Κτήρια ξενοδοχείων στην Αθήνα, τον Πειραιά και τα προάστια από την οθωνική περίοδο έως και τις τρεις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα

Abstract

The subject of this dissertation pertains to the hotel edifices (buildings) in Athens, Piraeus and the Suburbs from the King Othon era to the first three decades of the 20th century. The study of the hotel from and operations was facilitated by their classification into three categories. The first category pertains to the new, specifically constructed hotels in Athens and Piraeus, the second to a significant number of accommodations which were created from the large-scale conversion of many detached and medium class urban residencies, and the third category studies the new hotels which were built in the suburbs of the capital such as Kifissia and Faliro. The first category, which studies the new specifically constructed hotels in Athens and Piraeus contains: A) The first ‘sleeping accommodation’ hotels of the King Othon era (1832-1862), which basically presented the typical characteristics of the first privately owned Athenian residencies. B) The hotels of the King George I era (1863-1913), where observe the application of a new rational synthetic concept and efficiency in their design. C) The hotels of the first three decades of the 20th century, where new materials and technologies were used. In the second category a large number of hotels was studied, which were produced by the large-scale conversion of detached and medium class urban residencies. Here we must specially mention the role of the large-scale detached residencies (Maisons Particulieres) to the evolution and the perspective of architecture. The large-scale Athenian detached residencies which were converted to hotels, followed a similar course to most of the Parisian Hotels Particulieres or the Viennese Zinspalais of the Imperial Vienna period. A new category of hotels – studied in the third category – had already began their building in the Athenian suburbs of Kifissia and Faliro, mainly the three first decades of the 20th. They offered a definitely European culture and a spirit of approaching the dominating trends of the international hotel-building by offering high standards in the area of recreation and tourism in accordance with the hospitality and service conditions of the respective Palace of the central Europe. Finally, a comparison between Athenian hotels and respective edifices of central Europe was performed, in order to investigate their morphological and edificial similarities and differences.

Το θέμα της παρούσας διατριβής αφορά στα κτήρια ξενοδοχείων στην Αθήνα, τον Πειραιά και τα προάστια, από την oθωνική περίοδο έως τις τρεις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Η μελέτη της μορφής και του τρόπου λειτουργίας των ξενοδοχείων, διευκολύνθηκε από την διάκρισή τους σε τρεις κατηγορίες. Η πρώτη κατηγορία, αφορά στα νέα από κατασκευής ξενοδοχεία της Αθήνας και του Πειραιά, η δεύτερη σε ένα σημαντικό αριθμό καταλυμάτων που προήλθαν από τη μετατροπή μεγάλης κλίμακας μονοκατοικιών και μεσαίας κατηγορίας αστικών κατοικιών και η τελευταία κατηγορία μελετά τα νέα ξενοδοχεία που ανοικοδομήθηκαν στα προάστια της αθηναϊκής πρωτεύουσας, την Κηφισιά και το Φάληρο. Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει: α) τα πρώτα «ξενοδοχεία ύπνου» της οθωνικής περιόδου (1832-1862), β) τα ξενοδοχεία της περιόδου Γεωργίου του Α΄ (1863-1913). Αναφέρονται σχεδιαστικές και λειτουργικές καινοτομίες που φανερώνουν την εξέλιξη της αθηναϊκής αρχιτεκτονικής και γ) τα ξενοδοχεία των τριών πρώτων δεκαετιών του 20ου αι. στα οποία εφαρμόστηκε η νέα τεχνολογία και οι νέες μορφολογικές-στυλιστικές κατευθύνσεις. Στη δεύτερη κατηγορία μελετήθηκαν τα ξενοδοχεία που προήλθαν από την μετατροπή των μονοκατοικιών μεγάλης κλίμακας αλλά και των αστικών κατοικιών μεσαίας κατηγορίας, που εξυπηρέτησαν την «προσωρινή στέγαση» κυρίως. Τα τελευταία σχετίζονταν λειτουργικά και μορφολογικά με την αρχιτεκτονική του αστικού ιδιωτικού κτηρίου και κυρίως της αστικής κατοικίας σε όλη της την εξέλιξη. Επισημαίνεται ιδιαίτερα ο ρόλος των Maisons Particulieres στην εξέλιξη ή προοπτική της αρχιτεκτονικής. Οι μεγάλης κλίμακας αθηναϊκές μονοκατοικίες που μετατράπηκαν σε ξενοδοχεία, είχαν μια αντίστοιχη πορεία με τα Hotels Particulieres του Παρισιού. Η τρίτη κατηγορία μελετά μια νέα κατηγορία κτηρίων ξενοδοχείων που ανοικοδομήθηκε στα προάστια της Αθήνας. Εξέφρασαν την ευρωπαϊκή αντίληψη για το ξενοδοχείο-θέρετρο και ευθυγραμμίστηκαν με την μορφή και την λειτουργία των περίφημων Palace της κεντρικής-δυτικής Ευρώπης. Αναδείχθηκε η μορφολογική και λειτουργική ταύτισή τους με την αστική ιδιωτική κατοικία σε όλη της την εξέλιξη. Έγινε τέλος σύγκριση των αθηναϊκών ξενοδοχείων με αντίστοιχα της δυτικής Ευρώπης για να αναδειχθούν οι κτηριολογικές ή μορφολογικές τους ομοιότητες ή διαφορές.