Γυναίκες και καθημερινότητα στα χρόνια της επανάστασης (2011-2015*): ανάμεσα στην αναστοχαστική εθνογραφία της κουζίνας και την κριτική δημοσιότητα της πλατείας

Abstract

This dissertation examines the political and social involvement of women in Egypt during the 2011–2015 revolutionary period, connecting everyday domestic life with public activism. Through a reflective ethnography centered on the kitchen and household practices, it explores how women shape and negotiate the concept of dignity (karama) within the context of family, neighborhood, and activist networks. The first part focuses on women’s experiences in the Shubra neighborhood of Cairo, viewing the kitchen as a site of memory, gender performance, and political meaning in daily life. Karama is used as an analytical tool that moves beyond the traditional honor/shame framework. The second part shifts the ethnographic lens to public spaces and the activism that followed Tahrir Square. Through personal narratives, it examines political organizing, institutional and spiritual tensions, and the layered meanings of dignity as both a moral stance and a political commitment to social justice. Rather than treating karama solely as an object of ethnographic inquiry, the dissertation proposes it as a conceptual and methodological tool for studying everyday politics, gender relations, and subjectivity. It highlights the multiple forms of resistance and counterpublics practiced by women navigating between intimacy and the public sphere, offering a fresh perspective in feminist anthropology, Middle Eastern studies, and political ethnography.

Η διατριβή διερευνά τον πολιτικό και κοινωνικό ρόλο των γυναικών στην Αίγυπτο την περίοδο 2011–2015, συνδέοντας τις εμπειρίες της καθημερινής ζωής στο σπίτι με τη δημόσια συμμετοχή σε ακτιβιστικές δράσεις. Μέσα από μια αναστοχαστική εθνογραφία με επίκεντρο την κουζίνα και τις οικιακές πρακτικές, εξετάζει πώς οι γυναίκες κατανοούν και διαχειρίζονται την έννοια της αξιοπρέπειας (karama) στο πλαίσιο της οικογένειας, της γειτονιάς και των πολιτικών τους δικτύων. Στο πρώτο μέρος παρουσιάζονται αφηγήσεις γυναικών από τη συνοικία Σούμπρα του Καΐρου, με έμφαση στην κουζίνα ως χώρο μνήμης, επιτέλεσης της θηλυκότητας και πολιτικού νοήματος στην καθημερινότητα. Η έννοια της karama χρησιμοποιείται ως αναλυτικό εργαλείο που ξεπερνά το παραδοσιακό δίπολο τιμής και ντροπής. Στο δεύτερο μέρος, η έρευνα στρέφεται στον δημόσιο χώρο και στις μορφές ακτιβισμού μετά την Πλατεία Ταχρίρ. Μέσα από προσωπικές μαρτυρίες, αναδεικνύονται οι δυναμικές πολιτικής οργάνωσης, οι θεσμικές και πνευματικές συγκρούσεις, και η karama ως ηθική και πολιτική στάση απέναντι στην κοινωνική αδικία. Η διατριβή δεν προσεγγίζει την karama μόνο ως αντικείμενο παρατήρησης, αλλά και ως εργαλείο θεωρητικής και μεθοδολογικής ανάλυσης για τη μελέτη της καθημερινής πολιτικής, των έμφυλων σχέσεων και της υποκειμενικότητας. Αναδεικνύει τις πολυσήμαντες μορφές αντίστασης και εναλλακτικές δημοσιότητες που οι γυναίκες αναπτύσσουν ανάμεσα στον ιδιωτικό και τον δημόσιο χώρο, προσφέροντας μια νέα οπτική στη φεμινιστική ανθρωπολογία, τις σπουδές της Μέσης Ανατολής και την πολιτική εθνογραφία.