Οι συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα για την παραγωγή δημοσίων αγαθών στην Ευρωπαϊκή Ένωση: παράγοντες κινδύνου και επιτυχίας

Abstract

This thesis examines Public Private Partnerships (PPPs), or else forms of collaboration among private and public sector entities aiming at developing projects of public interest. The study of these collaborations focuses on the political-economic area of the European Union and the experience of its member countries in adopting PPPs. The thesis’ central goal is to highlight those factors which tend to lead public private partnerships towards success or risk their implementation.Based on the rapid development and wide spread of PPPs during the last two decades, this research first approaches the historical roots as well as the evolutionary course of these collaborations and then proceeds to survey their particular characteristics. Focusing, next, to the case of the European Union, its specific institutional framework as well as the european bodies governing and promoting PPPs, the study highlights the particular approaches of member countries towards the adoption of such partnerships. The research proceeds by setting the theoretical basis of PPPs, in order to then investigate their risk and success factors on two levels: first, the microeconomic level, by approaching the critical success factors of accomplishing a typical project through the formation of a partnership, and, secondly, the macroeconomic level, in which case the research focuses on the adoption of PPPs, linking it to the quality of governance and the macroeconomic environment in an economy. More specifically, the risk and success factors of PPPs on a macroeconomic level are examined empirically for the time period 1995-2008 for 26 EU member countries and 8 more European economies. Based on data regarding these countries’ experience in adopting public private partnerships, the present study attempts to analyze the effect of nine macroeconomic and seven governance factors, as well as that of the establishment and operation of a national PPP governance Unit. The effect of these factors on the adoption of PPPs is estimated through statistical and econometric analysis of the available data.This study constitutes, to the best of our knowledge, the first systematic attempt to identify the risk and success factors of public private partnerships in Europe and the European Union, based on both a theoretical survey of critical success factors in a microeconomic framework as well as an empirical analysis of PPPs’ determinants regarding the macroeconomic environment and the quality of governance in European economies.

Η παρούσα διατριβή ασχολείται με τις Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), δηλαδή τα σχήματα συνεργασιών μεταξύ ιδιωτών και δημοσίων φορέων τα οποία έχουν ως στόχο την υλοποίηση δημοσίων σχεδίων. Η μελέτη των συνεργασιών αυτών εστιάζεται στον πολιτικό-οικονομικό χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την εμπειρία των κρατών-μελών της στην υιοθέτηση ΣΔΙΤ. Κεντρικό στόχο αποτελεί η αποτύπωση των παραγόντων εκείνων που τείνουν να οδηγούν τις συμπράξεις είτε σε επιτυχή πορεία ή στην αποτυχία. Έχοντας ως αφετηρία τη ραγδαία ανάπτυξη και διάδοση των συμπράξεων τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η μελέτη ξεκινά προσεγγίζοντας τις ιστορικές ρίζες των συνεργασιών αυτών και την εξελικτική τους πορεία, ενώ προχωρά με την επισκόπηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους. Εστιάζοντας στη συνέχεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση, παρατίθενται τόσο το διαμορφωθέν θεσμικό πλαίσιο και τα όργανα διακυβέρνησης που εμπλέκονται στη προώθηση των ΣΔΙΤ σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όσο και οι ιδιαιτερότητες των χωρών-μελών στον τρόπο με τον οποίον έχουν προσεγγίσει και υιοθετήσει την πρακτική των συμπράξεων. Η μελέτη προχωρά θέτοντας τις θεωρητικές βάσεις των ΣΔΙΤ προκειμένου να στηριχθεί η διερεύνηση των παραγόντων κινδύνου και επιτυχίας, η οποία επιχειρείται σε δύο επίπεδα: πρώτον, μικροοικονομικά, μελετώντας την πορεία κάθε μεμονωμένου σχεδίου που υιοθετείται με τη μέθοδο αυτή και αναδεικνύοντας τους κρίσιμους παράγοντες επιτυχίας, και δεύτερον, σε μακροοικονομικό επίπεδο, οπότε η έρευνα εστιάζεται στην διάδοση των συμπράξεων σε μια οικονομία, αναφερόμενη σε παράγοντες του περιβάλλοντος διακυβέρνησης και τα δημοσιονομικά μεγέθη. Ειδικότερα, οι μακροοικονομικοί παράγοντες κινδύνου και επιτυχίας των ΣΔΙΤ στην Ευρώπη εξετάζονται εμπειρικά κατά την περίοδο 1995-2008 για 26 κράτη –μέλη της Ε.Ε. και ακόμα οκτώ ευρωπαϊκές χώρες. Αξιοποιώντας δεδομένα σχετικά με την εμπειρία των χωρών του δείγματος στην υιοθέτηση ΣΔΙΤ, αναλύεται η επίδραση που ασκούν σε αυτή εννέα δημοσιονομικές μεταβλητές και επτά δείκτες διακυβέρνησης καθώς και η ύπαρξη και λειτουργία ενός εξειδικευμένου οργάνου διακυβέρνησης των συμπράξεων σε εθνικό επίπεδο. Για την εκτίμηση της επίδρασης των μακροοικονομικών αυτών παραγόντων στις ΣΔΙΤ, τα δεδομένα αναλύονται αρχικά με στατιστικές μεθόδους και στη συνέχεια οικονομετρικά,Η παρούσα μελέτη αποτελεί, απ’ όσο γνωρίζουμε, την πρώτη συστηματική προσπάθεια εντοπισμού των παραγόντων κινδύνου και επιτυχίας των ΣΔΙΤ στο χώρο της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία επιχειρείται διαμέσω τόσο της βιβλιογραφικής και θεωρητικής επισκόπησης των κρίσιμων παραγόντων επιτυχίας στο μικροοικονομικό περιβάλλον όσο και την εμπειρική ανάλυση των προσδιοριστικών παραγόντων των συμπράξεων μέσα από το δημοσιονομικό περιβάλλον και την ποιότητα διακυβέρνησης στις ευρωπαϊκές χώρες.