Εικαστική αγωγή και μελέτη περιβάλλοντος στο πλαίσιο των διαθεματικών προγραμμάτων σπουδών στην προσχολική και πρωτοσχολική εκπαίδευση

Abstract

AbstractIn the present study an attempt is made to determine the role of arts in the educational process concerning the environmental education on the base of interdisciplinarity and what is searched is whether the management of arts as a diachronic methodological tool encourages a more competent solution to the problems that concern nature, via its energetic and experiential approach. The research was organized on the criterion of exploitation of a range of general and special knowledge as well as conclusions, involving the fields of Visual Education and Environmental Education, as well as their possible convergences. The arising theoretical admissions, but also the lending of elements and pedagogic objectives from interesting types of teaching or/and particularly useful individualized pedagogic methods, in which not only the arts but also the environmentally friendly tendencies play an important role, have assisted in the configuration and application in conditions of real class original educational visual material with inclusion of environmental dimensions, on the base of an educational interactive program (project), for children preschool and first-school classes of primary education. What happened that is to say, is an attempt to record points of connection from the application of common activities, between visual and environmental education (the study of the environment) and culture, the search and examination of an instructive model compatible with the principles of two involved instructive objects, the definition of the starting line, the recording of assumptions, the personal approach for the visual education, environmental education and interdisciplinarity, as well as the ascertainments of evaluation.In conclusion, with the composition of elements from the fields of Environmental Education and Interdisciplinarity, the Environmental Aesthetics, the Educational and Evolutionary Psychology, the Aesthetic and Visual Education, Preschool and First-school Education in the frame of exploration of public environmental, visual and educational places, it seems that the arts emerge with the use of a specific way, into a useful tool of facilitation, deepening and enrichment of learning instructive practices.

ΠερίληψηΣτην παρούσα μελέτη επιχειρείται να προσδιοριστεί ο ρόλος των τεχνών κατά την εκπαιδευτική διαδικασία σε σχέση με την περιβαλλοντική εκπαίδευση στη βάση της Διαθεματικότητας, και ερευνάται το εάν η διαχείριση των τεχνών ως διαχρονικό μεθοδολογικό εργαλείο ευνοεί στην ικανότερη λύση προβλημάτων που αφορούν στη φύση, μέσω της ενεργητικής και βιωματικής προσέγγισής της. Η έρευνα οργανώθηκε με κριτήριο την αξιοποίηση σειράς γενικών και ειδικών γνώσεων καθώς και συμπερασμάτων, ως προς τα εμπλεκόμενα πεδία της Εικαστικής Αγωγής και της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, καθώς και τις δυνατές συγκλίσεις τους. Οι απορρέουσες θεωρητικές παραδοχές, αλλά και ο δανεισμός στοιχείων και παιδαγωγικών στόχων από ενδιαφέροντες και ιδιαίτερα σημαντικούς τύπους διδασκαλίας ή/και ιδιαίτερα χρήσιμες εξατομικευμένες παιδαγωγικές μεθόδους, όπου τόσο οι τέχνες όσο και οι φιλοπεριβαλλοντικές τάσεις τους παίζουν σημαντικό ρόλο, συνεπικούρησαν στη διαμόρφωση και εφαρμογή σε συνθήκες πραγματικής τάξης πρωτότυπου εκπαιδευτικού εικαστικού υλικού με συμπερίληψη περιβαλλοντικών διαστάσεων, στη βάση εκπαιδευτικού διαδραστικού προγράμματος (project) για παιδιά προσχολικών και πρωτο-σχολικών τάξεων πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Έγινε δηλαδή, προσπάθεια καταγραφής των σημείων επαφής από την εφαρμογή κοινών δραστηριοτήτων, μεταξύ εικαστικής και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης (μελέτης περιβάλλοντος) και αγωγής, η αναζήτηση και διερεύνηση ενός διδακτικού μοντέλου συμβατού με τις αρχές των δύο εμπλεκομένων διδακτικών αντικειμένων, ο ορισμός της αφετηρίας, η διατύπωση υποθέσεων, η προσωπική προσέγγιση για την εικαστική αγωγή, περιβαλλοντική εκπαίδευση και διαθεματικότητα, καθώς και οι διαπιστώσεις αξιολόγησης.Εν κατακλείδι, με τη σύνθεση στοιχείων από τα πεδία της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Μελέτης Περιβάλλοντος και Διαθεματικότητας, της Περιβαλλοντικής Αισθητικής, της Εκπαιδευτικής και Εξελικτικής Ψυχολογίας, της Αισθητικής και Εικαστικής Αγωγής, της Προσχολικής και Πρωτοσχολικής Εκπαίδευσης στο πλαίσιο της διερεύνησης κοινών περιβαλλοντικών, εικαστικών και εκπαιδευτικών τόπων, φαίνεται ότι οι τέχνες αναδεικνύονται με τη χρήση συγκεκριμένου τρόπου, σε χρήσιμο εργαλείο διευκόλυνσης, εμβάθυνσης και εμπλουτισμού μαθησιακών διδακτικών πρακτικών.