the provision of incentives and rewards to the academic staff aiming to promote and widen their involvement.

Αντικείμενο της διατριβής αυτής συνιστά η λειτουργία του Πανεπιστημίου ως φορέα συνεχιζόμενης επαγγελματικής εκπαίδευσης. Σκοπός της μελέτης αυτής είναι να διερευνήσει σε ποιο βαθμό και με ποιες πρακτικές υιοθετεί το ελληνικό Πανεπιστήμιο την παροχή συνεχιζόμενης επαγγελματικής εκπαίδευσης ως μέρος του ρόλου και των δραστηριοτήτων του, όπως προτρέπει η ευρωπαϊκή πολιτική και όπως ορίζει το ελληνικό θεσμικό πλαίσιο. Επιχειρεί, επιπλέον, να ανιχνεύσει προβλήματα και προοπτικές ανάπτυξης της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης στο ελληνικό Πανεπιστήμιο. Το Θεωρητικό Μέρος παρουσιάζει αναλυτικά την ευρωπαϊκή και ελληνική εκπαιδευτική πολιτική που προωθούν τη συμβολή των Πανεπιστημίων στη δια βίου εκπαίδευση. Στην παρούσα έρευνα αξιοποιήθηκε η μέθοδος της επισκόπησης με χρήση ηλεκτρονικών ερωτηματολογίων και παράλληλη διεξαγωγή συνεντεύξεων με ημι-δομημένη μορφή. Για την ορθότερη εξυπηρέτηση των στόχων της έρευνας, αξιοποιήθηκε συνδυασμός ποσοτικής και ποιοτικής ανάλυσης των δεδομένων. Πληθυσμός της έρευνας είναι το σύνολο των μελών Δ.Ε.Π. του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Σημαντικά ευρήματα της έρευνας συνιστούν τα εξής: α) τα μέλη Δ.Ε.Π. του Α.Π.Θ. δραστηριοποιούνται σε προγράμματα άλλων φορέων σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι σε προγράμματα συνεχιζόμενης εκπαίδευσης με φορέα το Α.Π.Θ., β) η μεγάλη πλειοψηφία των μελών Δ.Ε.Π. του Α.Π.Θ. πρεσβεύει ότι η παροχή συνεχιζόμενης εκπαίδευσης εντάσσεται στο ρόλο του Πανεπιστημίου καθώς και ότι η λειτουργία αυτή μπορεί να έχει θετική επίδραση στο Πανεπιστήμιο. κυρίως μέσω της σύνδεσης του με την κοινωνία και την αγορά εργασίας, γ) τα μέλη Δ.Ε.Π. τα οποία συμμετέχουν σε προγράμματα συνεχιζόμενης εκπαίδευσης έχουν μεγαλύτερη πίστη στη σπουδαιότητα της δια βίου εκπαίδευσης, θεωρούν σε μεγαλύτερο βαθμό ότι το Πανεπιστήμιο οφείλει να παρέχει συνεχιζόμενη εκπαίδευση και αξιολογούν θετικότερα την επίδραση που μπορεί να έχει η λειτουργία αυτή στο Πανεπιστήμιο, δ) το μεγαλύτερo όφελος από τη δραστηριοποίηση τους σε προγράμματα συνεχιζόμενης εκπαίδευσης είναι η συνεχής ανανέωση και εμπλουτισμός των γνώσεων τους, ενώ ως ισχυρότερος αποτρεπτικός παράγοντας εμφανίζεται η έλλειψη κινήτρων και ανταμοιβών για τα μέλη Δ.Ε.Π, ε) προκύπτουν διαφορές στις απόψεις των μελών Δ.Ε.Π. διαφορετικών Σχολών σχετικά με το ρόλο του Πανεπιστημίου. Ως προϋποθέσεις ανάπτυξης του θεσμού της συνεχιζόμενης επαγγελματικής εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο προκύπτουν: α) η αλλαγή κουλτούρας του Πανεπιστημίου, β) η συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων και η συναίνεση σε επίπεδο ιδρύματος, γ) η υποστήριξη και προβολή του θεσμού από τη διοίκηση του ιδρύματος, δ) η εκπόνηση στρατηγικού σχεδίου, ε) η εξεύρεση εξωτερικών πηγών χρηματοδότησης, στ) η ευαισθητοποίηση, ενημέρωση και εκπαίδευση των μελών Δ.Ε.Π. σε θέματα δια βίου εκπαίδευσης και ζ) η παροχή κινήτρων/ανταμοιβών στα μέλη Δ.Ε.Π. με στόχο την κινητοποίηση και συμμετοχή τους.