Αυτοαντίληψη, συναισθηματική κατάσταση και επαγγελματικές προσδοκίες των παιδιών των ιρακινών προσφύγων και μεταναστών που φοιτούν στο ελληνικό δημοτικό σχολείο

Abstract

The last decades the Greek society has accepted a great number of refugees and migrants from almost all over the world. Trying to avoid xenophobia and at the same time to respect Greeks own history, our society has to know and recognize these new citizens. The focus point of this research is to study the psychological profile of Iraqi children (8 - 12 y. old), who are involved into the Greek educational system. Systemic theory is the theoretical basis of this research. According to this, we analyze the self-concept, the emotional situation and the vocational expectations of the Iraqi children. Our outcomes are in accordance with others witch examine the same aspects of acculturation in countries which have accepted migrants and refugees.

Η χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες, έχει δεχτεί μεγάλο αριθμό προσφύγων και μεταναστών. Η ελληνική κοινωνία προσπαθεί να εντάξει στα όριά της, ετερόκλητες ομάδες πληθυσμού, παλεύοντας ανάμεσα στην ξενοφοβία και τις συλλογικές μνήμες προσφυγιάς και μετανάστευσης που η ίδια έχει στην ιστορία της. Για να το επιτύχει αυτό θα πρέπει κατ αρχήν να «γνωρίσει» ποιοι είναι αυτοί οι «άλλοι», πως ζουν ανάμεσά μας, τι προσδοκούν, πως βλέπουν τη ζωή τους μαζί μας. Σκοπός της έρευνας είναι η μελέτη της ψυχολογικής εικόνας των παιδιών των Ιρακινών πολιτικών προσφύγων και μεταναστών, που φοιτούν στο ελληνικό δημοτικό σχολείο. Συνιστώσες αυτής της ψυχολογικής εικόνας είναι η αυτοαντίληψη, η συναισθηματική τους κατάσταση καθώς και οι επαγγελματικές προσδοκίες που έχουν για το μέλλον τους στην Ελλάδα. Στην εισαγωγή παρουσιάζεται η εικόνα της μεταναστευτικής κινητικότητας και γίνεται η σύνδεση της με τη συστημική θεώρηση. Στο δεύτερο μέρος, αρχικά αναλύεται η έννοια της αυτοαντίληψης. Ο όρος περιέχει τις ενεργητικές νοητικές και συναισθηματικές λειτουργίες, αλλά και το βουλητικό μέρος τους, όπως εκφράζεται στην συμπεριφορά του υποκειμένου που «δρα» την κάθε συγκεκριμένη στιγμή, σε ένα συνδυασμό περιβάλλοντος - χρόνου. (Hattie, 1992). Όπως προκύπτει από τη σχετική βιβλιογραφία, η αυτοαντίληψη συνδέεται συνήθως με το συναίσθημα και κυρίως με την καταθλιπτική συμπτωματολογία. (Kovacs, 1980-1981, 1985, 1990, 1992 Kazdin, 1989 Story, 2004). Θελήσαμε λοιπόν να διερευνήσουμε το ενδεχόμενο ύπαρξης καταθλιπτικής συμπτωματολογίας στο συγκεκριμένο πληθυσμό, καθώς η εμφάνιση καταθλιπτιών συμπτωμάτων εμφανίζεται ως περισσότερο συχνή στα παιδιά εθνικών μειονοτικών ομάδων. (Prescott et al,1998 Loo & Rapport 1998 McCullough et al, 2000 Noh & Kaspar, 2003).. Η επιστημονική κοινότητα δέχεται ότι το άτομο εκφράζοντας μια επαγγελματική προτίμηση ουσιαστικά παρουσιάζει την ιδέα που έχει για τον εαυτό του με όρους επαγγελμάτων. (Lyons, 1998). Με αυτά τα δεδομένα λοιπόν, θελήσαμε να διερευνήσουμε και τις επαγγελματικές προσδοκίες τους, θεωρώντας ότι αντανακλούν προοπτικά και την αυτοαντίληψή τους αλλά και τη συναισθηματική τους κατάσταση. Στο τρίτο μέρος αναλύεται ο θεωρητικός προβληματισμός και τα ερωτήματα γύρω από τα οποία οφείλει να οργανώνεται μια διαπολιτισμική έρευνα. Στο επόμενο τμήμα, παρουσιάζεται η έρευνα και αναλύεται η μεθοδολογία, ο σχεδιασμός, η διαδικασία εφαρμογής της καθώς και τα αποτελέσματα που προέκυψαν. Τέλος γίνεται η παρουσίαση των ερευνητικών δεδομένων της έρευνάς μας τα οποία βρίσκονται σε συμφωνία με τα πορίσματα άλλων σχετικών ερευνών. (Eyou et al, 2000 Choi, 2002 Kim-ju & Liem, 2003). Στο τελευταίο μέρος της έρευνας γίνεται συζήτηση των αποτελεσμάτων καθώς και παρουσίαση συγκεκριμένων προτάσεων που επεξεργάζονται την δυνατότητα θετικής αξιοποίησης των διεθνικών σχέσεων στο σχολικό περιβάλλον.