Άγχος, κατάθλιψη, σωματοποίηση και ποιότητα ζωής στους ασθενείς με ρευματικά νοσήματα

Abstract

The prevalence of depression in patients with rheumatologic disorders has been reported to be at least double compared to the general population. Symptoms of psychological distress as well as illness perceptions are important in determining Health-Related Quality of Life (HRQoL). The aims of the present study were the validation of the Greek version of the Patient Health Questionnaire (PHQ-9) for use in patients with rheumatologic disorders as well as the assessment of the associations between psychological distress, illness perceptions and HRQoL. In a 2-phase sampling design study, we recruited 572 out of 650 eligible patients with established rheumatologic disorders (Response Rate: 88%). In the first phase, the patients completed all the self-reported questionnaires included in the study: PHQ-9, Demographic and Medical Data Information Sheet, SCL-90-R (Symptom Checklist-90-Revised), B-IPQ (Brief Illness Perception Questionnaire), HAQ (Health Assessment Questionnaire) και WHOQOL-BREF (World Health Organization Quality Of Life). In the second phase the structured diagnostic interview M.I.N.I. (Mini International Neuropsychiatric Interview) was used as the “gold standard” and 213 diagnostic interviews were conducted. At an optimum threshold of 10, the PHQ-9 showed a sensitivity of 81.2% and a specificity of 86.8%. Based on the proportion of patients who were diagnosed with Major Depressive Disorder (MDD) according to the MINI, the estimated prevalence of MDD for the whole sample was 25.4%. Depressive symptoms were associated with Physical HRQoL in all but Ankylosing Spondylitis disorders. Anxiety rather depression was a stronger correlate of Physical HRQoL in Psoriatic Arthritis. Various components of patients’ illness perceptions were independently associated with Physical HRQoL. These findings suggest strongly that psychological distress and illness perceptions are important correlates of HRQoL in rheumatologic disorders. Therefore the assessment of patients’ anxiety and illness perceptions, apart from depression, is important in order to design psychological interventions for the improvement of HRQoL in rheumatological patients.

Ο επιπολασμός της κατάθλιψης στα ρευματικά νοσήματα είναι τουλάχιστον διπλάσιος σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό. Τα ψυχοπαθολογικά συμπτώματα καθώς και οι αντιλήψεις των ασθενών για τη νόσο τους έχει βρεθεί ότι επηρεάζουν την Ποιότητα Ζωής τους. Στόχους της παρούσας μελέτης αποτέλεσαν η στάθμιση της Ελληνικής έκδοσης του Ερωτηματολογίου Υγείας Ασθενούς (Patient Health Questionnaire – PHQ-9) για την ανίχνευση της κατάθλιψης στους ασθενείς με ρευματικά νοσήματα καθώς και η διερεύνηση του ρόλου που διαδραματίζουν οι ψυχολογικές παράμετροι και οι αντιλήψεις για τη νόσο στην διαμόρφωση της Ποιότητας Ζωής των ασθενών αυτών. Στην έρευνα εντάχθηκαν 572 ασθενείς με ρευματικά νοσήματα από τους 650 που απευθυνθήκαμε για τη μελέτη (Ρυθμός απόκρισης:88%). Η έρευνα διεξήχθη σε 2 φάσεις. Στην πρώτη φάση, εκτός του PHQ-9 χορηγήθηκαν επίσης: Έντυπο Δημογραφικών Στοιχείων, Symptom Checklist-90-Revised (SCL-90-R), Brief Illness Perception Questionnaire (B-IPQ), Health Assessment Questionnaire (HAQ) και World Health Organization Quality Of Life Instrument – Short Form (WHOQOL-BREF). Ως “gold standard” στη 2η φάση, για τη στάθμιση του PHQ-9, χρησιμοποιήθηκε η δομημένη διαγνωστική συνέντευξη Μ.Ι.Ν.Ι. (Mini International Neuropsychiatric Interview) και συνολικά πραγματοποιήθηκαν 213 διαγνωστικές συνεντεύξεις.Τα αποτελέσματα της στάθμισης του PHQ-9 έδειξαν ότι το βέλτιστο σημείο αποκοπής είναι το 10, σημείο στο οποίο η ευαισθησία του ερωτηματολογίου είναι 81.2% και η ειδικότητα 86.8%. Βασιζόμενοι στην αναλογία των ασθενών που διαγνώσθηκαν με Μείζονα Καταθλιπτική Διαταραχή, ο επιπολασμός της στο συνολικό δείγμα υπολογίστηκε στο 25.4%. Τα καταθλιπτικά συμπτώματα βρέθηκε να σχετίζονται με τη Σχετική με τη Σωματική Υγεία Ποιότητα Ζωής σε όλα τα υπό μελέτη ρευματικά νοσήματα έκτος της Αγκυλοποιητικής Σπονδυλαρθρίτιδας. Στη ψωριασική αρθρίτιδα το άγχος παρά η κατάθλιψη βρέθηκε να σχετίζεται με τη Σχετική με τη Σωματική Υγεία Ποιότητα Ζωής. Τέλος σε όλα τα ρευματικά νοσήματα διάφορες συνιστώσες των αντιλήψεων των ασθενών για τη νόσο τους φάνηκε να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της Ποιότητας Ζωής. Τα ευρήματα της παρούσας μελέτης υποδεικνύουν ότι οι ψυχολογικοί παράγοντες σχετίζονται με τη Ποιότητα Ζωής των ασθενών με ρευματικά νοσήματα. Έκτος της κατάθλιψης σημαντική είναι και η αξιολόγηση του άγχους καθώς και των αντιλήψεων για τη νόσο με σκοπό τον σχεδιασμό θεραπευτικών παρεμβάσεων με απώτερο στόχο τη βελτίωση της Ποιότητας Ζωής των ασθενών με ρευματικά νοσήματα.