Καρκίνος του χείλους: ανάλυση επιδημιολογικών, κλινικών και παθολογοανατομικών ευρημάτων

Abstract

Lip carcinoma is the most frequent malignant neoplasm of the oral cavity also appearing high incidence in Greece. The aim of this study is the recording and the analysis of the clinical and histopathological data of patients who were treated at the Department of Oral and Maxillofacial Surgery of the Theagenion Cancer Hospital of Thessaloniki for malignancies of the lip and especially the squamous cell carcinomas. We reviewed the clinical records of 275 patients with malignancies of the lip. Demographic data included age, gender, occupation, alcohol drinking and tobacco smoking, location and dimension of the lesions, the presence or absence of neck metastasis, the clinical stage, the neck dissection, the type of tissue deficit reconstruction, the treatment results and the length of post-operative follow-up. In addition, the analysis focused on the histological features of the malignant lesions, the degree of differentiation and the depth of invasion. Wherever possible, statistical analysis of the above parameters was performed to determine their significance, as well as their impact on the survival rate. The cases with positive neck metastasis, either presented with nodal metastasis at diagnosis, or developed regional recurrence later, were further evaluated with immunohistochemistry, in order to find possible prognostic parameters of the disease and the grade of malignancy. The study results showed a total of 275 cases with lip malignancies divided in 7 various pathologoanatomical types. The analysis of survival rates showed statistical significance of the parameters of age, occupation, smoking, dimension, clinical stage, degree of differentiation, depth of invasion, type of reconstruction and neck dissection significantly affected survival rates. We proceeded to further evaluate 41 cases of squamous cell carcinoma of the lips with neck metastases. The evaluation included statistical analysis of the data of all 41 patients and immunohistochemical analysis in 26 cases where it was possible. Only the molecular marker CD44 (p-value=0.050) was found to be statistically significant, but also low expression of E-Cadherin was noticed in all 26 cases. Differentiating the study and creating two subgroups, in group 1 (patients with neck metastasis at diagnosis) only the marker EGFR (p-value=0.008) was found to be statistically significant and in group 2 (patients with neck metastasis during follow up) only the marker CD34(p-value=0.047) was significant. The x2 statistical analysis revealed significant correlation between the marker CD44 and EGFR and also between p53 and Cyclin D1. The low expression of CD 44 and E-Cadherin was associated with low survival. The high expression of EGFR in patients with neck metastasis at diagnosis was associated with poor prognosis for these patients. The marker CD34 seems to be a prognostic factor for patients with lip carcinoma that presented neck metastasis during follow up. The synchronous expression of p53-Cyclin D1 and the cross-correlation between EGF receptors and CD44 need to be studied further, to determine their interaction into lip malignancies and define their true impact on patients’ survival.

Το καρκίνωμα από πλακώδες επιθήλιο των χειλέων είναι η συχνότερη μορφή κακοήθειας της στοματικής κοιλότητας, ενώ ο επιπολασμός του είναι αρκετά υψηλός στον ελλαδικό χώρο. Σκοπός της παρούσης μελέτης είναι η καταγραφή και ανάλυση των κλινικών στοιχείων και των παθολογοανατομικών δεδομένων των ασθενών που αντιμετωπιστήκαν στην Κλινική της Στοματικής Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής του Α.Ν.Θ «Θεαγένειο», για κακοήθειες των χειλέων, με ιδιαίτερη έμφαση στο καρκίνωμα από πλακώδες επιθήλιο. Ελέγχθηκαν οι φάκελοι 275 ασθενών με κακοήθεις βλάβες των χειλέων και καταγράφηκαν το φύλο, η ηλικία, η επαγγελματική ενασχόληση, το κάπνισμα, η χρήση αλκοόλ, η εντόπιση των αλλοιώσεων, οι διαστάσεις, η παρουσία ή όχι μεταστάσεων, το είδος της βλάβης, το είδος της θεραπείας, καθώς και οι τρόποι αποκατάστασης που εφαρμόστηκαν και τα αποτελέσματα της θεραπείας. Επίσης καταγράφηκαν τα ιστοπαθολογικά χαρακτηριστικά των βλαβών, που αφορούσαν τον βαθμό διαφοροποίησης , το βάθος διήθησης του νεοπλάσματος. Όπου ήταν δυνατόν πραγματοποιήθηκε στατιστική ανάλυση των παραπάνω παραμέτρων, για να καθοριστεί η σημαντικότητά τους, καθώς και η επίδρασή τους στην επιβίωση. Στις περιπτώσεις στις οποίες υπήρχαν λεμφαδενικές μεταστάσεις, είτε κατά την πρώτη επίσκεψη των ασθενών, είτε σε δεύτερο χρόνο, προχωρήσαμε σε περαιτέρω έλεγχο των ιστολογικών τους παρασκευασμάτων με μεθόδους ανοσοϊστοχημείας, για την ανεύρεση τυχόν προγνωστικών παραγόντων καθορισμού της βαρύτητας της νόσου, όσον αφορά τον βαθμό της κακοήθειας. Τα αποτελέσματα της μελέτης κατέδειξαν τα ακόλουθα. Ανευρέθηκαν συνολικά 275 περιπτώσεις με κακοήθεις βλάβες των χειλέων και 7 διαφορετικές παθολογοανατομικές οντότητες. Η ανάλυση επιβίωσης έδειξε ότι υπήρξε στατιστική σημαντικότητα στην επιβίωση για τις παραμέτρους ηλικία, επάγγελμα, κατανάλωση καπνού, μέγιστη διάμετρος, κλινικό στάδιο, βαθμός διαφοροποίησης, βάθος διήθησης, είδος θεραπευτικής αντιμετώπισης και λεμφαδενικό καθαρισμό. Ξεχωριστά μελετήθηκαν 41 ασθενείς με καρκίνωμα από πλακώδες επιθήλιο των χειλέων εμφάνισαν τραχηλικές μεταστάσεις. Εκτός από την στατιστικά ανάλυση, πραγματοποιήθηκε περαιτέρω διερεύνηση σε 26 περιπτώσεις στις οποίες υπήρξε η δυνατότητα της ανοσοϊστοχημείας. Στατιστικά σημαντικό αποδείχθηκε μόνο ο ανοσοδείκτης CD44 (p-value=0.050), αλλά και χαμηλή έκφραση της E-Cadherin στο σύνολο των 26 περιπτώσεων. Διαφοροποιώντας την μελέτη και δημιουργώντας δύο υποομάδες, στην ομάδα 1 (ασθενείς με τραχηλικές μεταστάσεις κατά την πρώτη εξέταση) σημαντικός αναδείχθηκε μόνον ο EGFR (p-value=0.008) και για την ομάδα 2 (ασθενείς με τραχηλικές μεταστάσεις σε 2ο χρόνο) σημαντικός αναδεικνύεται ο CD34 (p-value=0.047). Η στατιστική ανάλυση του χ2 έδειξε σημαντική συσχέτιση μεταξύ του CD44 και του EGFR, καθώς και του p53 με το Cyclin D... χαρακτήρας.