Διαχείριση δικτύου υδάτινων τόπων και περιφερειακή ανάπτυξη: μελέτη περίπτωσης: η Πελοπόννησος

Abstract

The subject of this thesis is the necessity of the appearance of aquatic places, creating a network of cultural character, on the pedestrian street of the Peloponnese. That is, how the planning and architecture of a landscape can help interpret-read-manage a site, which has the potential to influence and trigger the regional development of a site. In addition, it is possible to create an application model, wetlands, with a link to mythology, outlining ways of networking these areas, with the aim of regional and sustainable development, of wetlands in research. Issues related to the natural landscape, the environment, changes in the historical and cultural landscape are approached through the scientific areas of Geography, Mapping, Regional Development, Ecology and the distinct discipline of Mythology. The research method was based on the principles of regional development in the methods of approaching water landscapes. Concerning the cultural part, mythological references to wetlands in the Peloponnese have been studied, historically and incorporated. Due to the rich and rich diversity of water bodies, it was necessary to select five different water landscapes in four different prefectures of the peninsula, looking for different characteristic water forms. The case study selected Anavalos wetland in Argolis, Ladonas River in Arcadia, Lerni springs in Argolis, Stimfalia Lake and Doxa in Corinth and Stigos water in Achaia. Through this process, a complete picture emerged of all networking sites. Interviews and personal contacts with the relevant social actors resulted in a more comprehensive and meaningful understanding of the issue. Also important was the creation of a questionnaire-experiment, which took place in the Peloponnese, giving very important results - conclusions about the knowledge-views, inhabitants-demographics, peninsula and the relationship-contact they have with wetlands and their mythological background. Water has the potential to become a social and political burden, to hold the citizen responsible for managing the environment with respect and consistency, to discover it, if exploited and ultimately to make it a model of sustainable development.

Αντικείμενο της διατριβής αποτελεί η αναγκαιότητα της ανάδειξης των υδάτινων τόπων, δημιουργώντας ένα δίκτυο πολιτισμικού χαρακτήρα, στην χερσόνησο της Πελοποννήσου. Αναφέρεται δηλαδή στους όρους με τους οποίους η χωρο-ταξία και η θεώρηση της αρχιτεκτονικής τοπίου, μπορεί να βοηθήσει στην ερμηνεία- ανάγνωση- διαχείριση ενός τόπου, ο οποίος έχει την δυνατότητα να επηρεάσει και να ενεργοποίηση την περιφερειακή ανάπτυξη μιας περιοχής. Επιπλέον, χρησιμοποιώντας σαν πηγή έμπνευσης αλλά και σαν συνδετικό ιστό την μυθολογία, αναδύθηκε η δυνατότητα δημιουργίας ενός μοντέλου εφαρμογής, στο πεδίο της έρευνας, αναφορικά με τους τρόπους δικτύωσης και διαχείρισης των υγροτόπων, που εν τέλει αποσκοπεί σε μια αειφόρα και βιώσιμη ανάπτυξη των υγροτόπων αυτών, τόσο σε τοπικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο. Τα ζητήματα που αφορούν το φυσικό τοπίο, το περιβάλλον, τις μεταβολές του ιστορικού και πολιτισμικού τοπίου, προσεγγίζονται μέσα από τις επιστημονικές περιοχές της Γεωγραφίας- Χαρτογράφησης, της Περιφερειακής ανάπτυξης, της Οικολογίας και το διακριτό επιστημονικό κλάδο της Μυθολογίας. Η μεθοδολογία της έρευνας, βασίστηκε στις αρχές της περιφερειακής ανάπτυξης, ως προς τους τρόπους προσέγγισης των υδάτινων τοπίων. Όσο αφορά το πολιτιστικό κομμάτι του τοπίου, αυτό μελετήθηκε, ιστορικά και ενσωματώθηκαν μυθολογικές αναφορές, σχετικές με τους υγροτόπους της Πελοποννήσου. Λόγω της μεγάλης και πλούσιας ποικιλομορφίας των υδάτινων τόπων, κρίθηκε αναγκαία η επιλογή πέντε διαφορετικών υδάτινων τοπίων σε τέσσερις διαφορετικούς νομούς της χερσονήσου, με βάση τις διαφορετικές χαρακτηριστικές μορφές του στοιχείου «νερό». Ως μελέτη περίπτωσης επιλέχθηκε ο υγρότοπος Ανάβαλος στην Αργολίδα, ο ποταμός Λάδωνας στην Αρκαδία, οι πηγές της Λέρνης στην Αργολίδα, η λίμνη Στυμφαλία και Δόξα στην Κορινθία και τα Ύδατα Στυγός στην Αχαΐα. Μέσα από αυτή την διαδικασία προέκυψε μια ολοκληρωμένη εικόνα, που αφορά στους τόπους δικτύωσης. Οι συνεντεύξεις και οι προσωπικές επαφές με τους αρμόδιους κοινωνικούς φορείς, είχαν ως αποτέλεσμα την ολοκληρωμένη και πιο ουσιαστική κατανόηση του θέματος. Επίσης σημαντική, ήταν και η δημιουργία ερωτηματολογίου- πειραματισμού, που πραγματοποιήθηκε σε ολόκληρη την Πελοπόννησο, δίνοντας πολύ σημαντικά αποτελέσματα- συμπεράσματα σχετικά με τις γνώσεις- απόψεις, των κατοίκων- δημοτών, της χερσονήσου και την σχέση- επαφή που έχουν με τους υγροτόπους και το μυθολογικό τους υπόβαθρο. Το νερό έχει την δυνατότητα να αποκτήσει κοινωνικό και πολιτικό βάρος, φέροντας τον πολίτη αντιμέτωπο με την ευθύνη, του να διαχειριστεί το φυσικό περιβάλλον με σεβασμό και συνέπεια, να το ανακαλύψει, να το αποκαλύψει και τέλος, εφ’ όσον μπορέσει να αξιολογήσει το τοπιακό του αντίκρισμα, να το αξιοποιήσει ως στοιχείο αειφόρου ανάπτυξης.