Συσχέτιση του πάχους μέσου-έσω χιτώνα των καρωτίδων με τη στεφανιαία νόσο και το μεταβολικό σύνδρομο

Abstract

Purpose: The main purpose of this study is to further elucidate the association between carotid intima media thickness (IMT), metabolic syndrome (MetS) and coronary artery disease (CAD). The Secondary purpose of this study was the identification of an optimal IMT cut off value above which a strong correlation with Metabolic Syndrome and Coronary Artery Disease exists, and also to study the association of IMT with risk factors for CAD. Methods: We studied 152 subjects divided into three groups. Patients having metabolic syndrome (n=40) who fulfilled the National Cholesterol Education Program Adult Treatment Panel III (NCEP ATP III) criteria (MetS), patients with established coronary heart disease (CAD) by coronary angiography (n=52) and controls (n=49) with neither metabolic syndrome nor coronary heart disease. The latter group consisted of Greek air force pilots, who underwent annual laboratory, clinical and physical examination with treadmill test and have certification of healthy status. In order to approximate a more representative of the usual situation control group a number of women (n=11) who had negative coronography or treadmill test and didn’t fulfill the NCEP ATP III criteria for the metabolic syndrome, were also included in control group. All subjects were asked to complete questionnaires about their habits and family history of coronary disease, demographic and clinical status. Clinical examination and laboratory tests were made and measurement of carotid intima media thickness was performed. Results: There was found a strong association in carotid intima media thickness, metabolic syndrome and coronary artery disease. The association was strong even after adjustment for age and cardiovascular risk factors. There was also high correlation for intima media thickness and the clinical events and diagnosis of coronary artery disease, family history of IHD, age, waist circumference, and body mass Index (BMI). IMT was also correlated with education level and smoking. We evaluated associations between the risk factors and mean IMT. The existence of hypertension, diabetes mellitus and dislipidemia was associated with higher IMT values. Association was found between IMT and systolic or diastolic blood pressure, high levels of LDL, triglycerides, glucose, and low levels of HDL. The severity of coronary artery disease was also correlated with higher IMT values and we indentified using the ROC curve analysis the same optimal IMT cut off value equal to 0,08cm with best combination of sensitivity (=100% and 95%) and specificity (=77,5% for both) for both metabolic syndrome and coronary artery disease. Conclusions: This study demonstrated the association between carotid intima media thickness, metabolic syndrome and coronary artery disease. Measurement of carotid IMT with ultrasound examination of carotid arteries is a reliable predictor and a useful tool in finding and monitoring of the atherosclerotic process.

Σκοπός: Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η διερεύνηση της σχέσης του πάχους του μέσου-έσω χιτώνα των καρωτίδων με τη στεφανιαία νόσο και το μεταβολικό σύνδρομο. Δευτερεύων σκοπός της έρευνας ήταν η μελέτη και ανίχνευση της βέλτιστης τιμής του πάχους μέσου-έσω χιτώνα των καρωτίδων πάνω από την οποία υπάρχει αυξημένη συσχέτιση με το μεταβολικό σύνδρομο και τη στεφανιαία νόσο καθώς και η διερεύνηση της συσχέτισης του πάχους του μέσου-έσω χιτώνα με παράγοντες κινδύνου αθηρωμάτωσης. Υλικό και Μέθοδοι: Στη μελέτη εντάχθηκαν 152 άτομα τα οποία διαχωρίστηκαν σε τρείς ομάδες. Άτομα που είχαν μεταβολικό σύνδρομο και πληρούσαν τα κριτήρια από το NCEP ATP III (National Cholesterol Education Program Adult Panel III), ασθενείς με στεφανιαία νόσο όπως πιστοποιήθηκε μετά από στεφανιογραφικό έλεγχο και άτομα χωρίς μεταβολικό σύνδρομο και χωρίς στεφανιαία νόσο. Η τελευταία αυτή ομάδα αποτελούνταν από άτομα τα οποία υπηρετούσαν ως ιπτάμενο προσωπικό στην Ελληνική Πολεμική Αεροπορία και οι οποίοι υποβάλλονταν σε ετήσιο κλινικοεργαστηριακό έλεγχο και έλεγχο φυσικής κατάστασης, ενώ υποβάλλονταν και σε δοκιμασία κοπώσεως για την απόκτηση πιστοποίησης της κατάστασης της υγείας τους. Η ομάδα αυτή συμπληρώθηκε με αριθμό γυναικών οι οποίες είχαν αρνητική στεφανιογραφία ή δοκιμασία κόπωσης και δεν πληρούσαν τα κριτήρια του μεταβολικού συνδρόμου. Όλα τα άτομα της μελέτης συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια δημογραφικών και κλινικών δεδομένων και υπεβλήθησαν σε κλινικό και εργαστηριακό έλεγχο καθώς και σε υπερηχογραφική εκτίμηση του πάχους μέσω έσω χιτώνα των καρωτίδων. Αποτελέσματα: Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων του δείγματος βρέθηκε ισχυρή συσχέτιση του πάχους του μέσου-έσω χιτώνα τόσο με το μεταβολικό σύνδρομο όσο και με τη στεφανιαία νόσο. Η συσχέτιση αυτή παρέμενε ακόμα και μετά τη διόρθωση ως προς την ηλικία και τους παράγοντες κινδύνου. Ανευρέθηκε υψηλή συσχέτιση του πάχους του μέσου-έσω χιτώνα με κλινικές εκδηλώσεις της στεφανιαίας νόσου, το θετικό οικογενειακό ιστορικό, την ηλικία, την αυξημένη περίμετρο μέσης και το δείκτη μάζας σώματος. Υπήρχε συσχέτιση του πάχους του μέσου-έσω χιτώνα με το επίπεδο εκπαίδευσης των ατόμων και το κάπνισμα. Από τους παράγοντες κινδύνου για στεφανιαία νόσο αυξημένο πάχος μέσω έσω χιτώνα συσχετίστηκε με την ύπαρξη αρτηριακής υπέρτασης, σακχαρώδη διαβήτη και δυσλιπιδαιμίας. Συσχέτιση ακόμη υπήρξε ανάμεσα στο πάχος του μέσω έσω χιτώνα και τόσο της συστολικής όσο και της διαστολικής αρτηριακής πίεσης, την ύπαρξη υψηλής τιμής LDLc, τριγλυκεριδίων, γλυκόζης νηστείας και χαμηλής τιμής HDLc. Τέλος το αυξημένο πάχος μέσου-έσω χιτώνα συσχετίστηκε με τη βαρύτητα της στεφανιαίας νόσου όπως αυτή εκφράζεται από τον αριθμό των προσβεβλημένων αγγείων από τη στεφανιογραφία, ενώ αναδείχθηκε η τιμή 0,08cm του πάχους μέσω έσω χιτώνα ως η οριακή εκείνη τιμή πάνω από την οποία υπάρχει αυξημένη πιθανότητα στεφανιαίας νόσου και μεταβολικού συνδρόμου. Συμπεράσματα: Η παρούσα μελέτη αναδεικνύει τη συσχέτιση του πάχους μέσου-έσω χιτώνα των καρωτίδων με τη στεφανιαία νόσο και το μεταβολικό σύνδρομο καθώς και με τους παράγοντες κινδύνου για στεφανιαία νόσο. Η μέτρηση του πάχους μέσου-έσω χιτώνα αποτελεί έναν αξιόπιστο δείκτη και ένα χρήσιμο εργαλείο για την ανίχνευση και παρακολούθηση της αθηροσκληρωτικής διαδικασίας.