Καινοτομία και μίμηση σε νεοφυείς επιχειρήσεις (Startups) στην Ελλάδα

Abstract

The main purpose of this doctoral research is to investigate whether a startup that adopts imitation strategies is able to generate entrepreneurial innovation. To this end, a review of well–known imitation theories, types and strategies was carried out and the way they are linked to the development of entrepreneurial innovation was studied. The research methodology framework by Saunders, Lewis and Thornhill (2009) was used. The empirical research adopts a positivist philosophy, and in particular the exploratory research approach has been employed, with formulation and testing of research hypotheses. Widely used metrics models were studied and analyzed in order to be used for the measurement and evaluation of innovation with reference to qualitative and quantitative parameters. Common evaluation areas of innovation, as well as a dependent variable with reference to entrepreneurial innovation, were then identified. Various imitation strategies were subsequently selected (outcome–based imitation, trait–based imitation, frequency–based imitation) in order to incorporate them into the prepared model as independent variables, with the aim of investigating whether these strategies have a positive impact on the development of entrepreneurial innovation. Likewise, other factors often cited in the relevant literature, such as managerial and entrepreneurial skills were incorporated in the conceptual model. Technological innovation was incorporated as an intermediate variable into the theoretical and practical foundation of the relationship between imitation strategies and entrepreneurial innovation. The empirical research was executed by using a structured online questionnaire that was allocated to startups’ owners operating in Greece. The questionnaire included questions from other published research (e.g., Guo et al., 2013; Hu, 2014; Aarstad et al., 2018) and additional questions were developed based on these. The questions were divided into four research areas with reference to: entrepreneurial innovation; one of the aforementioned imitation strategies; technological innovation; and managerial and entrepreneurial skills. The sample consisted of 289 startups. The sufficiency and appropriateness of the sample were verified, and individual statistical reliability tests were carried out. A factor analysis was carried out through principal component analysis (PCA) and exploration of all the individual relationships of endogenous and control variables with entrepreneurial innovation. Ultimately, a multivariable linear model was created for predicting entrepreneurial innovation, and a structural equation model (SEM) analysis was carried out to interpret the theoretical framework of the research. With regard to imitation strategies, it was confirmed that outcome–based imitation and trait–based imitation positively impact the entrepreneurial innovation. The positive impact of managerial and entrepreneurial skills on the development of entrepreneurial innovation was also confirmed and moreover the positive impact of technological innovation on the imitation relationship between managerial – entrepreneurial skills and entrepreneurial innovation. More specifically, it was confirmed that trait–based imitation and managerial skills exert the highest positive impact on entrepreneurial innovation (dependent variable). The research demonstrated a methodological framework for evaluating the degree to which some imitation strategies adopted by startups are effective in the pursuit of enhanced entrepreneurial innovation. The proposed model can be utilized both by various business organizations and by researchers investigating the very important topic of imitation. It can also serve as a basis for further development of the business model of many startups in Greece and abroad. This is one of the first startup–focused research efforts carried out in Greece, linking imitation strategies with entrepreneurial innovation. Moreover, investigation of this tension was extended beyond the production of innovative products and services to include effective practices as well as operational functions of startups. Finally, a potential opportunity has been offered to businesses – and startups in particular – to probe the degree to which they can determine themselves differently in a certain market by adopting an imitation strategy and by interpreting the impact of such a strategy on their overall innovation.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή έχει ως βασικό σκοπό να διερευνήσει αν μια νεοφυής επιχείρηση που υιοθετεί στρατηγικές μίμησης μπορεί να οδηγηθεί σε επιχειρηματική καινοτομία. Για την επιδίωξη αυτού του σκοπού, πραγματοποιήθηκε επισκόπηση γνωστών θεωριών, τύπων και στρατηγικών μίμησης και μελετήθηκε η σύνδεση τους στην ανάπτυξη επιχειρηματικής καινοτομίας. Η διεξαγωγή της έρευνας ακολούθησε την ερευνητική μεθοδολογία των Saunders, Lewis και Thornhill (2009). Επιλέχθηκε η φιλοσοφία του θετικισμού και έγινε χρήση της διερευνητικής προσέγγισης με διατύπωση και εξέταση ερευνητικών υποθέσεων. Μελετήθηκαν και αναλύθηκαν γνωστά μοντέλα μέτρησης – αξιολόγησης της καινοτομίας που αναφέρονται σε ποιοτικές και ποσοτικές παραμέτρους. Κατόπιν εντοπίστηκαν κοινές περιοχές αξιολόγησης της καινοτομίας και προσδιορίστηκε μια εξαρτημένη μεταβλητή που αναφέρεται στην επιχειρηματική καινοτομία. Ακολούθως επιλέχθηκαν διάφορες στρατηγικές μίμησης (μίμηση στη βάση των αποτελεσμάτων, μίμηση στη βάση των χαρακτηριστικών, μίμηση στη βάση της συχνότητας) για να ενσωματωθούν ως ανεξάρτητες μεταβλητές στο μοντέλο που εκπονήθηκε, με σκοπό να διερευνηθεί αν αυτές οι στρατηγικές έχουν θετική επίδραση στην ανάπτυξη επιχειρηματικής καινοτομίας. Στις μεταβλητές αυτές προστέθηκαν και παράγοντες που αναφέρονται συχνά στη σχετική βιβλιογραφία, όπως τα επιχειρηματικά και τα διοικητικά προσόντα των επιχειρηματιών. Στη θεωρητική αλλά και πρακτική θεμελίωση της σχέσης ανάμεσα σε στρατηγικές μίμησης και στην επιχειρηματική καινοτομία, προτάθηκε η ενσωμάτωση της τεχνολογικής καινοτομίας ως ενδιάμεσης μεταβλητής. Η εμπειρική έρευνα πραγματοποιήθηκε με δομημένο ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο που διανεμήθηκε σε ιδιοκτήτες και ιδιοκτήτριες startups που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Στο ερωτηματολόγιο που εκπονήθηκε ενσωματώθηκαν ερωτήσεις από άλλες δημοσιευμένες έρευνες (Guo et al., 2013; Hu, 2014; Aarstad et al., 2018) και στη βάση τους αναπτύχθηκαν και κάποιες άλλες. Οι ερωτήσεις ήταν κατανεμημένες σε 4 ερευνητικές περιοχές που αναφέρονταν στην επιχειρηματική καινοτομία, σε κάποια στρατηγική μίμησης από τις παραπάνω αναφερόμενες, στην τεχνολογική καινοτομία και στα διοικητικά ή επιχειρηματικά προσόντα του επιχειρηματία. Το δείγμα αποτέλεσαν 289 startups. Έγινε έλεγχος επάρκειας και καταλληλόλητας του δείγματος και επιμέρους στατιστικοί έλεγχοι αξιοπιστίας. Πραγματοποιήθηκε έλεγχος ανάλυσης παραγόντων με ανάλυση κύριων συνιστωσών και διερεύνηση όλων των επιμέρους σχέσεων των ενδογενών μεταβλητών και μεταβλητών ελέγχου με την επιχειρηματική καινοτομία. Καταληκτικά δημιουργήθηκε πολυμεταβλητό γραμμικό μοντέλο για την πρόβλεψη της επιχειρηματικής καινοτομίας και εκπονήθηκε ανάλυση μοντέλου δομικών εξισώσεων (SEM) για την ερμηνεία του θεωρητικού πλαισίου της έρευνας. Αναφορικά με τις στρατηγικές μίμησης επιβεβαιώθηκε η θετική επίδραση στην ανάπτυξη επιχειρηματικής καινοτομίας της μίμησης στη βάση των αποτελεσμάτων και της μίμησης στη βάση των χαρακτηριστικών. Επιπρόσθετα επιβεβαιώθηκε η θετική επιρροή των διοικητικών και επιχειρηματικών προσόντων του επιχειρηματία στην ανάπτυξη της επιχειρηματικής καινοτομίας και επιβεβαιώθηκε και η θετική επίδραση της τεχνολογικής καινοτομίας στη σχέση μίμησης, διοικητικών – επιχειρηματικών προσόντων και επιχειρηματικής καινοτομίας. Ειδικότερα η μίμηση στη βάση των χαρακτηριστικών και τα διοικητικά προσόντα του επιχειρηματία επιβεβαιώθηκε ότι παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη θετική επίδραση στην επιχειρηματική καινοτομία (εξαρτημένη μεταβλητή). Η έρευνα ανέδειξε ένα μεθοδολογικό πλαίσιο αξιολόγησης του βαθμού που κάποιες στρατηγικές μίμησης που υιοθετούνται από νεοφυείς επιχειρήσεις είναι αποτελεσματικές για να οδηγήσουν στην ανάπτυξη επιχειρηματικής καινοτομίας. Το μοντέλο που προτείνεται μπορεί να αξιοποιηθεί τόσο από διάφορους επιχειρηματικούς φορείς, όσο και από ερευνητές που ασχολούνται με το τόσο σημαντικό θέμα της μίμησης. Επιπλέον μπορεί να αποτελέσει μια βάση στην περαιτέρω ανάπτυξη του επιχειρηματικού μοντέλου πολλών νεοφυών επιχειρήσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Η παρούσα έρευνα που αναφέρεται σε startups είναι μια από τις πρώτες που πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα μέσω της οποίας συνδέονται στρατηγικές μίμησης με την επιχειρηματική καινοτομία. Επιπλέον η σύνδεση αυτή διευρύνθηκε πέρα από την παραγωγή καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών και σε αποτελεσματικές πρακτικές αλλά και επιχειρησιακές λειτουργίες των νεοφυών επιχειρήσεων. Τέλος προσφέρεται η δυνατότητα γενικά στις επιχειρήσεις και ειδικά στις νεοφυείς επιχειρήσεις να εξετάσουν το βαθμό στον οποίο μπορούν να τοποθετηθούν διαφορετικά σε μια αγορά υιοθετώντας μια στρατηγική μίμησης αλλά και να ερμηνεύσουν την επιρροή μιας τέτοιας στρατηγικής στη συνολική τους καινοτομία.