Οι κοινωνίες της Εποχής του Χαλκού στην Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα υπό το πρίσμα των λίθινων λαξευμένων εργαλειοτεχνιών: ζητήματα διακίνησης των πρώτων υλών και παραγωγής των εργαλείων σε οικιστικά περιβάλλοντα

Abstract

This PhD thesis investigates the technological and economic organization of the Bronze Age societies in Central and Northern Greece through lithic technology. From a geographical point of view, this study focuses on the northern and central mainland Greece (Macedonia, Western Thessaly, Epirus and Western Central Greece up to Phocis), areas in which the emerging societies of the Bronze Age present characteristics that differentiate them from those developed in the south. The aim of this study is to enrich the so far poorly published data concerning the chipped stone assemblages of the area and, therefore, fill a major research gap. Moreover, the methodological tool of chaîne opératoire is used for the analysis of chipped stone assemblages, as well as archaeometric study methods, such as the microscopic examination of thin sections for the petrographic determination of raw materials. In this way, there is an effort to reconstruct the raw material exchange networks and investigate, on the one hand, the technological changes undergone in Central and Northern Greece during the Bronze Age, and, on the other hand, the economic organization of the settlements at an intra-community and inter-community level, taking into account the new research questions in the area.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή πραγματεύεται το ζήτημα της οργάνωσης και λειτουργίας των κοινωνιών της Εποχής του Χαλκού στην Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα υπό το πρίσμα των λίθινων λαξευμένων εργαλειοτεχνιών. Από γεωγραφικής άποψης η μελέτη εστιάζει στη βόρεια και κεντρική ηπειρωτική χώρα (Μακεδονία, Δυτική Θεσσαλία, Ήπειρος και Δυτική Στερεά Ελλάδα έως και τη Φωκίδα), περιοχές στις οποίες οι αναδυόμενες κοινωνίες της Εποχής του Χαλκού παρουσιάζουν χαρακτηριστικά που τις διαφοροποιούν από αυτές που αναπτύσσονται στη νότια χώρα. Οι εργαλειοτεχνίες του λαξευμένου λίθου αποτελούν ως εκ τούτου το αρχαιολογικό υλικό στο οποίο εστιάζει η μελέτη εμπλουτίζοντας ταυτόχρονα τα ήδη υπάρχοντα δεδομένα που αφορούν στα λίθινα εργαλειακά σύνολα της Ηπειρωτικής Ελλάδας. Η παρούσα έρευνα εφαρμόζει τόσο το μεθοδολογικό εργαλείο της εγχειρηματικής αλυσίδας για την ανάλυση των λιθοτεχνικών συνόλων όσο και αρχαιομετρικών μεθόδων μελέτης, όπως η διενέργεια λεπτών τομών για τον πετρογραφικό προσδιορισμό των λίθινων πρώτων υλών. Με τον τρόπο αυτό η έρευνα καλείται να συμπληρώσει ένα ερευνητικό κενό στην ευρύτερη περιοχή και να κατανοήσει πληρέστερα τα δίκτυα διακίνησης των πρώτων υλών, τις τεχνολογικές μεταβολές, καθώς και την οικονομική οργάνωση των θέσεων της Εποχής του Χαλκού σε ενδοκοινοτικό αλλά και διακοινοτικό επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψη τις νέες προβληματικές της έρευνας στην περιοχή.