ΕΑΜ Λέσβου: ηττημένοι νικητές

Abstract

The general objective of the Thesis is the investigation of the political, economic and social conditions that formed in Lesvos during the critical decade 1940-1949 and the effects they had on the lives of its inhabitants. The delegated period starts from the Interwar years and focuses on the German Occupation, the Liberation and the transition to the civil war, while the last chapter of the thesis deals with the conditions that developed on the island in the first period after the Civil War. The thesis focuses on the socio-political processes that formed a radical leftist movement, which appeared in Lesvos during the interwar period and culminated in the last two years of the Occupation (1943-1944). More specifically, the thesis focuses on the formation of the "Organization" as a forerunner of EAM during the Occupation, how they became a massive organization, especially in 1944, its emergence as the only patriotic-national force of responsibility on the island and its emergence into local power immediately after the Liberation. The thesis investigates the characteristics of the EAM's authority in Lesvos, and focuses on its particularities in relation to the organization's action in the same period, in the neighboring islands and in other regions of Greece. The point of view of the thesis has exactly as its axis the dynamics that the Left developed in the four years 1943-1946, dynamics that highlighted it in the eyes of local people as a responsible patriotic force, which even in turbulent political periods, such as the period of the December 1944 or during the Civil War, did not go to extremist actions, but actually sought national reconciliation. Based on this approach, the thesis explains the reasons why, especially in Lesvos, the Left never lost the momentum in the following decades of the 20th century, they acquired in the four years 1943-1946, even after the Civil War.

Η διατριβή έχει ως κεντρικό στόχο τη διερεύνηση των πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών που διαμορφώθηκαν στη Λέσβο στη διάρκεια της κρίσιμης δεκαετίας 1940-1949 και τις επιπτώσεις που είχαν στη ζωή των κατοίκων της. Η περίοδος πραγμάτευσης ξεκινά από το Μεσοπόλεμο και επικεντρώνεται στην Κατοχή, την Απελευθέρωση και το πέρασμα στον εμφύλιο πόλεμο, ενώ το τελευταίο κεφάλαιο της διατριβής πραγματεύεται τις συνθήκες που διαμορφώθηκαν στο νησί την πρώτη περίοδο μετά τον Εμφύλιο. Η διατριβή εστιάζει στις πολιτικοκοινωνικές διεργασίες που διαμόρφωσαν ένα ρωμαλέο αριστερό κίνημα, που εμφανίζεται στη Λέσβο την περίοδο του Μεσοπολέμου και κορυφώνεται τα δύο τελευταία χρόνια της Κατοχής (1943-1944). Πιο συγκεκριμένα η διατριβή επικεντρώνεται στην συγκρότηση της «Οργάνωσης» ως προπομπός του ΕΑΜ στη διάρκεια της Κατοχής, τη μεγάλη μαζικοποίησή της, ιδιαίτερα το 1944, την ανάδειξή της ως μοναδικής πατριωτικής-εθνικής δύναμης ευθύνης στο νησί και την ανάδυσή της στην τοπική εξουσία αμέσως μετά την Απελευθέρωση. Η διατριβή διερευνά τα χαρακτηριστικά της εξουσίας του ΕΑΜ στη Λέσβο, και εστιάζει στις ιδιαιτερότητές της σε σχέση με τη δράση της οργάνωσης την ίδια περίοδο, στα γειτονικά νησιά και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Η οπτική της διατριβής έχει ακριβώς ως άξονα τις δυναμικές που ανέπτυξε η Αριστερά την τετραετία 1943-1946, δυναμικές που την ανέδειξαν στα μάτια του λεσβιακού λαού ως μια υπεύθυνη πατριωτική δύναμη, που ακόμα και σε ταραγμένες πολιτικά περιόδους, όπως η περίοδος των Δεκεμβριανών ή του Εμφυλίου, δεν προέβη σε ακρότητες, αλλά επεδίωξε εν τοις πράγμασι την εθνική συνεννόηση. Με βάση την προσέγγιση αυτή, διερευνώνται οι λόγοι για τους οποίους ειδικά στη Λέσβο η Αριστερά δεν έχασε ποτέ τη δυναμική που απέκτησε την τετραετία 1943-1946 ακόμα και μετά τον Εμφύλιο, τις επόμενες δεκαετίες του 20ου αιώνα.