Επίδραση των συνδυασμών βαλσαρτάνης/ αμλοδιπίνης ή ντελαπρίλης/μανιδιπίνης ή τελμισαρτάνης/αμλοδιπίνης στην αντίσταση στην ινσουλίνη σε υπερτασικούς ασθενείς με διαταραχή γλυκόζη νηστείας

Abstract

Background: The effect of antihypertensive drugs on glucose homeostasis and insulin resistance remains an issue under investigation. There is evidence that renin-angiotensin system (RAS) blockers may favorably affect glucose metabolism, while treatment with calcium channel blockers (CCBs) is considered to have an overall neutral metabolic effect. However, the effects on glycemic indices may differ among agents within the same class of antihypertensive drugs.Objective: To evaluate the effects of different fixed-dose single pill combinations of RAS blockers with CCBs on homeostatic model assessment for insulin resistance (HOMA-IR).Methods: Drug-naive patients with arterial hypertension (AH) and impaired fasting glucose (IFG) were randomly allocated to open-label fixed, single pill combinations of valsartan 160 mg/day plus amlodipine 5 mg/day (VAL/AMLO group, n = 54), delapril 30 mg/day and manidipine 10 mg/day (DEL/MANI group, n = 53) or telmisartan 80 mg/day and amlodipine 5 mg/day (TEL/AMLO group, n = 51) for 12 weeks. Glycemic indices and HOMA-IR were determined at baseline and post-treatment.Results: A total of 158 patients were included. All treatment combinations effectively reduced blood pressure (systolic and diastolic) to similar levels (all p < 0.001). A decrease in the HOMA-IR index by 22.55% (p < 0.01) was noted following treatment with TEL/AMLO, while an increase by 1.4% (p = 0.57) was observed in the VAL/AMLO group and by 12.65% (p = 0.072) in the DEL/MANI group. These changes were significantly different between TEL/AMLO and DEL/MANI (p < 0.05) as well as between TEL/AMLO and VAL/AMLO (p < 0.001). No statistically significant changes were observed in the lipid parameters for each treatment group. Only DEL/MANI treatment resulted in significant reductions in lipid parameters; total cholesterol and triglyceride levels. TEL/AMLO administration resulted in statistically significant reduction in γ-GT levels. Renal function was not adversely affected by any of the 3 treatment groups. TEL/AMLO treatment resulted in greater reductions in urine albumin levels per gram of urine creatinine (uMalb/uCr ratio) than the other groups. No significant changes in electrolyte levels were observed for all treatment groups. Regarding serum potassium levels, there was not observed any incidence of hyperkalemia (> 5 mEq/L) either at baseline visit or at the end of the study follow-up period (DEL/MANI: 4.34 vs 4.36, TEL/AMLO: 4.34 vs 4.48, VAL/AMLO: 4.3 vs 4.42 mEq/L, respectively). The primary goal of antihypertensive treatment (BP < 140/90 mmHg) according to the ESC 2013, 2018 and 2021 guidelines was achieved in approximately half of the patients (50.94%, n = 27) in the DEL/MANI group. In the other 2 treatment groups, less than half of patients (47.06%, n = 24 in the TEL/AMLO group and 37.04%, n = 20 in the VAL/AMLO group) achieved the primary BP goal. In contrast, the rate of achieving the more ambitious BP goal < 130/80 mmHg was even lower for all 3 treatment groups (5.66% for the DEL/MANI group, 5.88% for the TEL/AMLO group and 9.26% for the VAL/AMLO group).Conclusions: Despite similar antihypertensive action, the effect of fixed, single pill combinations with TEL/AMLO, VAL/AMLO and DEL/MANI on insulin resistance is in favor of TEL/AMLO.

Ιστορικό: Η επίδραση των αντιυπερτασικών φαρμάκων στην ομοιοστασία της γλυκόζης και στην αντίσταση στην ινσουλίνη παραμένει ένα ζήτημα υπό διερεύνηση. Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι αναστολείς του συστήματος ρενίνης-αγγειοτενσίνης (ΣΡΑ) μπορεί να επηρεάζουν ευνοϊκά το μεταβολισμό της γλυκόζης, ενώ η θεραπεία με αναστολείς διαύλων ασβεστίου (ΑΔΑ) θεωρείται ότι έχει συνολικά ουδέτερο μεταβολικό αποτέλεσμα. Ωστόσο, οι επιδράσεις στους γλυκαιμικούς δείκτες μπορεί να διαφέρουν μεταξύ εκπροσώπων εντός της ίδιας κατηγορίας αντιυπερτασικών φαρμάκων.Στόχος: Η αξιολόγηση των επιδράσεων διαφορετικών συνδυασμών ενός δισκίου σταθερής δόσης αναστολέων ΣΡΑ με ΑΔΑ στην αντίσταση στην ινσουλίνη με τη χρήση του homeostatic model assessment for insulin resistance (HOMA-IR).Μέθοδοι: Στην παρούσα μελέτη συμμετείχαν ασθενείς με αρτηριακή υπέρταση που δεν είχαν λάβει θεραπεία και διαταραχή στη γλυκόζη νηστείας (IFG). Οι ασθενείς αυτοί τυχαιοποιήθηκαν σε σταθερούς συνδυασμούς ενός δισκίου βαλσαρτάνης 160 mg/ημέρα με αμλοδιπίνη 5 mg/ημέρα (ομάδα ΒΑΛ/ΑΜΛΟ, n = 54), ντελαπρίλης 30 mg/ημέρα με μανιδιπίνη 10 mg/ημέρα (ομάδα ΝΤΕΛ/ΜΑΝΙ, n = 53) ή τελμισαρτάνη 80 mg/ημέρα με αμλοδιπίνη 5 mg/ημέρα (ομάδα ΤΕΛ/ΑΜΛΟ, n = 51) για 12 εβδομάδες. Οι γλυκαιμικοί δείκτες και ο δείκτης HOMA-IR προσδιορίστηκαν κατά την έναρξη και μετά στο τέλος της θεραπείας. Αποτελέσματα: Στη μελέτη τυχαιοποιήθηκαν συνολικά 158 ασθενείς. Όλοι οι συνδυασμοί θεραπείας μείωσαν αποτελεσματικά την αρτηριακή πίεση (συστολική και διαστολική) σε παρόμοια επίπεδα (όλα τα p < 0,001). Με τη θεραπεία με ΤΕΛ/ΑΜΛΟ παρατηρήθηκε μείωση του δείκτη HOMA-IR κατά 22,55% (p < 0,01), ενώ αύξηση κατά 1,4% (p = 0,57) παρατηρήθηκε στην ομάδα ΒΑΛ/ΑΜΛΟ και κατά 12,65% (p = 0,072) στην ομάδα ΝΤΕΛ/ΜΑΝΙ. Οι μεταβολές αυτές διέφεραν σημαντικά μεταξύ ΤΕΛ/ΑΜΛΟ και ΝΤΕΛ/ΜΑΝΙ (p < 0,05), καθώς και μεταξύ ΤΕΛ/ΑΜΛΟ και ΒΑΛ/ΑΜΛΟ (p < 0,001). Δεν παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικές μεταβολές στις λιπιδαιμικές παράμετρούς κάθε ομάδας. Η μόνη θεραπεία που είχε ως αποτέλεσμα στατιστικά σημαντικές μειώσεις σε λιπιδιαμικές παραμέτρους ήταν η ΝΤΕΛ/ΜΑΝΙ για τα επίπεδα ολικής χοληστερόλης και των τριγλυκεριδιών. Η ομάδα θεραπείας ΤΕΛ/ΑΜΛΟ είχε ως αποτέλεσμα στατιστικά σημαντικές μειώσεις των επιπέδων της γ-GT. Η νεφρική λειτουργία δεν επηρεάσθηκε δυσμενώς από καμία από τις 3 ομάδες θεραπείας. Η θεραπεία ΤΕΛ/ΑΜΛΟ είχε ως αποτέλεσμα σημαντικότερες μειώσεις των επιπέδων αλβουμίνης ούρων ανά γραμμάριο κρεατινίνης ούρων (λόγος uMalb/uCr), σε σχέση με τις υπόλοιπες ομάδες. Δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές μεταβολές των επιπέδων των ηλεκτρολυτών για όλες τις ομάδες θεραπείας. Σχετικά με τα επίπεδα καλίου ορού, δεν παρατηρήθηκε υπερκαλιαιμία (> 5 mEq/L) τόσο κατά την αρχική επίσκεψη όσο και στο τέλος της περιόδου παρακολούθησης της μελέτης (ΝΤΕΛ/ΜΑΝΙ: 4.34 vs 4.36, ΤΕΛ/ΑΜΛΟ: 4.34 vs 4.48, ΒΑΛ/ΑΜΛΟ: 4.3 vs 4.42 mEq/L, αντίστοιχα). Επίτευξη του πρωταρχικού στόχου της αντιυπερτασικής αγωγής (ΑΠ < 140/90 mmHg) σύμφωνα με τις οδηγίες της ESC του 2013, 2018 και 2021, παρατηρήθηκε στους μισούς περίπου ασθενείς (50.94%, n = 27) στην ομάδα ΝΤΕΛ/ΜΑΝΙ. Στις άλλες 2 ομάδες θεραπείας, λιγότεροι από τους μισούς ασθενείς (47.06%, n = 24 στην ομάδα ΤΕΛ/ΑΜΛΟ και 37.04%, n = 20 στην ομάδα ΒΑΛ/ΑΜΛΟ) πέτυχαν τον πρωταρχικό στόχο. Αντίθετα, το ποσοστό επίτευξης του πιο φιλόδοξου στόχου ΑΠ < 130/80 mmHg, ήταν ακόμη χαμηλότερο και για τις 3 ομάδες θεραπείας (5.66% για την ομάδα ΝΤΕΛ/ΜΑΝΙ, 5.88% για την ομάδα ΤΕΛ/ΑΜΛΟ και 9.26% για την ομάδα ΒΑΛ/ΑΜΛΟ).Συμπεράσματα: Παρά την παρόμοια αντιυπερτασική δράση, η σύγκριση μεταξύ των ομάδων θεραπείας των σταθερών, συνδυασμών ενός δισκίου με ΤΕΛ/ΑΜΛΟ, ΒΑΛ/ΑΜΛΟ και ΝΤΕΛ/ΜΑΝΙ στην αντίσταση στην ινσουλίνη σε υπερτασικούς ασθενείς με IFG έδειξε υπεροχή του συνδυασμού ΤΕΛ/ΑΜΛΟ, έναντι των υπολοίπων.