Πυρετός και κλινική πορεία ασθενών μονάδας εντατικής θεραπείας

Abstract

Fever refers to the elevation of body core temperature attributed to the up-regulation of the thermostatic set point of hypothalamus. As a component of the acute phase response and through the activation of heat shock proteins, fever demonstrates a protective action against infections. However, in adult patients, fever can be accompanied by detrimental consequences, especially when cerebral damage or cardiorespiratory disorders are present. In the Intensive Care Unit (ICU), fever is defined as the elevation of core temperature >38.30C, which can be measured in different body sites, with pulmonary artery temperature constituting the gold standard. Etiology of fever may be infectious or non-infectious. Administration of antipyretic drugs to ICU patients is often combined with physical antipyresis methods. The application of these methods, although considered to be more effective than drugs, is often followed by adverse events. The aim of the present dissertation was to investigate the effect of fever episode on standard monitoring parameters of general ICU patients, to search for differences in nursing care demands of patients according to the manifestation of fever, and to investigate the relationships between manifestation of fever, as well as characteristics of febrile patients and fever, and mortality of patients during ICU stay. The present study was conducted in the general ICU of General University Hospital of Patras. All patients who were admitted from 1 October 2005 until 31 March 2006, stayed for at least 12 hours and discharged until 31 May 2006 were included in the study. A prospective observational approach was used. Demographic characteristics, clinical severity (APACHE II score), presence of infection or cerebral damage, ICU length of stay and mortality of patients were recorded. Patient temperature was measured on an hourly basis by either a tympanic membrane or an axillary thermometer. Adjustment of axillary temperature values to tympanic membrane temperature ones (core temperature) was achieved through the use of a regression equation estimated by a pilot study. During fever episode, standard monitoring parameters were recorded at three time intervals: just before the onset of fever, at the highest temperature value and at the return of temperature to normal. For the estimation of nursing care demands of patients, nursing workload measurement systems TISS-28 and PRN Rea were calculated on a daily basis. T-test, Mann-Whitney, x2 test and odds ratio were used for the statistical analysis of data. Regression analysis (linear or logistic) was used to investigate which patient and fever characteristics were independent predictors for patient care demands or ICU mortality. ........................................................................................................

Ο πυρετός αναφέρεται στην άνοδο της κεντρικής θερμοκρασίας του σώματος μέσω της επαναρύθμισης των φυσιολογικών ορίων του υποθαλάμου σε υψηλότερο επίπεδο. Ως στοιχείο της αντίδρασης οξείας φάσης και μέσω των πρωτεϊνών θερμικού shock, ο πυρετός δρα προστατευτικά έναντι των λοιμώξεων. Εντούτοις, στους ενήλικους ασθενείς, η εκδήλωσή του μπορεί να συνοδεύεται και από επιβλαβείς συνέπειες, ιδίως σ’ αυτούς με εγκεφαλικές βλάβες ή καρδιοαναπνευστικές διαταραχές. Στη Μ.Ε.Θ., ως πυρετός ορίζεται η αύξηση της κεντρικής θερμοκρασίας των ασθενών >38,30C, η οποία μπορεί να μετρηθεί σε διάφορες περιοχές του σώματος, με τη θερμοκρασία της πνευμονικής αρτηρίας να αποτελεί το πρότυπο μέτρησης. Ο πυρετός μπορεί να οφείλεται σε λοιμώδη ή μη λοιμώδη αίτια. Στους ασθενείς της Μ.Ε.Θ., η χορήγηση αντιπυρετικών φαρμάκων συχνά συνδυάζεται με τη χρήση μεθόδων φυσικής αντιπύρεσης, οι οποίες, αν και θεωρούνται αποτελεσματικότερες, συνοδεύονται συχνά από ανεπιθύμητες ενέργειες. Σκοπό της παρούσας διδακτορικής διατριβής αποτέλεσε η διερεύνηση της επίδρασης του πυρετικού επεισοδίου στις παραμέτρους του βασικού monitoring των ασθενών της γενικής Μ.Ε.Θ., η αναζήτηση διαφορών στις απαιτήσεις νοσηλευτικής φροντίδας των ασθενών ανάλογα με την εκδήλωση πυρετού, και η αναζήτηση συσχετίσεων ανάμεσα στην εκδήλωση πυρετού, καθώς και στα χαρακτηριστικά των πυρετικών ασθενών και του πυρετού, και στη θνησιμότητα των ασθενών κατά το διάστημα παραμονής στη Μ.Ε.Θ. Η παρούσα μελέτη πραγματοποιήθηκε στη γενική Μ.Ε.Θ. του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου της Πάτρας και συμπεριλήφθηκαν όλοι οι ασθενείς που εισήχθησαν στη Μ.Ε.Θ. από την 1/10/2005 ως την 31/3/2006, αποχώρησαν ως την 31/5/2006 και νοσηλεύθηκαν για διάστημα μεγαλύτερο των 12 ωρών. Μέσω προοπτικής μελέτης παρατήρησης, καταγράφονταν τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των ασθενών, η κλινική βαρύτητα (κλίμακα APACHE II), η παρουσία λοίμωξης ή εγκεφαλικής βλάβης, η διάρκεια παραμονής στη Μ.Ε.Θ. και η θνησιμότητα αυτών. Η θερμοκρασία των ασθενών μετρούνταν σε ωριαία βάση με θερμόμετρο είτε τυμπανικής μεμβράνης ή μασχάλης. Η προσαρμογή των τιμών της θερμοκρασίας μασχάλης στις τιμές θερμοκρασίας της τυμπανικής μεμβράνης πραγματοποιούνταν με την χρησιμοποίηση εξίσωσης παλινδρόμησης που προέκυψε με βάση πιλοτική μελέτη. Κατά τη διάρκεια του πυρετικού επεισοδίου καταγράφονταν οι παράμετροι του βασικού monitoring σε τρεις χρονικές στιγμές, ακριβώς πριν την έναρξη του πυρετού, στη μέγιστη τιμή της θερμοκρασίας και στην επαναφορά της στο φυσιολογικό. Για την εκτίμηση των απαιτήσεων νοσηλευτικής φροντίδας των ασθενών οι κλίμακες φόρτου νοσηλευτικής εργασίας TISS-28 και PRN Rea υπολογίζονταν ημερησίως. Για τη στατιστική ανάλυση χρησιμοποιήθηκαν οι έλεγχοι t-test, Mann-Whitney, x2 και ο σχετικός λόγος συμπληρωματικών πιθανοτήτων. Η ανάλυση παλινδρόμησης (γραμμική ή λογιστική) χρησιμοποιήθηκε για να διερευνηθεί ποια από τα χαρακτηριστικά των ασθενών και του πυρετού αποτελούσαν προγνωστικούς παράγοντες των απαιτήσεων νοσηλευτικής φροντίδας και της θνησιμότητας. ................................................