Η αντιμετώπιση του οικονομικού εγκλήματος από την τελωνειακή υπηρεσία στη σύγχρονη Ελλάδα

Abstract

In this thesis we attempt to evaluate the issue of dealing with the economic crime on theoretical and practical basis, focusing on the important factor of the customs control process. The Greek Customs Service is one of the oldest and most important services of Greece. The control carried out by the Customs authorities has a dual role: it ensures the protection of the country's financial rights and public health and contributes effectively to tackling smuggling and organized crime. The aim of our study is the evaluation of the size of non-customs compliance of traders (indi-viduals and businesses) in a particularly critical period for the Greek economy, as well as the contribution of the Customs Service to the fight against smuggling with the proper training of customs officers. The purpose of this study is to investigate the effectiveness of customs controls and the fight against economic crime, by studying the forms of economic crime and by investigating - pre-senting all kinds of customs controls. Firstly, we present the different types of customs controls, then using our experience and through our primary research, we analyze the effectiveness of customs controls in relation to information systems, cooperation and communication with other services, risk analysis, availa-bility of technical control tools and the application of specific methods of fighting economic crimes. Furthermore, the conduct of scientific research and the analysis of its results, based on the objectives of exploratory questions, helped us to export reliable conclusions on the criteria for the selection of traders to be audited, which should be applied in our try to improve the cus-toms controls. Finally, the results of the study have largely confirmed the important work of customs officers and the role that customs controls play in combating economic crime. We present the contribution of the thesis to this specific scientific field and to the mitigation of the present research gap, the limitations of our study and we make suggestions for further re-search and effective implementation of its main components.

Στην παρούσα διατριβή επιχειρείται η θεωρητική και εμπειρική διερεύνηση του ζητήματος της αντιμετώπισης του οικονομικού εγκλήματος, με εστίαση στον σημαντικό προσδιοριστικό παράγοντα, ο οποίος συνίσταται στη διαδικασία των τελωνειακών ελέγχων. Η Ελληνική Τελωνειακή Υπηρεσία αποτελεί μία από τις αρχαιότερες και σημαντικότερες υπηρεσίες του Ελληνικού Κράτους. Ο έλεγχος που διενεργείται από τις Τελωνειακές αρχές έχει διττό ρόλο: διασφαλίζει την προστασία των δημοσιονομικών συμφερόντων της χώρας και τη δημόσια υγεία, και συμβάλει αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου και του οργανωμένου εγκλήματος. Το μέγεθος της μη τελωνειακής συμμόρφωσης των συναλλασσόμενων (ιδιώτες και επιχειρήσεις), σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη συγκυριακά περίοδο για την Ελληνική οικονομία, καθώς και η συμβολή της Τελωνειακής Υπηρεσίας στην πάταξη του λαθρεμπορίου, με η σωστή εκπαίδευση των ελεγκτών, συνθέτουν το ερευνητικό πρόβλημα που πραγματεύεται η συγκεκριμένη μελέτη. Ο σκοπός της παρούσας μελέτης, είναι η διερεύνηση της αποτελεσματικότητας της διενέργειας των τελωνειακών ελέγχων και της πάταξης του οικονομικού εγκλήματος, μελετώντας τις μορφές του οικονομικού εγκλήματος και ερευνώντας – παρουσιάζοντας όλα τα είδη των τελωνειακών ελέγχων. Πρωτίστως γίνεται μία θεωρητική αποτύπωση των ειδών των τελωνειακών ελέγχων, στη συνέχεια μέσω της εμπειρίας, και με τη πρωτογενή έρευνα, μελετάται η αποτελεσματικότητα των τελωνειακών ελέγχων σε συνάρτηση με τα πληροφοριακά συστήματα, τη συνεργασία και επικοινωνία με άλλες υπηρεσίες, την ανάλυση κινδύνου, τη διάθεση τεχνικών μέσων διενέργειας ελέγχου, καθώς και της εφαρμογής συγκεκριμένων μέσων και μεθόδων πάταξης των οικονομικών εγκλημάτων. Περαιτέρω, η διεξαγωγή της επιστημονικής έρευνας και η ανάλυση των αποτελεσμάτων της, βάση των τιθέμενων διερευνητικών ερωτημάτων, συντέλεσε στην εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων για τα κριτήρια επιλογής των συναλλασσόμενων που θα ελεγχθούν, τα οποία κρίνεται σκόπιμο ότι θα πρέπει να εφαρμοστούν στα πλαίσια της καλύτερης αποδοτικότητας των τελωνειακών ελέγχων. Τέλος, τα αποτελέσματα της μελέτης επιβεβαίωσαν σε μεγάλο βαθμό, το σημαντικό έργο των τελωνειακών ελεγκτών και το ρόλο που διαδραματίζουν οι τελωνειακοί έλεγχοι στην πάταξη του οικονομικού εγκλήματος. Αποτυπώνεται η γενικότερα συνεισφορά της διατριβής στο ειδικότερο επιστημονικό πεδίο και στον μετριασμό του παρατηρούμενου ερευνητικού κενού, οι περιορισμοί στους οποίους υπόκειται, ενώ παράλληλα διατυπώνονται προτάσεις και για περαιτέρω έρευνα και αποτελεσματική εφαρμογή των κύριων συνιστωσών της.