Διαιρετικές τομές και πολιτικές οργανώσεις: η περίπτωση του ΠΑΣΟΚ στους νομούς Φλώρινας και Ηρακλείου 1974-1981

Abstract

The research deals with the dialectic relationship between the particular social cleavages at the districts of Florina and Iraklio, and PASOK’s organization sectors at peripheral level in those regions. The particular manner in which those two dimensions are interacting is examined. Especially during the period 1974-1981 when the party was in opposition and at the same time achieved a constant and rapid augmentation of its voters, party members and supporters. The difference between the political profiles that PASOK’s organization reflected at the two peripheries, as a consequence of the particular characteristics of each region, lead to the ‘many parties in one’ hypothesis. Those different PASOKs coexisted – as happened with several social groups, often even with contradictory interests – under the umbrella of party’s political profile as defined at the central level. This ‘flexibility’ served the party in electoral terms. At the same time contributed to the unification of the social stratum for the period under examination. The research focuses on the simple party members and the mid-level party functionaries that built the party’s organization branches and served as its ‘backbone’. Their social characteristics, the meaning that they were assigning to their political activity and PASOK’s political profile, the work method they followed and their relationship to the local communities are analytically presented in the Thesis.

Πρόκειται για τη μελέτη της σχέσης των κοινωνικών διαιρέσεων στους νομούς Φλώρινας και Ηρακλείου με τις κομματικές οργανώσεις του ΠΑΣΟΚ στις αντίστοιχες περιοχές. Εξετάζεται το πώς οι δύο αυτές διαστάσεις αλληλεπιδρούν κατά την περίοδο 1974-1981 που το κόμμα, όντας στην αντιπολίτευση, σημείωνε διαρκή και ταχύτατη αύξηση των ψηφοφόρων, μελλών και υποστηρικτών του. Οι διαφορετικές πολιτικές φυσιογνωμίες που συγκροτούσαν οι οργανώσεις του ΠΑΣΟΚ στις δύο περιοχές ως αποτέλεσμα των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του κάθε νομού, οδηγούν στην υπόθεση περί ‘πολλών κομμάτων σε ένα κόμμα’. Τα ‘πολλά διαφορετικά ΠΑΣΟΚ’ που συγκροτήθηκαν συνυπήρξαν - όπως και τα διαφορετικά κοινωνικά στρώματα με συχνά έως και αντικρουόμενα συμφέροντα - κάτω από την ομπρέλα της πολιτικής φυσιογνωμίας του κόμματος σε κεντρικό επίπεδο. Αυτή η ‘ευρυχωρία’ εξυπηρέτησε εκλογικά το κόμμα, αλλά συνέβαλε και ενοποιητικά ως προς τις κοινωνικές διαιρέσεις κατά την υπό μελέτη περίοδο. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα απλά μέλη και μεσαία στελέχη που συγκρότησαν τις οργανώσεις και αποτέλεσαν τη ‘ραχοκοκαλιά’ του κόμματος. Αποτυπώνονται τα κοινωνικά τους χαρακτηριστικά, οι προσωπικές νοηματοδοτήσεις ως προς την κομματική τους εμπλοκή και το πολιτικό στίγμα του ΠΑΣΟΚ, ο τρόπος που εργάζονταν και η σχέση τους με την τοπική κοινωνία.