Πολιτισμική ταυτότητα και τοπιακοί συσχετισμοί: το παράδειγμα της Βοιωτίας

Abstract

In the context of the present thesis the author attempts to develop an innovative system for managing the material and immaterial cultural resources of a geographic region. This system aims to showcase and promote the cultural identity of a region. The thesis focused on the area of Boeotia which is located at the centre of the Greek land and constitutes an eternal crossroads of peoples and cultures, a never ending workshop of myths, legends and traditions. Additionally, it consists the meeting place between gods and heroes, a central point of interest for the Greek mythology and history and the birthplace of great events which marked the –western- world. The investigation of a location reveals its multilevel structure and composition, namely the three levels of its existence –physical, emotional, spiritual-. In parallel, by analising the landscape you come across the outcome of the overall and collective perception of a location’s physiognomy. Besides, the location as an entity with unique characteristics possesses Myth and Logic. Therefore, it becomes clear that the process of perceiving and the landscape’s appreciation consitutes a rather complex exercise. This is true because this is not just a quantitative exercise but a combination of the material elements, the collective phycological and ideological resources and their interrelations (network). The map as a tool and process of mapping were used for the development of the innovative SPHINX system. Twenty two (22) sets of maps (100 maps) were produced –where the numerous attributes of a location are illustrated- which function as forms’ condensers (thickenings, dilutions, vibrations). The SPHINX syxtem is mainly based on superimposing one –or more- maps on top of another one –or more- and consitutes a continuous search of landscapes (networks of events, incidents, continuously changing, multiple grids and communications (of every type), interconnections). These landscapes, as dynamic and timeless fields of cultural insription and manifestation, seek their deepening and reading within the sphere of meanings and symbols. The process of compiling maps can bring up, through the projected concept of palimpsest, the continously vibrating images of the –boeotic- landscape through the complexes of multilayered dynamic topological systems and networks inscribed on holographic surfaces. In this way the –ultimate- past will function as a condensed sprout of information, which emerges as curvature of the timespace into to future. This thesis aims to showcase the potential of the reading-diagnosis, of the organisation and of the enhancement of a region’s cultural identity but mainly to showcase and promote an area of universal uniqueness, such as Boeotia, which includes cultural attributes unparallel on a global scale, while projecting a cultural, political and financial vision. The aforementioned aim can be achieved by making use of the SPHINX system, which will consist a growth driver for the development of a holistic financial programme, foundation of a modern multifaceted plan, targeting the financial structure and development of Boeotia as well as other areas (whatever its scale), aiming to provide a perpetual prosperity. Therefore, the present research will function as a stepping stone for future researches, for the support and development of the project itsself and for other relevant research projects. In conclusion, the author –through the thesis- attemps to encourage, to ask questions, to guide, to influence the individual in order for them to understand that the values, the way of life and the social structure should be defined by them (the human being), with the aim to elevate themselves to the transcendence where they will be accompanied by the eternal cosmogonic archetypes. Therefore, is it evident that the present thesis showcases the continuous and timeless insription of the human footprint on the spacetime as the manifestation of the spirit of the location (Genius Locci).

Εξετάζοντας κανείς τον τόπο αντιλαμβάνεται την πολυεπίπεδη δομή και σύνθεσή του, δηλαδή τα τρία επίπεδα ύπαρξής του (πραγματικό, συναισθηματικό, πνευματικό), ενώ αναλύοντας το τοπίο έρχεται αντιμέτωπος με το αποτέλεσμα της συνολικής και συλλογικής αντίληψης της φυσιογνωμίας ενός τόπου. Ο τόπος, άλλωστε, ως οντότητα με ιδιάζοντα χαρακτηριστικά, έχει Μύθο και Λόγο. Επομένως, γίνεται σαφές ότι η διαδικασία αντίληψης και η εκτίμηση του τοπίου συνιστά ένα φαινόμενο ιδιαιτέρως πολύπλοκο, καθόσον δεν εμπεριέχονται μόνον ποσοτικά μεγέθη αλλά ο συνδυασμός των υλικών αποθεμάτων, του συλλογικού ψυχικού και ιδεολογικού δυναμικού καθώς και των μεταξύ τους σχέσεων (δίκτυο). Προκειμένου για τη δημιουργία του καινοτόμου συστήματος SPHINX επιλέχθηκε το εργαλείο του χάρτη κι η διαδικασία της χαρτογράφησης. Ειδικότερα, κατασκευάστηκαν είκοσι δύο (22) οικογένειες χαρτών (100 χάρτες) -όπου απεικονίζονται οι πολυάριθμες ποιότητες του τόπου- οι οποίοι λειτουργούν ως πυκνωτές μορφωμάτων (πυκνώσεις, αραιώσεις, δονήσεις). Το σύστημα SPHINX στηρίζεται κυρίως στην εφαρμογή ενός –ή περισσοτέρων- χάρτη επάνω σ’έναν άλλο –ή και περισσότερους- και συνιστά μια συνεχή αναζήτηση τοπίων (δίκτυα γεγονότων, συμβάντων, διαρκώς μεταβαλλόμενων, πολλαπλών πλεγμάτων και επικοινωνιών (κάθε είδους), διασυνδέσεων). Τα τοπία αυτά, ως δυναμικά και διαχρονικά πεδία εγγραφής και έκφανσης του πολιτισμού, αναζητούν την εμβάθυνση και ανάγνωσή τους στη σφαίρα των σημασιών και των συμβόλων. Η διαδικασία της σύνθεσης χαρτών δύναται να αναδείξει, μέσω της προβαλλόμενης έννοιας του παλίμψηστου, τις συνεχώς παλλόμενες εικόνες του –βοιωτικού- τοπίου μέσω των συμπλεγμάτων πολυεπίπεδων τοπολογικών δυναμικών συστημάτων και δικτύων εγγεγραμμένων σε ολογραφικές επιφάνειες. Με τον τρόπο αυτό το –απώτατο- παρελθόν θα λειτουργεί ως συμπυκνωμένη φύτρα πληροφοριών, που ξεπροβάλλει ως κύρτωση του χωροχρόνου στο μέλλον. Πρόθεση της διατριβής είναι η ανάδειξη της δυνατότητας της ανάγνωσης-διάγνωσης, της οργάνωσης και της ενίσχυσης της πολιτισμικής ταυτότητας μιας περιοχής αλλά κυρίως η ανάδειξη και η προώθηση μιας περιοχής παγκόσμιας μοναδικότητας, όπως η Βοιωτία, που εμπεριέχει πολιτιστικά στοιχεία μη συγκρίσιμα σε παγκόσμια κλίμακα, προβάλλοντας ταυτόχρονα ένα πολιτιστικό, πολιτικό και οικονομικό όραμα. Η προαναφερθείσα ανάδειξη δύναται να επιτευχθεί με την εφαρμογή του συστήματος SPHINX, το οποίο θα αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης για την κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου οικονομικού προγράμματος, βάση ενός σύγχρονου πολυμερούς σχεδιασμού, με σκοπό την οικονομική δομή κι ανάπτυξη τόσο της Βοιωτίας όσο και της εκάστοτε περιοχής (οποιασδήποτε κλίμακας), με σκοπό την ευημερία της στο διηνεκές. Επομένως, η έρευνα αυτή θα λειτουργήσει ως εφαλτήριο τόσο για νέες έρευνες τόσο για την υποστήριξη κι εξέλιξη του ίδιου του πονήματος όσο και για άλλα παρεμφερή ερευνητικά προγράμματα. Καταλήγοντας, μέσω της εκπόνησης της διατριβής η γράφουσα επιχειρεί να ενθαρρύνει, να προβληματίσει, να καθοδηγήσει, να επηρεάσει τον άνθρωπο προκειμένου να συλλογιστεί ότι οι αξίες, ο τρόπος ζωής κι η οργάνωση της κοινωνίας θα πρέπει να ορίζονται από τον ίδιο (τον άνθρωπο), με σκοπό την ατομική του ανύψωση στο υπερβατικό επίπεδο, όπου θα βρίσκεται πλαισιωμένος από τα αιώνια κοσμογονικά αρχέτυπα. Επομένως, γίνεται αντιληπτό ότι μέσω της διδακτορικής διατριβής αναδύεται η διαρκής και διαχρονική διαδικασία εγγραφής του ανθρωπογενούς αποτυπώματος στο χωροχρονικό συνεχές ως η έκφραση και το πνεύμα του τόπου (Genius Locci).