Ο θεσμός του φροντιστηρίου στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση: μελέτη της γονεϊκής επιλογής και των γονεϊκών πρακτικών στο χώρο της φροντιστηριακής εκπαίδευσης

Abstract

Τhe present doctoral thesis (Ph.D) studies the parental choice of private tutoring organisations in the context of Secondary Education (High School) and towards different types of schools (GE.L., EPA.L. Private High Schools, Model High Schools). The study aims to highlight the parental strategies of investment and choice regarding private tutoring schools as well as the social meanings that parents attribute to the private tutoring institution in relation to the school success of their children. A qualitative research was carried out based on semi-structured interviews. Forty (40) parents from urban and semi-urban areas of Corinth as well as from different areas of Attica participated in the empirical research. The parents mainly belong to middle and upper social classes; upper upper classes, upper middle classes, lower middle classes. The parents had children studying in Secondary Education. The sampling method was carried out using the Snowball Sampling method, while the interviews with the parents from Athens were conducted in person and online (via video call and teleconference technology). According to the research data, the shift of families to private tutoring organizations is not related to the type of school. Students of all types of schools attend M.E. tutorials as parents point out the necessity of tutoring education and its decisive contribution to success in the national exams. Different aspects of parental strategies for choosing a tutorial school emerged in the light of the reputation and the type of school, the choice of teacher-tutors, the financial investment of the family in tutorials, the influence of the social network on the choice, the degree of parental involvement and the emotional background of the parents regarding issues of private tutoring institutions. In the same context, given the fact that the "purchasing" choice, nowadays, gets digital and online dimensions, research emphasis was given to the effect and influence of the Internet on parental choice; to what extent the distance learning tutoring method (online tutoring) as well as the online company identity of tutoring organisations (website) as an auxiliary means of choice, influence parents' attitudes and choices. Aspects of social and spatial segregation emerge from the research in the context of tutoring schools as a reflection of the existing school segregation. Aspects of bridging and interaction between schools (public and private) and tutoring providers (private tutoring lessons - private tutoring schools) are also emerging. Private tutoring choice according to the socio-professional status of the teacher-tutor is, among other things, the dominant selection strategy of the parents. For all participants private tutoring is a non-negotiable parental obligation, based mainly on the parent's need to protect, at all costs, their child. At the same time, tutoring schools have become more human-centered than ever, promoting exactly this "protectionism" that students and their parents need. Parents, finally, do not prefer online tutoring, with the results of distance learning applied in the context of the pandemic (Covid 19), as a recent experiential criterion, having contributed decisively to this attitude. Finally, tutoring websites usually give a positive sign to the private tutoring school they represent.

Στην παρούσα διδακτορική διατριβή μελετήθηκε η γονεϊκή επιλογή φροντιστηρίων Μ.Ε. στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Λύκειο) σε διαφορετικού τύπου σχολικές μονάδες (ΓΕ.Λ, ΕΠΑ.Λ, Ιδιωτικά Λύκεια, Πρότυπα Λύκεια). Η μελέτη έχει ως στόχο ν’ αναδειχτούν οι γονεϊκές στρατηγικές επένδυσης και επιλογής φροντιστηρίων καθώς και οι κοινωνικές σημασίες που αποδίδουν οι γονείς στη συμβολή του θεσμού του φροντιστηρίου αναφορικά με τη σχολική επιτυχία των παιδιών τους. Πραγματοποιήθηκε μία ποιοτική έρευνα στη βάση ημί-δομημένων συνεντεύξεων. Στην εμπειρική έρευνα συμμετείχαν σαράντα (40) γονείς από αστικές και ημιαστικές περιοχές της Κορινθίας καθώς και από διαφορετικές περιοχές της Αττικής. Οι γονείς ανήκουν, κατά κύριο λόγο, σε μεσαίες και υψηλές κοινωνικές κατηγορίες˙ υψηλά ανώτερα στρώματα, υψηλά μεσαία στρώματα, χαμηλά μεσαία στρώματα. Οι γονείς είχαν παιδιά που φοιτούσαν στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Ο τρόπος δειγματοληψίας πραγματοποιήθηκε με τη μέθοδο της χιονοστιβάδας (Snowball Sampling), ενώ οι συνεντεύξεις με τους γονείς από την Αθήνα διεξήχθησαν δια ζώσης και διαδικτυακά (μέσω τεχνολογίας βιντεοκλήσης & τηλεδιάσκεψης). Σύμφωνα με τα δεδομένα της έρευνας, η στροφή των οικογενειών στα φροντιστήρια Μ.Ε. δε σχετίζεται με τον τύπο του σχολείου. Οι μαθητές όλων των τύπων σχολείων παρακολουθούν φροντιστήρια Μ.Ε. με τους γονείς να υπογραμμίζουν την αναγκαιότητα του θεσμού και την καθοριστική συμβολή του για την επιτυχία στις πανελλαδικές εξετάσεις. Αναδείχτηκαν διαφορετικές όψεις γονεϊκών στρατηγικών επιλογής φροντιστηρίου υπό το πρίσμα της φήμης και τον τύπο σχολείου, την επιλογή των εκπαιδευτικών-φροντιστών, την οικονομική επένδυση της οικογένειας στα φροντιστήρια, την επιρροή του κοινωνικού δικτύου στην επιλογή, το βαθμό εμπλοκής και το συναισθηματικό υπόβαθρο των γονέων γύρω από τα ζητήματα των φροντιστηρίων. Στο ίδιο πλαίσιο, δεδομένου ότι η «αγοραστική» επιλογή στους καιρούς μας λαμβάνει ψηφιακές και διαδικτυακές προεκτάσεις, δόθηκε ερευνητική βαρύτητα στην επίδραση και επιρροή του διαδικτύου στη γονεϊκή επιλογή˙στο κατά πόσο η εξ αποστάσεως μέθοδος φροντιστηριακής εκπαίδευσης (διαδικτυακό φροντιστήριο) αλλά και η διαδικτυακή εταιρική ταυτότητα των φροντιστηρίων (ιστοσελίδα), ως επικουρικό μέσο επιλογής φροντιστηρίου, επιδρούν στη στάση και τις επιλογές των γονέων. Από την έρευνα αναδύονται όψεις κοινωνικού και χωροταξικού διαχωρισμού στο πλαίσιο των φροντιστηρίων ως αντανάκλαση του υφιστάμενου σχολικού διαχωρισμού. Αναδύονται επίσης όψεις γεφυροποίησης μεταξύ των σχολείων (δημόσιων και ιδιωτικών) και των παρόχων φροντιστηριακής εκπαίδευσης (φροντιστήρια-ιδιαίτερα μαθήματα). Η επιλογή του κοινωνικό-επαγγελματικού στάτους του εκπαιδευτικού-φροντιστή αποτελεί, μεταξύ άλλων, την κυρίαρχη στρατηγική επιλογής των γονέων. Το φροντιστήριο αποτελεί για όλους τους συμμετέχοντες αδιαπραγμάτευτη γονεϊκή υποχρέωση, που θεμελιώνεται κυρίως στην ανάγκη του γονέα να προστατεύσει, με κάθε κόστος, το παιδί του. Την ίδια στιγμή τα φροντιστήρια έχουν γίνει περισσότερο ανθρωποκεντρικά από ποτέ, προτάσσοντας ακριβώς αυτόν τον «προστατευτισμό» που χρειάζονται οι μαθητές και οι γονείς τους. Οι γονείς, τέλος, δεν προτιμούν τα διαδικτυακά φροντιστήρια, με τα αποτελέσματα της εφαρμοσθείσας τηλεκπαίδευσης στο πλαίσιο της πανδημίας (Covid 19), ως πρόσφατο βιωματικό κριτήριο, να έχει συμβάλει καθοριστικά σε αυτή τη στάση. Τέλος, οι ιστοσελίδες των φροντιστηρίων δίνουν συνήθως θετικό πρόσημο στο φροντιστήριο που εκπροσωπούν.