Αγωγή υγείας και εκπαίδευση του πληθυσμού στον επιπολασμό της νεφρικής νόσου

Abstract

Introduction: Chronic Kidney Disease (CKD) is an internationally significant public health problem. In Greece, research on the assessment of CKD prevalence as well as on the population's knowledge of renal function and the protection of kidney health is limited.The purpose of the study was to assess the prevalence of kidney disease in the population and to identify individuals who are at an early stage as well as to assess the public knowledge of CKD.Material and Method: The study was performed in the outpatient clinics of the Hospitals-Health Centers of the Nursing Unit of the Prefecture of Ilia. The population sample consisted of patients who came to the outpatient clinics. A laboratory record of laboratory values related to the assessment of renal function was used as a measurement tool. A valid and reliable questionnaire developed by Gheewala et al was used to assess the public's knowledge. A triptych was also designed and drafted to inform the population about the protection of kidney health.Results: The study involved a total of 1071 people who were examined for other causes in outpatient clinics. The average age of those individuals was 55 years, 37.5% of them were over 65 years old and 55.5% were women. In terms of potential diseases, 21.2% had diabetes and 56% had high blood pressure. In addition, 36.1% were smokers and 52.8% were obese. The history showed that 31.7% had nocturia. From the laboratory test, the mean value of urea was 33.2 mg/dl and creatinine 0.9 mg/dl, proteinuria was 3.4% and hematuria was 2.5%. Albumin/Creatinine Ratio (ACR) records were available for only 42 participants, half of whom had ACR>300 mg/g. 71.9% had an eGFR ≥90 ml/min.1,73 m2. Based on the eGFR, the distribution of the sample revealed that 28.1% of the people examined for other causes in the outpatient clinics, were in one of the stages of CKD (S2, S3A-S3B, S4).The analysis was performed with the statistical package SPSS v25. A statistically significant correlation was observed between eGFR and age, the presence of obesity, diabetes and hypertension, as well as the reported nocturia. Multiple logistic regressions were also performed to estimate the effect of factors on low eGFR values (<90 ml/min.1,73 m2). Therefore, after some corrections had been made to all the statistically significant factors, it was observed that the main factors affecting the low eGFR values are nocturia, hypertension and proteinuria.Regarding the total knowledge score derived from the completion of the questionnaires, it was calculated as the number of the questions to which the participants had answered correctly (possible range of the score 0-24). The mean value of the total score was 10.8 (with a standard deviation of 4.3) while the mean was 12. The internal consistency of the questionnaire was found to be satisfactory (Cronbach alpha: 0.751). A lower percentage of correct answers was observed in the questions related to the risk factors for CKD as well as the questions related to the symptoms of CKD. Finally, 95.5% of the participants consider the information and education of the citizens important in the prevention of CKD.Conclusion: The present study highlighted the high prevalence of CKD in the examined population and the need for information in order to diagnose and treat the problem early. Nurses working in the primary health care sector and in schools can contribute through health education programs to both CKD prevention and the promotion citizen’s education on it.

Εισαγωγή: Η Χρόνια Νεφρική Νόσος (ΧΝΝ) αποτελεί διεθνώς ένα σημαντικό πρόβλημα Δημόσιας Υγείας. Στην Ελλάδα η έρευνα σχετικά με την εκτίμηση του επιπολασμού της ΧΝΝ και των γνώσεων του πληθυσμού για τη νεφρική λειτουργία και την προστασία της υγείας των νεφρών είναι περιορισμένη.Σκοπός της μελέτης ήταν η εκτίμηση του επιπολασμού της νεφρικής νόσου στον πληθυσμό και ο εντοπισμός ατόμων που βρίσκονται σε αρχικό στάδιο καθώς επίσης και η εκτίμηση των γνώσεων του κοινού για τη ΧΝΝ.Υλικό και Μέθοδος: Η μελέτη υλοποιήθηκε στα εξωτερικά ιατρεία των Νοσοκομείων-Κέντρων Υγείας της Νοσηλευτικής Μονάδας του Νομού Ηλείας. Το δείγμα του πληθυσμού αποτέλεσαν ασθενείς που προσήλθαν στα εξωτερικά ιατρεία. Ως εργαλείο καταμέτρησης χρησιμοποιήθηκε έντυπο καταγραφής των εργαστηριακών τιμών που σχετίζονται με την εκτίμηση της νεφρικής λειτουργίας. Για την εκτίμηση των γνώσεων του κοινού χρησιμοποιήθηκε ένα έγκυρο και αξιόπιστο ερωτηματολόγιο που αναπτύχθηκε από τους Gheewala και συν. Επίσης σχεδιάστηκε και συντάχθηκε τρίπτυχο για την ενημέρωση του πληθυσμού σχετικά με την προστασία της υγεία των νεφρών.Αποτελέσματα: Στη μελέτη έλαβαν μέρος συνολικά 1071 άτομα που εξετάστηκαν για άλλα αίτια στα εξωτερικά ιατρεία. Η μέση ηλικία ήταν τα 55 έτη όπου το 37.5% ήταν άνω των 65 ετών και το 55.5% ήταν γυναίκες. Όσον αφορά τα νοσήματα, το 21.2% είχε διαβήτη και το 56% αρτηριακή υπέρταση. Επιπλέον, το 36.1% ήταν καπνιστές και το 52.8% παχύσαρκοι. Από το ιστορικό προέκυψε ότι το 31.7% παρουσίαζε νυκτουρία. Από τον εργαστηριακό έλεγχο, η μέση τιμή της ουρίας ήταν 33.2mg/dl και της κρεατινίνης 0.9mg/dl, πρωτεϊνουρία είχε το 3.4% και αιματουρία το 2.5%. Καταγραφές για τον δείκτη Albumin/Creatinine Ratio (ACR) υπήρχαν μόνο για 42 συμμετέχοντες εκ των οποίων οι μισοί είχαν δείκτη >300mg/g. Το 71.9% είχε δείκτη eGFR ≥90 ml/min.1,73 m2. Με βάσει το eGFR η κατανομή του δείγματος, μας φανέρωσε ότι το 28.1% των ατόμων που εξετάστηκαν για άλλα αίτια στα εξωτερικά ιατρεία, βρισκόταν σε κάποιο από τα στάδια της ΧΝΝ (Σ2, Σ3Α-Σ3Β, Σ4).Η ανάλυση πραγματοποιήθηκε με το στατιστικό πακέτο SPSS v25. Στατιστικά σημαντική συσχέτιση παρατηρήθηκε μεταξύ του eGFR και: της ηλικίας, τη παρουσία παχυσαρκίας, διαβήτη και υπέρτασης, καθώς και με την αναφερόμενη νυκτουρία. Επίσης πραγματοποιήθηκε πολλαπλή λογιστική παλινδρόμηση για την εκτίμηση της επίδρασης των παραγόντων στις χαμηλές τιμές του eGFR (<90 ml/min.1,73 m2). Παρατηρήθηκε λοιπόν, έπειτα από διόρθωση για όλους τους στατιστικά σημαντικούς παράγοντες ότι οι παράγοντες που επιδρούν στις χαμηλές τιμές του eGFR είναι η νυκτουρία, η αρτηριακή υπέρταση και η πρωτεϊνουρία. Όσον αφορά το συνολικό σκορ γνώσεων από τη συμπλήρωση των ερωτηματολογίων, υπολογίστηκε ως το άθροισμα των ερωτήσεων στις οποίες οι συμμετέχοντες είχαν απαντήσει σωστά (πιθανό εύρος του σκορ 0-24). Η μέση τιμή του συνολικού σκορ ήταν 10.8 (με τυπική απόκλιση 4.3) και η διάμεσος 12. Η εσωτερική συνοχή του ερωτηματολογίου βρέθηκε να είναι ικανοποιητική (Cronbach alpha: 0,751). Χαμηλότερο ποσοστό σωστής απάντησης παρατηρήθηκε στις ερωτήσεις που αφορούσαν τους παράγοντες κινδύνου για τη ΧΝΝ καθώς και ερωτήσεις που αφορούσαν τη συμπτωματολογία της ΧΝΝ. Τέλος, το 95.5% των συμμετεχόντων θεωρεί σημαντική την ενημέρωση και εκπαίδευση των πολιτών στην Πρόληψη της ΧΝΝ.Συμπέρασμα: Η παρούσα έρευνα ανέδειξε τα υψηλά ποσοστά επιπολασμού της ΧΝΝ στον εξετασθέντα πληθυσμό και την ανάγκη ενημέρωσης με σκοπό την πρώιμη διάγνωση και αντιμετώπιση του προβλήματος. Οι νοσηλευτές που απασχολούνται στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και στα σχολεία μπορούν να συμβάλουν μέσω προγραμμάτων Αγωγής Υγείας τόσο στην Πρόληψη όσο και στην Εκπαίδευση των πολιτών.