Συγκριτική μελέτη του κνημοβραχιονίου δείκτη σε στεφανιαίους ασθενείς και στον ενήλικο γενικό πληθυσμό

Abstract

Purpose of the present thesis was the comparative study of ankle-brachial index (ABI), between patients with angiographically proven coronary artery disease and healthy adults (subjects - control group) with normal representation of their coronary vessels. In order to do so, a random sample of 776 adults, between 32 to 75 years old, was studied, during May 2001 to December 2006. Most of them suffered an acute ischemic incident, the conduction of coronary angiography revealed in most of the cases (646 - 83.2%), coronary disease and these people constituted the group of patients. The remaining 130 (16.7%) were also submitted to coronary angiography, without any damages been revealed inside their coronary vessels caliber. These ones created the control group. Based on the findings off coronary angiography, three categories of angiographic severity of coronary disease were created in patients group. In all of the sample of the population under study additional information’s were also underlined, such as clinical symptoms of arteriosclerosis obliterans (Fontaine’s classification), sex, age, personal-family medical history and modifying risk factors for the promotion of atherosclerosis. The ankle-brachial index was measured as well. Measurements >1.0 were characterized as normal, 0.9 - 1.0 as marginal and <0.9 as pathological. For the data’s best analysis every group was divided in three teams, according to ages. The first one consisted of people between ages 32 to 45, the second between 46 to 60 years old and the third between ages 61 to 75 years old. The statistical analysis was conducted based on Statistical Package for the Social Sciences software, version 11 (S.P.S.S.v.11). A total of 291 (45.04%) patients suffered from severe coronary disease, 127 (19.6%) from moderate and 228 (35.2%) from minor. After the analysis of the available data, it became apparent that the measurements of ABI, in most of the patients, decrease as the angiographical severity of their coronary disease, increases. The mean value of the control group’s ABI was found to be 1.19+0.17, while the one of the patients group was 0.81+0.28 (p<0.04). Statistically significant differences appeared only from the comparison of the ABI’s measurements between patients and control group in team II (0.89 / 1.23 respectively, p<0.04) and in team III (0.7 / 0.99 respectively, p<0.05). The ABI limit <0.89, adjusted to the total sample of the population under study, for the detection of coronary patients between ages 32-75, seemed to provide a sensitivity up to 74% while the specificity was 84.6%. The study of the incidence rates revealed that patients with ABI<0.89 faced 1.5 times greater risk (relative risk) of having an acute ischemic incident from those whose ABI was >0.89. Statistically significant differences occurred also from the comparison of ABI measurements between the two parts of the body (left and right) only in patients group. In particular: in team II (ABI right: 0.90 / ABI left: 0.86 / difference= 0.04 - p<0.05) and in team III (ABI right: 0.74 / ABI left: 0.67 / difference= 0.07 - p<0.04). While examining the possibility to detect the coronary disease in adults of our study between ages 32-75 and when there is a difference of quotient of the systolic pressures (ABI), comparing the two parts of the body (left and right) >0.04, the sensitivity turned out to be 86.2% and the specificity 93.07%. Additional, patients who had a difference in ABI >0.04 between the two parts of the body, faced 1.34 times greater risk (relative risk) of having an acute ischemic incident, from those whose difference of ABI was <0.04. For the confirmation of the validity of the results above the total population was accorded randomly, in order to provide two similar, totally assimilated and equal in number groups. After effacing the confusing factors of 84 individuals (patients and control group) the results of ABI measurements turned out to be exactly the same. The analysis of the available data helps us to conclude that the determination of the ankle-brachial index in adults <45 years old did not escort from statistically significant differences between the group of patients and the control group. So, it does not help the detection of people suffering from coronary disease. In the group of patients and specifically in second (II) and third (III) team (46-75 years old), the ABI measurements were calculated significantly decreased comparing to those of individuals of the same age in the control group. The comparisons of the difference of quotient of the systolic pressures between the two parts of the body did not attribute statistically significant differences neither in adults of the control group nor in patients <45 years old. They attributed statistically significant differences only in patients of second (II) and third (III) team. Comparing the ability of the two previous mentioned diagnostic methods, concerning the detection of coronary patients, we come to the conclusion that the greatest diagnostic offer belongs to the difference of quotient of the systolic pressures (ankle-brachial index) between the two parts of the body (left and right). ...

Σκοπός της παρούσας διατριβής ήταν η συγκριτική μελέτη του κνημοβραχιονίου δείκτη (ΚΒΔ) μεταξύ ασθενών με αγγειογραφικά τεκμηριωμένη στεφανιαία νόσο και υγιών ενηλίκων (μάρτυρες) με φυσιολογική απεικόνιση των στεφανιαίων αγγείων. Για το σκοπό αυτό μελετήθηκε ένα τυχαίο δείγμα 776 ενηλίκων, από 32 έως 75 ετών, κατά τη χρονική περίοδο Μάιος 2001 - Δεκέμβριος 2006. Οι περισσότεροι από αυτούς υπέστησαν οξύ ισχαιμικό επεισόδιο, η διενέργεια στεφανιαίας αγγειογραφίας αποκάλυψε στην πλειοψηφία τους (646 - 83.2%), νόσο των στεφανιαίων αρτηριών, αυτοί αποτέλεσαν την ομάδα των ασθενών. Στους υπόλοιπους 130 (16.7%) διενεργήθηκε επίσης στεφανιογραφία χωρίς όμως να αναδειχθούν βλάβες στον αυλό των στεφανιαίων αγγείων, αυτοί αποτέλεσαν την ομάδα ελέγχου. Από τα ευρήματα του στεφανιογραφικού ελέγχου δημιουργήθηκαν τρεις κατηγορίες αγγειογραφικής βαρύτητας της στεφανιαίας νόσου, στην ομάδα των ασθενών. Σε όλο το δείγμα πληθυσμού καταγράφηκαν επίσης τα κλινικά συμπτώματα της περιφερικής αρτηριοπάθειας (ταξινόμηση Fontaine), το φύλο, η ηλικία, το ατομικό - οικογενειακό ιστορικό, οι τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου προαγωγής της αθηρωμάτωσης και μετρήθηκε ο κνημοβραχιόνιος δείκτης. Οι τιμές >1.0 θεωρήθηκαν φυσιολογικές, από 0.9 - 1.0 οριακές και <0.9 παθολογικές. Για την ενδελεχή αποτίμηση των δεδομένων κάθε ομάδα χωρίστηκε σε τρεις επιμέρους ηλικιακές υποομάδες. Στην Ιη ηλικιακή υποομάδα συμπεριλήφθηκαν εξεταζόμενοι από 32 έως 45 ετών, στη ΙΙη από 46 έως 60 ετών και στην ΙΙΙη από 61 έως 75 ετών. Η στατιστική ανάλυση πραγματοποιήθηκε με το λογισμικό Statistical Package for the Social Sciences, version 11, (S.P.S.S. v.11). Συνολικά 291 (45.04%) ασθενείς έπασχαν από βαριά στεφανιαία νόσο, 127 (19.6%) από μέτριας βαρύτητας και 228 (35.2%) από ελαφρά. Από την ανάλυση των διαθέσιμων δεδομένων φάνηκε ότι οι τιμές του κνημοβραχιονίου δείκτη στην πλειοψηφία των ασθενών, ελαττώνονται κατά τρόπο αντιστρόφως ανάλογο, με τη αύξηση της αγγειογραφικής βαρύτητας της στεφανιαίας νόσου αυτών. Ο μέσος κνημοβραχιόνιος δείκτης στην ομάδα ελέγχου βρέθηκε 1.19+0.17, ενώ στην ομάδα των ασθενών 0.81+0.28 (p<0.04). Στατιστικά σημαντικές διαφορές παρατηρήθηκαν μόνο από τις συγκρίσεις των τιμών του κνημοβραχιονίου δείκτη μεταξύ ασθενών και μαρτύρων στη ΙΙη (0.89 / 1.23 αντίστοιχα - p<0.04) και στην ΙΙΙη ηλικιακή υποομάδα (0.7 / 0.99 αντίστοιχα - p<0.05). Το όριο <0.89 του κνημοβραχιονίου δείκτη, προσαρμοσμένο στο συνολικό δείγμα πληθυσμού, για τη διαλογή των ασθενών με στεφανιαία αθηροσκλήρωση, διαπιστώθηκε ότι παρέχει μια ευαισθησία (sensitivity) ίση με 74.1%, ενώ και η ειδικότητά (specificity) του βρέθηκε 84.6%. Η μελέτη των δεικτών επίπτωσης (incidence rate), έδειξε ότι οι ασθενείς που είχαν κνημοβραχιόνιο δείκτη <0.89 αντιμετώπιζαν 1.5 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο (relative risk) εκδήλωσης ενός οξέος ισχαιμικού επεισοδίου από τους ασθενείς που είχαν κνημοβραχιονίου δείκτη >0.89. Στατιστικά σημαντικές διαφορές ανέκυψαν επίσης και από τις συγκρίσεις των μεμονωμένων τιμών του κνημοβραχιονίου δείκτη μεταξύ των ημιμορίων του σώματος μόνο στην ομάδα των ασθενών. Συγκεκριμένα στη ΙΙη (ΚΒΔ δε: 0.90 / ΚΒΔ αρ: 0.86 / διαφορά= 0.04 - p<0.05) και την ΙΙΙη ηλικιακή υποομάδα (ΚΒΔ δε: 0.74 / ΚΒΔ αρ: 0.67 / διαφορά= 0.07 - p<0.04). Εξετάζοντας την πιθανότητα ανίχνευσης της στεφανιαίας αθηροσκλήρωσης στους ενήλικες από 32 - 75 ετών της μελέτης μας, όταν υφίσταται μια διαφορά του πηλίκου των συστολικών πιέσεων (κνημοβραχιονίου δείκτη) ανάμεσα στα ημιμόρια του σώματος >0.04, προέκυψε η ευαισθησία ίση με 86.2% και η ειδικότητα 93.07%. Επιπλέον, οι ασθενείς που είχαν μια διαφορά στις τιμές του κνημοβραχιονίου δείκτη >0.04 μεταξύ των ημιμορίων του σώματος, αντιμετώπιζαν 1.34 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο (relative risk) εκδήλωσης ενός οξέος ισχαιμικού επεισοδίου, απ’ ότι οι υπόλοιποι που η διαφορά της τιμής του κνημοβραχιονίου δείκτη ανάμεσα στα ημιμόρια του σώματός τους ήταν <0.04. Για την επιβεβαίωση της εγκυρότητας των παραπάνω ευρημάτων, από τον συνολικό πληθυσμό της διατριβής διενεργήθηκε τυχαίος εναρμονισμός, για τη διάρθρωση δύο ανάλογων, απόλυτα εξομοιωμένων και φυσικά ισάριθμων ομάδων. Εξαλείφοντας τους συγχυτικούς παράγοντες 84 ατόμων (ασθενείς και μάρτυρες) τα αποτελέσματα των μετρήσεων του κνημοβραχιονίου δείκτη απέβησαν πανομοιότυπα. Η ανάλυση των διαθέσιμων δεδομένων μας επιτρέπει να συμπεράνουμε ότι ο προσδιορισμός του κνημοβραχιονίου δείκτη στους ενήλικες ηλικίας <45 ετών δεν συνοδεύτηκε από στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ της ομάδας ασθενών και της ομάδας ελέγχου. Έτσι, δε βοηθά και στην διαλογή των ατόμων με στεφανιαία αθηροσκλήρωση. ...