Διδακτικές πρακτικές στο μάθημα της γλώσσας και κατηγοριοποίηση των μαθητών: η περίπτωση του Δ.Ε.Π.Π.Σ. στο Νηπιαγωγείο

Abstract

In 2003, was announced the Cross-Thematic Curriculum for Kindergarten, which remains the reference program to this day. Among the introduced changes, it focuses emphatically on the learning of writing in such a way that the teaching of the language subject is diffused in all teaching subjects. Through the academic support and without encountering much criticism, it managed to become a hegemonic pedagogical discourse towards which kindergarten teachers and students were found accountable, i.e. inadequate.This thesis analyze both the curriculum itself as a state text and the discourse of the kindergarten teachers who apply it and who have since found themselves in a difficult position since during its implementation they notice that the majority of students cannot reach the learning goals. For the above reasons, content analysis was applied and 50 semi-structured interviews were conducted with kindergarten teachers in Lesbos.For the analysis and the verification of the research questions, were chosen the theoretical tools of Bourdieu, Bernstein and Critical Pedagogy.Specifically, the preschool classroom was analyzed as a social Field, the social relations within the classroom were analyzed based on Classification, Framing and Symbolic Violence, while the curriculum text was taken as a political text and explored mainly through the concepts of Hegemony (Gramsci) as and the theory of Resistance (Giroux).The conclusions showed that Kindergarten does not operate in a social vacuum, idyllically, but it is a place of strong classification and assessment for the students.

Το 2003 ανακοινώθηκε το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών για το Νηπιαγωγείο το οποίο αποτελεί μέχρι σήμερα το πρόγραμμα αναφοράς. Ανάμεσα στις αλλαγές που εισάγει, εστιάζει εμφατικά στη διδασκαλία της γραφής με τρόπο τέτοιο ώστε να διαχέεται σε όλα τα διδακτικά αντικείμενα. Μέσα από την ακαδημαϊκή υποστήριξη και χωρίς να συναντήσει ιδιαίτερη κριτική κατάφερε να γίνει ηγεμονικός παιδαγωγικός λόγος απέναντι στον οποίο νηπιαγωγοί και μαθητές βρέθηκαν υπόλογοι δηλαδή ανεπαρκείς. Η διατριβή αυτή προσπαθεί να αναλύσει τόσο το ίδιο το αναλυτικό πρόγραμμα ως κρατικό κείμενο όσο και τον λόγο των νηπιαγωγών που το εφαρμόζουν και οι οποίες έκτοτε βρίσκονται σε δυσχερή θέση αφού κατά την εφαρμογή του παρατηρούν ότι οι μαθητές δεν μπορούν στην πλειοψηφία τους να φτάσουν τους μαθησιακούς στόχους. Για τους παραπάνω λόγους εφαρμόστηκε ανάλυση περιεχομένου και πραγματοποιήθηκαν 50 ημιδομημένες συνεντεύξεις με νηπιαγωγούς της Λέσβου. Για την ανάλυση και την επαλήθευση των ερευνητικών ερωτημάτων επιλέχθηκαν τα θεωρητικά εργαλεία των Bourdieu, του Bernstein και της Κριτικής Παιδαγωγικής. Συγκεκριμένα η νηπιακή τάξη αναλύθηκε ως κοινωνικό Πεδίο, οι κοινωνικές σχέσεις μέσα στην τάξη αναλύθηκαν με βάση την Ταξινόμηση, την Περιχάραξη και την Συμβολική Βία ενώ το κείμενο του αναλυτικού προγράμματος εκλήφθηκε ως πολιτικό κείμενο και διερευνήθηκε κυρίως μέσα από τις έννοιες της Ηγεμονίας (Gramsci) καθώς και της θεωρίας της Αντίστασης (Giroux). Τα συμπεράσματα έδειξαν ότι το Νηπιαγωγείο δεν λειτουργεί σε κοινωνικό κενό, ειδυλλιακά, αλλά αποτελεί χώρο ισχυρής κατηγοριοποίησης και αξιολόγησης για τους μαθητές.