Η ανάλυση της διαγλώσσας που παράγεται από έλληνες φοιτητές κατά την εκμάθηση της ισπανικής ως ξένης γλώσσας: επιδράσεις της μητρικής και της ιταλικής ως ξένης γλώσσας

Abstract

Por una parte, el siguiente trabajo de investigacion tiene por objeto subrayar las dificultades que se plantean a los estudiantes griegos cuya lengua segunda (L2) es el italiano durante el aprendizaje del espanol como lengua tercera (L3) y, por otra, contribuir a la didactica del espanol como lengua extranjera (LE). El analisis contrastivo de los resultados de la investigacion trata de demostrar hasta que punto la L2 influye en el aprendizaje de la L3. Dicha investigacion se concentra en el Analisis de Errores (AE) que aparecen durante el proceso de aprendizaje del espanol como lengua tercera (L3) y que son contrastados luego con las producciones de lengua correctas. Metodologia de la investigacion La investigacion se hizo en dos fases: una primera investigacion piloto basada en el analisis de las pruebas escritas de 100 estudiantes de espanol del Instituto de Lenguas Extranjeras de la Universidad de Atenas (nivel medio y medio avanzado) permitio localizar las dificultades mayores y mas frecuentes. El segundo analisis se efectuo con un grupo de estudiantes mas homogeneo (del departamento de Lengua y Literatura Italiana y Espanola de la Universidad de Atenas), de lengua materna griega y con conocimientos avanzados del italiano (L2). La totalidad de este analisis linguistico esta basada en la produccion escrita de los estudiantes, en dos tipos de ejercicios: la redaccion, ejercicio que se concentra mas en el significado, y los ejercicios de gramatica, concentrados en la forma. La prueba escrita se componia de una redaccion (de 100 a 150 palabras) y de 11 ejercicios de gramatica. Luego los resultados de la redaccion fueron comparados con los de los ejercicios de gramatica (tras haberse efectuado una presentacion de determinados errores cometidos por los estudiantes del espanol que dominan el italiano como L2. Sigue un analisis linguistico del tipo de errores detectados en la totalidad de los cuestionarios, y su clasificacion por errores de lexico, gramatica y ortografia, ademas de su interpretacion). Resultados - Conclusiones Las informaciones que resultan del cuestionario de la investigacion revelan que en el caso de este trabajo de analisis, la L2 (el italiano) es la principal fuente de interferencias. Se comprueban los siguientes datos: 1. La tipologia semejante de la L2 y la L3 resulta ser fuente de transferencia e interferencia linguisticas. Se demuestra que la transferencia es uno de los principales motivos de la fosilizacion. Los resultados negativos de la transferencia, las llamadas interferencias, dificilmente pueden erradicarse. El analisis de la produccion de lengua durante el aprendizaje de la L3 no debe considerarse como una simple sucesion de la investigacion relativa al aprendizaje de la L2: el estudiante de L3 no es un hablante monolingue que aprende una segunda L2.

Σκοπός της παρούσας ερευνητικής εργασίας είναι η ανάδειξη των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες ενήλικες σπουδαστές της Ισπανικής ως τρίτη γλώσσα (Γ3) με δεύτερη γλώσσα (Γ2) την Ιταλική και η συμβολή στη διδακτική των Ισπανικών ως ξένη γλώσσα (ΞΓ) από μαθητές που ήδη κατέχουν τα Ιταλικά ως ΞΓ. Η αντιπαραθετική ανάλυση των δεδομένων της έρευνας που έχει διεξαχθεί για αυτό το σκοπό επιχειρεί να αναδείξει σε πιο βαθμό η Γ2 (Ιταλική) επηρεάζει την εκμάθηση της Γ3 (Ισπανική). Η συγκεκριμένη έρευνα επικεντρώνεται στην Ανάλυση των Λαθών (ΑΛ) που προκύπτουν κατά τη διαδικασία εκμάθησης της Ισπανικής ως τρίτη γλώσσα (Γ3), και την αντιπαραβάλλει με την ανάλυση των σωστών γλωσσικών παραγωγών.Μεθοδολογία της έρευνας Η έρευνα οργανώνεται σε δύο φάσεις: Μια πρώτη πιλοτική έρευνα έγινε βασιζόμενη στην ανάλυση των γραπτών διαγωνισμάτων εκατό σπουδαστών της Ισπανικής του Ινστιτούτου Ξένων Γλωσσών του Πανεπιστημίου Αθηνών (επιπέδου μέσου και μέσου προχωρημένου), για να εντοπισθούν οι τομείς με τις μεγαλύτερες και συχνότερες δυσκολίες. Η δεύτερη ανάλυση θα ήταν πιο επιλεκτική, βασιζόμενη σε μία ομοιογενή, αν και μικρότερη, ομάδα σπουδαστών, με μητρική γλώσσα την Ελληνική και με γνώση της Ιταλικής (Γ2) σε προχωρημένο επίπεδο. Τα υποκείμενα της έρευνας φοιτούσαν στο τρίτο και τέταρτο εξάμηνο του Τμήματος Ιταλικής και Ισπανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, και είχαν παρακολουθήσει μαθήματα Ιταλικών κατά μέσο όρο για 64,11 μήνες και, αντίστοιχα, μαθήματα Ισπανικών για 28,07 μήνες. Όλη αυτή η γλωσσολογική ανάλυση στηρίζεται στο γραπτό λόγο, και σε δύο τύπους ασκήσεων: την Παραγωγή Κειμένου, η οποία επικεντρώνεται περισσότερο στη σημασία και τις Ασκήσεις (σε συγκεκριμένα γραμματικά φαινόμενα), όπου δίνεται έμφαση στη μορφή. Το εν λόγω γραπτό διαγώνισμα αποτελούνταν από μία Παραγωγή Κειμένου (100 έως 150 λέξεων) και 11 Γραμματικές Ασκήσεις. Τέλος, τα αποτελέσματα της Παραγωγής Κειμένου αντιπαρατέθηκαν με αυτά των Ειδικών Ασκήσεων (γίνεται πρώτα μια παρουσίαση συγκεκριμένων λαθών που κάνουν οι σπουδαστές της Ισπανικής οι οποίοι σπουδάζουν και Ιταλικά, με απαρίθμηση, λεπτομερή παρουσίαση και εξήγηση. Ακολουθεί μια γλωσσολογική ανάλυση του είδους των λαθών που ανιχνεύθηκαν στο σύνολο των δειγμάτων, κατάταξή τους σε λεξικολογικά, γραμματικά και ορθογραφικά λάθη, καθώς και ερμηνεία τους). Αποτελέσματα - Συμπεράσματα Οι πληροφορίες που προέκυψαν από το συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο αποκαλύπτουν ότι, στην περίπτωσή της συγκεκριμένης μελέτης, η Γ2 (Ιταλική) αποτελεί την κύρια πηγή παρεμβολών. Επαληθεύονται τα εξής: 1. η παρόμοια τυπολογία της Γ2 και της Γ3 αποτελεί πηγή γλωσσικής μεταφοράς και παρεμβολής. Αποδεικνύεται πως η μεταφορά (transfer) είναι από τους κυρίους παράγοντες της παγίωσης. Τα αρνητικά αποτελέσματα της μεταφοράς, δηλαδή οι αποκαλούμενες παρεμβολές (interference), δύσκολα εξαλείφονται. 2. η μελέτη της γλωσσικής παραγωγής κατά την εκμάθηση της Γ3 δεν πρέπει να θεωρηθεί ως απλή συνέχεια της έρευνας σχετικά με την εκμάθηση της Γ2: Ο σπουδαστής της Γ3 δεν είναι ένας μονόγλωσσος ομιλητής, ο οποίος μαθαίνει μια δεύτερη Γ2.