Η αποτύπωση της Μάχης της Κρήτης στον ελλαδικό και διεθνή Τύπο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου: μια κριτική αποτίμηση

Abstract

The purpose of this doctoral thesis is to present the method, form and manner in which an incident of World War II was captured shortly before mid-1941, such as the Battle of Crete, with responses and analyzes in both the press of National Socialist Germany and fascist Italy and the friend adjacent to the Axis Press of the occupied France and Greece as well as to the Press of Britain, New Zealand and Australia but also the neutral american press. The period between May 20 and the first days of June 1941, when the Battle is still in the focus of the newspapers, is being examined. Additionally are examined the archives of the Special Military Court of War Crimes about the criminal prosecution of Germans involved in war crimes in Greece, the personal diary of the Minister of Propaganda of Nazi Germany, Joseph Goebbels, the archives about Crete from Ministry of Defense, Cabinet Papers and Prime Minister’s Office Records from the National Archives of the United Kingdom, the Churchill Archive, the Italian diplomatic archives from the Italian Foreign Ministry and the archives of the German Foreign Ministry. Based on the content analysis, this dissertation will end on the overall role of the press during the Battle, highlighting propaganda tricks, while bringing to light testimonies and new material, highlighting the different approaches of the Battle in the Greek and international newspapers. The comparative interpretation of the press archive reveals the biased attitude of newspapers to informing and shaping public opinion on developments with unique common characteristics, addressing the Battle as a major international issue and their selective interest. The conquest of Crete is further promoted as a matter of pride between the two warring sides, and their positions are implied by the accumulation of positive or negative comments in the description of events. Finally, photographic material, maps and written testimonies of soldiers of the Battle of Crete are presented.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή έχει ως στόχο να αναδείξει τη μέθοδο, τη μορφή και τον τρόπο με τα οποία αποτυπώθηκε ένα επεισόδιο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου λίγο πριν τα μέσα του 1941, όπως η Μάχη της Κρήτης, με ανταποκρίσεις και αναλύσεις τόσο στον Τύπο της εθνικοσοσιαλιστικής Γερμανίας και της φασιστικής Ιταλίας καθώς και στον φίλα προσκείμενο προς τον «Άξονα» Τύπο των κατεχομένων Γαλλίας και Ελλάδας όσο και στον Τύπο της Βρετανίας, της Νέας Ζηλανδίας και της Αυστραλίας αλλά και τον ουδέτερο Τύπο των ΗΠΑ. Μελετάται το διάστημα από τις 20 Μαΐου έως τις πρώτες ημέρες του Ιουνίου 1941, όταν η Μάχη εξακολουθεί να βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των εφημερίδων της εποχής. Συμπληρωματικά λαμβάνονται υπόψιν τεκμήρια και αρχειακό υλικό που αφορούν στην ποινική δίωξη των εμπλεκόμενων Γερμανών σε εγκλήματα πολέμου στην Ελλάδα κατά την περίοδο της Κατοχής 1941-1944, ειδικότερα τα πρακτικά του Ειδικού Στρατοδικείου Εγκληματιών Πολέμου, το εκδοθέν προσωπικό ημερολόγιο του Υπουργού Προπαγάνδας της Ναζιστικής Γερμανίας Γιόζεφ Γκέμπελς, τεκμήρια για την Κρήτη από το Υπουργείο Εξωτερικών, το Υπουργείο Αμύνης και έγγραφα της Προεδρίας της Κυβερνήσεως της Βρετανίας από τα Εθνικά Αρχεία του Ηνωμένου Βασιλείου, το αρχείο Τσώρτσιλ για τη Μάχη, τα διπλωματικά έγγραφα της Ιταλίας από το Ιταλικό Υπουργείο Εξωτερικών καθώς και αρχείο του Γερμανικού Υπουργείου Εξωτερικής Πολιτικής. Με βάση την ανάλυση περιεχομένου, η διατριβή αυτή θα καταλήξει στην ανάδειξη του συνολικού ρόλου που διαδραμάτισε ο Τύπος κατά τη διάρκεια της Μάχης προβάλλοντας παράλληλα τις διαφορετικές προσεγγίσεις των εμπολέμων αλλά και των ουδετέρων στην παρουσίαση της Μάχης. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα αναδειχθεί ο προπαγανδιστικός ρόλος των εφημερίδων κυρίως για την κινητοποίηση και την εμπλοκή των «μετόπισθεν» στον ολοκληρωτικό Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μέσα από την συγκριτική προσέγγιση, προβολή και ερμηνεία του Τύπου καθίσταται εμφανής η μεροληπτική στάση των εφημερίδων όσον αφορά στην ενημέρωση και τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης για τις εξελίξεις με μοναδικά κοινά χαρακτηριστικά, την αντιμετώπιση της Μάχης ως ένα μείζον ζήτημα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και την έμμεση αναγνώριση της μεγάλης σημασίας που είχε η ανύψωση του ηθικού των εμπολέμων κοινωνιών και το επιλεκτικό ενδιαφέρον τους. Η κατάκτηση της Κρήτης προβάλλεται ως θέμα γοήτρου μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών ενώ οι θέσεις τους υπονοούνται με την προβολή θετικών για τους «ημετέρους» ή αρνητικών για τους αντιπάλους σχολιασμών στην περιγραφή των γεγονότων. Τέλος έρχεται στην επιφάνεια φωτογραφικό υλικό, χάρτες και γραπτές μαρτυρίες στρατιωτών της Μάχης της Κρήτης.