Σχεδίαση και αξιολόγηση περιβαλλόντων διαδικτύου για την υποστήριξη της μάθησης με μελέτη περιπτώσεων

Abstract

This work focuses on case-based learning environments on the web and analyzes the potential of a specific method of cognitive scaffolding based on question prompts that direct students toward a certain way of processing the learning material. The eCASE learning environment was developed for the purpose of the study, applying the case method in ill-structured domains. The analysis of the impact of the proposed scaffolding method on learning revealed that the embedding of context-oriented question prompts in a computer-supported learning environment can enhance the learning outcomes in terms of domain conceptual knowledge acquisition and knowledge transfer in a new situation. However, during a series of conducted experiments it became obvious that various factors can affect the impact of question prompts on learning. 1. Students with complex epistemological beliefs about learning believe that knowledge is tentative and they develop a more positive attitude toward learning activities, similar to the ones performed in this work, and benefit more from the provided scaffolding method. 2. Despite their overall positive impact on learning, question prompts cannot alleviate the differences in the learning outcomes of students with different learning styles. 3. The impact of a questioning strategy based on a model for context becomes important when the learning material is demanding and there is ample time for the students to self-regulate their study in different sessions. 4. Submitting written answers to the question prompts is crucial in order for the scaffolding method to be effective 5. Students’ metacognitive skills and their motive for meaningful engagement can define the learning outcome, because they affect the way students work and interact during individual learning or scripted collaboration.

Η παρούσα διατριβή εστιάζει στη μέθοδο της μάθησης με μελέτη περιπτώσεων σε περιβάλλοντα Διαδικτύου και προσπαθεί να εξετάσει, από διαφορετικές οπτικές γωνίες, τη δυναμική μίας συγκεκριμένης μεθόδου γνωστικής υποστήριξης με χρήση ερωτήσεων, οι οποίες έχουν ως στόχο να κατευθύνουν τη σκέψη του μαθητή προς ένα συγκεκριμένο τρόπο επεξεργασίας του διδακτικού υλικού (κατευθυντικές ερωτήσεις). Για τις ανάγκες της έρευνας, αναπτύχθηκε το εκπαιδευτικό περιβάλλον Διαδικτύου eCASE, το οποίο εφαρμόζει τη μέθοδο των περιπτώσεων στη μάθηση σε ασθενώς δομημένα πεδία. Η ανάλυση της επίδρασης της προτεινόμενης μεθόδου γνωστικής υποστήριξης στη μάθηση έδειξε ότι η ενσωμάτωση σε ένα εκπαιδευτικό περιβάλλον ερωτήσεων, που ενεργοποιούν στους μαθητές τις γνωστικές διεργασίες που σχετίζονται με την αντίληψη του πλαισίου συνθηκών, μπορεί να ενισχύσει την πρόσκτηση εννοιολογικής γνώσης και την ικανότητα μεταφοράς γνώσης σε νέες καταστάσεις. Ωστόσο, μέσα από μία σειρά ερευνητικών δραστηριοτήτων που πραγματοποιήθηκαν έγινε φανερό ότι ένα σύνολο παραγόντων μπορεί να επηρεάσει την επίδραση της μεθόδου. 1. Οι μαθητές που χαρακτηρίζονται από σύνθετες επιστημολογικές πεποιθήσεις για τη μάθηση και αντιλαμβάνονται τη γνώση ως συνεχώς μεταβαλλόμενη παρουσιάζουν πιο θετική στάση σε μορφές εκπαίδευσης όπως αυτή που εφαρμόστηκε στην εργασία και επωφελούνται περισσότερο από τη γνωστική υποστήριξη που τους παρέχεται. 2. Παρά τη θετική επίδραση της μεθόδου των ερωτήσεων, αυτή δεν είναι ικανή να εξομαλύνει πλήρως τις διαφορές που παρουσιάζουν μαθητές με διαφορετικό μαθησιακό προφίλ. 3. Η επίδραση των κατευθυντικών ερωτήσεων γίνεται σημαντική για τη μάθηση, μόνο όταν το διδακτικό υλικό είναι αρκετά πολύπλοκο και ο μαθητής έχει τη δυνατότητα να αυτο-ρυθμίσει τη μελέτη του με άνεση χρόνου. 4. Η υποβολή γραπτών απαντήσεων στις κατευθυντικές ερωτήσεις είναι απαραίτητη, προκειμένου αυτές να είναι αποτελεσματικές, ενώ η εναλλακτική μέθοδος της διατύπωσης μόνο των ερωτήσεων και της προτροπής για αναστοχασμό δεν αρκεί. 5. Το μεταγνωστικό επίπεδο των φοιτητών και το κίνητρό τους για ουσιαστική εμπλοκή είναι αυτά που παίζουν τον κύριο ρόλο στο μαθησιακό αποτέλεσμα, εφόσον καθορίζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό τον τρόπο που θα μελετήσει και θα συνεργαστεί ο μαθητής σε συνθήκες ατομικής και σεναριογραφημένης συνεργασίας (scripted collaboration).